Tarihi çevrede yerin ruhu odaklı koruma yaklaşımı ve kolektif deneyimlerin yorumlanmasına dayalı bir model önerisi: Samatya çarşısı örneği
The spirit of place focused preservation approach in the historical environment and a model proposal based on the interpretation of collective experiences: Case of Samatya marketplace
- Tez No: 845808
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELVAN EBRU OMAY POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Tarihi çevrelerin yalnızca somut unsurlardan oluşmadığı, somut olmayan unsurların da bu çevreleri var eden bileşenlerden olduğu Venedik Tüzüğü'nden beri koruma disiplininde vurgulanmaktadır. Ancak günümüze dek yapılmış veya sürmekte olan tarihi çevre koruma süreçlerine bakıldığında, tarihi dokunun fiziksel olarak korunması hedeflenirken, burada yaşanan kolektif deneyimlerin oluşturduğu anlamların korunmasıyla ilgili bir çabanın yer almadığı gözlenmektedir. Oysa tarihi çevreler, fiziksel bir birikim olmanın yanında üzerinde yaşamış topluluklara ait kolektif izleri taşıyan anlamlı yerlerdir ve anlamlarıyla birlikte korunmaları gerekir. Bahsedilen anlamlar, birçok disiplinde rastlanan ve yeri oluşturan bileşenlerden biri olarak ifade edilen“yerin ruhu”tanımıyla örtüşmektedir ve bu çalışmada bu tanımla ele alınmıştır. Yerin ruhunun korunmasını hedefleyen bir süreçte yapılacak ilk çalışma, yerin ruhunun belirlenmesidir. Bunun içinse bir yöntem belirlenerek araştırma sürecinin sistematik olarak yürütülmesine ihtiyaç vardır. Bu amaçla koruma tarihi içinde, yerde anlam arayan ve anlamın korunması gerekliliğine vurgu yapan kuramcıların teorileri ve bu anlamın belirlenmesi amacıyla yapılmış olan araştırmalar çözümlenmiş ve bu çerçevede bir model tasarlanarak seçilen alanda uygulanmıştır. Son yıllarda yapılmış olan yeri anlama çalışmaları yöntem ve teknikleri açısından çözümlendiğinde kolektif belleğe dair verilerin en verimli kaynağının yerel çevre sakinleri olduğu sonucuna varılmıştır. Yerin ruhunu oluşturan anlamlar, araştırmalarla elde edilen destekleyici veriler doğrultusunda fiziksel çevre ile birleştirilmelidir. Yerin ruhu yer ile birlikteyken anlam kazanan bir unsur olduğundan, yerin ruhunu belirleme çalışması aynı zamanda bir adresleme çabasını da içermeli ve sonlandığında bu bilgiyi de ifade etmelidir. Bu akış ile yürütülen bir araştırmanın sonucunda elde edilen“yerin ruhu”, tüm verilerin kodlanarak hiyerarşik açıdan sıralandığı ve fiziksel çevreye coğrafi olarak yerleştirildiği bir yer haritasıdır. Bu şekilde ortaya çıkarılan sonuçlar, anlaşılır ve arşivlenebilir bir niteliğe sahip olacaktır. Bu çalışma, yerin ruhu odaklı yaklaşımları benimseyen çeşitli araştırmaları veri toplama yöntem ve teknikleri, veri analiz yöntemleri ve bulguların ifadesi açısından değerlendirmesi, değerlendirmelerin ışığında yerin ruhunu belirleyen sistematik bir model geliştirilmesi bakımından özgün bir niteliğe sahiptir.
Özet (Çeviri)
It has been emphasized that historic environments are composed of both tangible and intangible elements since the Venice Charter. It is observed that while preservation of the historical texture is aimed, there is no effort to protect the meanings created by collective experiences lived during preservation processes. However, besides being a physical accumulation, historical environments are meaningful places carrying collective traces of communities that have lived, and they should be preserved with meanings. These meanings overlap with the definition of the“spirit of place”, which is found in many disciplines to express as a component of place, and is addressed with this definition in this study. The first work in a process aiming to protect spirit of place is to determine it. For this, a method needs to be determined and a research process needs to be carried out systematically. For this purpose, the theories of the theorists who search for meaning in the place, and current researches conducted to determine this meaning were analyzed and a model was designed within this framework and applied in the selected area. The meanings that make up the spirit of the place should be combined with the physical environment in line with the supporting data obtained through research. Since spirit of place is an element that gains meaning together with the place, the process should also include an effort to address it. The“spirit of place”obtained as a result should be a map of place in which all data is coded and hierarchically ordered and adressed on places. In this way, the results will be archivable. This study is unique for it evaluates various studies that adopt spirit of place-oriented approaches in terms of data collection techniques, data analysis methods and expression of findings, and develops a model to determine spirit of place.
Benzer Tezler
- Tarihi çevrede 'yeni' kavramı ve fenomenolojik mimari yaklaşımı
The concept of 'new' in the historical environment and phenomenological architecture approach
AYTEN MALTEPE
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN
- Mimarlıkta zemin kavramının edatlar aracılığıyla açılımı
An expansion on the concept of ground in architecture through the prepositions
MELİKE NUR ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU