Derleme Dözlüğü'nde cinsiyet organlarıyla ilgili adlar üzerine bir inceleme
A study on names related to sex organs in Derleme Sözlüğü
- Tez No: 845470
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAL ÇALIŞKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Dil ailelerini tespit etmede sık sık temel söz varlığı ögelerine başvurulmaktadır. Bu söz varlığı ögeleri genellikle başka dillerden ödünçlenmemekte ve değişime büyük ölçüde direnmektedir. Temel sözcükler arasında yer alan organ adlarında da aynı durum görülmektedir. Organ adlarını ana temel, ara temel ve yan temel olmak üzere üç kategoride incelemek mümkündür. Bu bağlamda cinsiyet organı adları, yan temel sözcükler içinde değerlendirilmektedir. Bunun bir nedeni dil konuşurlarının bu adlar söz konusu olduğunda mahremiyet anlayışları gereği ödünçleme mekanizmasının daha etkin bir şekilde devreye girmesi olarak gösterilmiştir. Cinsiyet organlarıyla ilgili adlandırmalarda dikkat çeken bir diğer husus da diğer organ adlarına göre bu alanda sayıca bir fazlalık olduğudur. Bu çalışmada, dil konuşurlarının cinsiyet organlarını adlandırırken ne tür yollara başvurduklarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada temel sözcükler sorunu cinsiyet organı adları bağlamında yeniden ele alınmış, cinsiyet organı adlarının yan temel sözcükler grubunda değerlendirilmesine etki eden sebepler tartışılmıştır. Türkiye Türkçesi ağızlarında yer alan cinsiyet organı adları Derleme Sözlüğü'nden taranmış, belirli ölçütlere göre sınıflandırılmış ve adlara yer yer dil bilgisel açıklamalar getirilmiştir. Çalışmada cinsiyet organı adlarının sayısı belirtilmiş ve ad çeşitliliğine neden olan sosyal sebepler üzerinden toplum dil bilimsel çözümlemeler yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda cinsiyet organlarını adlandırırken genellikle araç-gereç adlarından, hayvan adlarından ve diğer organ adlarından yararlanıldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Basic vocabulary elements are frequently referred to identify language families. These vocabulary elements are generally not borrowed from other languages and are largely resistant to change. The same situation is observed in organ names, which are among the basic words. It is possible to examine the organ names in three categories: main base, intermediate base and side base. In this context, sex organ names are considered as side base words. One reason for this has been shown to be that the borrowing mechanism comes into play more effectively when it comes to these names due to the language speakers' understanding of privacy. Another point that draws attention in the naming of sexual organs is that there is an excess in number in this field compared to other organ names. This study aims to reveal what kind of methods language speakers apply when naming the sex organs. In the study, the problem of basic words was reconsidered in the context of sex organ names, and the reasons affecting the evaluation of sex organ names in the group of side basic words were discussed. The names of the sex organs in Turkey Turkish dialects were scanned from Derleme Sözlüğü, classified according to certain criteria, and grammatical explanations were provided for the names in some places. In the study, the number of sex organ names was stated and sociolinguistic analyzes were tried to be made based on the social reasons that cause name diversity. As a result of the study, it was determined that the names of tools, animal names and other organ names were generally used when naming the sex organs.
Benzer Tezler
- Divanü Lügati't Türk ve Anadolu ağızlarının söz varlığında ortaklaşan filler
The shared verbs in Divanü Lügati't Türk and Anatolian dialects's vocabulary
ÇİĞDEM TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİKRİ TURAN
- Derleme sözlüğü veri tabanında organ adları
Organ names in the 'Derleme sözlüğü' database
FATİH SUNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR AY
- Derleme Sözlüğü'nde yemek adlarının söz varlığı ve yapısal incelemesi
Vocabulary and structural examination of food names in the compilation dictionary
NUR GİZEM TATLI SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KARACA
- Derleme Sözlüğü'ndeki mekân adları
Names of the venue in collation dictionary
ERTUĞRUL ÇEÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimFırat ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAAN YALÇIN
- Derleme Sözlüğü'nde yer alan insan tanımlayıcı sözcükler
Describtive words of human in the Compilation Dictionary
MEHTAP SUĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER YILDIRIM