Geri Dön

Arkaik Dönemde Batı Anadolu ve Karadeniz arasındaki anakent koloni ilişkileri

Metropolis and colony connections of the Black Sea and Western Anatolia in Archaic Period

PDF İndir

  1. Tez No: 848069
  2. Yazar: CELİL SAMET HARMANDAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KAAN ŞENOL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Arkaik Dönemde Karadeniz, Arkaik Dönemde Kolonizasyon, Apoikia, Arkaik Dönem Anakent ve Koloni İlişkileri, Black Sea in the Archaic Period, Colonisation in the Archaic Period, Apoikia, Archaic Period Metropolis and Colony Relations
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 1128

Özet

Tez çalışmamızın ilk bölümlerinde Akdeniz çevresinde gerçekleşen Arkaik Dönem deniz aşırı etkinliklerinin öncül kültürleri ve ilk motivasyonları üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede Akdeniz genelinde gözlemlenen Ege merkezli Arkaik hareketlenmelerin başlangıcı ve temel gelişim ögelerine değinilmiştir. Kolonizasyon sürecinin başlangıcı olarak görülen öncül faaliyetler ve motivasyon unsurları üzerinde durulmuştur. Ege merkezli denizcilerin Doğu Akdeniz'e yönelimi ve Levant merkezli erken kolonizasyon hareketliliğine de değinilmiştir. Arkaik kolonizasyon çalışmaları kapsamında anahtar kavramlar, genel kabul gören görüşler ve modeller incelenmiş, bu çerçevede bu görüşlerin ve modellerin Karadeniz'deki Arkaik Dönem yerleşim birimlerine ne ölçüde uygulanabileceği tartışılmıştır. Akdeniz'in diğer bölgelerindeki Arkaik yerleşim birimlerinden farklı olarak, Karadeniz'in kuzeyindeki yerel yerleşim birimlerine ulaşan Batı Anadolu merkezli kolonistlerin temel motivasyonu anlaşılmaya çalışılmıştır. Avrupa'nın modern sömürge faaliyetleri döneminde ortaya çıkan ideolojik literatürü, Arkaik Dönem kolonizasyon faaliyetlerinin üzerindeki manipülatif etkileri farklı akademik perspektifler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu farklı yaklaşımlar, özellikle Doğu Akdeniz ve Batı Akdeniz ölçeğinde, modern sömürge anlayışını temel alarak Arkaik Dönem kolonizasyon sürecinin tanımlanmasına yönelik çeşitli modeller sunmaktadır. Bu modeller daha sonra, Karadeniz bölgesi için de uygulanmaya çalışılmıştır. Farklı akademik ekoller arasındaki ortak noktanın, alt ve üst kültür ayrımı bağlamında nasıl şekillendiği detaylı bir şekilde incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, metropol olarak tanımlanan ana kentlere emperyal bakış açısıyla neden önemli bir taşıyıcı üst kültür rolü biçildiği sorgulanmıştır. Bu bağlamda Miletos Karadeniz çevresinde en çok anılan anakentlerden biri olarak siyasi, dini, sosyal ve ticari açıdan ayrıca detaylandırılmaya çalışılmıştır. İlerleyen bölümlerde Batı Anadolu'da konumlanan kentlerin Arkaik Yunan kent devletleri olarak tanımlanma sürecine yer verilmiştir. Antik yazarlar ve modern araştırmacılar tarafından Arkaik Dönem İonia kolonisi olarak tanımlanan apoikialar ve yerleşim birimlerinin, anakentleri aracılığıyla kültürel ve ticari bağlantılarını ortaya iv çıkarmaya yönelik değerlendirmede bulunulmuştur. Ayrıca Karadeniz çevresindeki yağmacı ve göçebe kabile hareketlerinin Anadolu özelinde Lydia'dan Batı Anadolu'ya uzanan bölgeye etkisi irdelenmiştir. Doğu Akdeniz ve Batı Akdeniz'de, Karadeniz'den yaklaşık bir yüzyıl önce başlayan kültürel etkileşimlerin, neden Karadeniz özelinde 7.yy'ın ortalarına kadar uzanmadığı irdelenmiştir. Bu bağlamda, Yunanların ilk aşamada konuksever olmayan bir deniz olarak nitelendirdiği Karadeniz'in nasıl konuksever bir deniz haline geldiği incelenmiştir. Çalışmamızın temel bölümlerinden bir diğerini Arkaik Dönem kolonisi olarak anılan yerleşimlerin tanımlanma kriterleri oluşturmaktadır. Bu çerçevede Ege çevresi, Troas, Trakya Khersonessos'u ve Propontis çevresindeki yerleşimler anakent ve koloni ilişkileri yönünden bir değerlendirmeye alınmıştır. Karadeniz'in Arkaik Dönem coğrafyasına ve antik yazılı kaynakların Karadeniz çevresine kolonizasyon sürecinden önceki ve sonraki bakış açılarına yer verilmeye çalışılmıştır. Arkaik Dönem içerisinde görece erken olarak tanımlanan, Batı Anadolu ve kıyılarına yakın adalarda üretilen verilerin tespit edildiği Karadeniz'in iç bölgelerindeki lokal yerleşim birimlerine de değinilmiştir. Karadeniz çevresi Batı ve Kuzey kıyıları, Kerç boğazı çevresindeki yerleşimler, Doğu ve Güney kıyı şeridinde konumlanan yerleşim birimleri olmak üzere bölgesel olarak ve apoikia kriterleri çerçevesinde ele alınmaya çalışılmıştır. İonia ve Aiolis bölgeleri başta olmak üzere Batı Anadolu ve çevresindeki adalarda üretim merkezlerine yönelik çıkarım yapabildiğimiz boyalı seramik ve ticari amphora gruplarının kronolojik dağılım oranları irdelenmiştir. Bu aşamada kil analiz çalışmaları sonucunda sunulan yeni öneriler ve güncel tipolojik sınıflandırma grupları çerçevesinde bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Arkaik Yunan kolonilerinin neredeyse tamamında tapınım gören Apollon'un, Karadeniz'de Iatros epitheti ile anılmasının etkenleri incelenmiştir. Apollon'un yanı sıra, Aphrodite, Hekate ve Akhilleus gibi diğer kültlerin, Karadeniz'deki İonia kökenli yerleşim birimleri üzerindeki etkilerine odaklanılmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The first chapters of this thesis emphasise the precursor cultures and early motivations driving Archaic overseas activity in the Mediterranean. Within this framework, the beginnings and key developmental elements of the Aegean-centred Archaic mobilisations observed across the Mediterranean are discussed. The precursor activities and motivations that are considered to be the genesis of the colonisation process are also examined, including the Aegean-based maritime orientation towards the eastern Mediterranean and early Levant-based colonisation movements. The thesis examines Archaic colonisation studies, discussing basic concepts, generally accepted views and models. The applicability of these views and models to Archaic settlements in the Black Sea is explored, with a particular focus on understanding the motivations of colonisers from western Anatolia who reached local settlements in the northern Black Sea. Various academic perspectives are used to analyse the ideological literature that emerged during modern European colonial activity and its manipulative effects on Archaic colonisation activities. Different models rooted in the modern understanding of colonialism are presented and applied to the Black Sea region. The thesis analyses the common ground between academic schools of thought, taking into account the distinction between sub and superculture. Furthermore, it questions why the main cities, defined as metropolises, are assigned the role of an important carrier of high culture from an imperial perspective. Miletus, a well-known metropolis in the Black Sea region, is meticulously analysed from political, religious, social and commercial perspectives. The following chapters of the thesis present the process by which cities in western Anatolia were identified as Archaic Greek city-states. The apoikia and settlements identified by ancient authors and modern scholars as Archaic Ionian colonies are analysed to reveal cultural and commercial links through their main cities. The analysis also covers the impact of marauding and nomadic tribal movements around the Black Sea on the region from Lydia to western Anatolia. The thesis seeks to understand why cultural interactions that began in the eastern and western Mediterranean about a century before vi the Black Sea did not continue in the Black Sea region until the mid-7th century. It also questions the transformation of the Black Sea from an inhospitable to a hospitable sea. Another important aspect of the study is the determination of criteria for the settlements accepted as Archaic Period colonies. In this context, the settlements around the Aegean, Troas, Thracian Khersonessos and Propontis were subjected to a preliminary evaluation in terms of the relations between the main city and the colony. The Archaic geography of the Black Sea and the perspectives of Greek written sources before and after the colonisation process are presented. Local settlements in the inland regions of the Black Sea, which are defined as relatively early in the Archaic Period and for which data from Western Anatolia and the islands close to its coasts have been identified, are also mentioned. The Black Sea region is analysed within the framework of regional and apoikia criteria, including the western and northern coasts, the settlements around the Kerch Strait and the settlements on the eastern and southern coastline. The thesis also examines the chronological distribution of painted pottery and commercial amphora groups and provides information about the production centres in Western Anatolia and the surrounding islands, especially in Ionia and Aeolis. An evaluation is made within the framework of new proposals and current typological classification groups resulting from the clay analysis. The analysis extendsto why Apollo, who was worshipped in almost all Archaic Greek colonies, is associated with the epithet Iatros in the Black Sea region. The influence of other cults such as Aphrodite, Hecate and Achilles on Ionian settlements in the Black Sea region is also analysed.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    427333

    The Ancient South Marmara Harbors

    Antik Güney Marmara Limanları

    SERKAN GÜNDÜZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    ArkeolojiUludağ Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ŞAHİN

    PROF. DR. MARTİNA SEIFERT

  2. Tez No

    220505

    Troas bölgesi Arkaik dönem Yunan kolonizasyon hareketleri

    The Greek colonization of Troad in the Archaic period

    AYTUN YAZGI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    TarihÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET FATİH YAVUZ

  3. Tez No

    660252

    Batı Anadolu Hellen Kolonizasyonu üzerine yeni bir değerlendirme: Maydos Kilisetepe Höyüğü Geometrik-Arkaik Dönem mimari buluntuları

    A new evaluation on West Anatolian Hellen Colonization: Maydos Kilisetepe Mound Geometric-Archaic Period architectural finds

    ENGİN DİRİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖKSEL SAZCI

  4. Tez No

    481952

    The cult of Artemis at Klaros in relation with the worship of the goddess in western Anatolia and Greece

    Klaros'da Artemis kültü ve bu kültün tanrıçanın batı Anadolu ve Yunanistan'daki tapınımıyla ilişkisi

    GÜLŞAH GÜNATA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    ArkeolojiKoç Üniversitesi

    Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CAROLYN CHABOT ASLAN

  5. Tez No

    335911

    Larisa'da (Buruncuk) bulunan arkaik taş mimari eserler

    The archaic stone architectural pieces from Larisa (Buruncuk)

    MÜGE ARSEVEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Arkeolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER

Geri Dön