İklim değişikliğinin nehir akışları üzerine etkileri: İkizcetepeler baraj havzası örneği
Impacts of climatechange on streamflows:case study of İkizcetepeler dam basin
- Tez No: 848447
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM TERZİ, PROF. DR. UMUT OKKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
İklim değişikliği çeşitli sebeplerle meydana gelmekte ve dünyamızı birçok açıdan etkilemektedir. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından yayınlanan beşinci değerlendirme raporunda (AR5) dünyanın birçok bölgesinde gelecek dönemde iklim değişikliği sebebiyle başta sıcaklık olmak üzere meteorolojik parametrelerde önemli değişimler öngörülmektedir. Öngörülen değişimlerin özellikle hidrolojik çevrimin bileşenlerinden biri olan akarsu akışlarını önemli ölçüde etkileyebileceği düşünülmektedir. Çalışmada iklim değişikliği sebebiyle gelecek dönemlerde sıcaklık ve yağışta görülebilecek değişimler İkizcetepeler Baraj Havzası ölçeğinde belirlenerek, bu değişimlerden akarsu akışlarının ne ölçüde etkilenebileceğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, AR5'te yayınlanan RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları seçilerek, bu senaryoların altında bulunan 12 genel dolaşım modeli (GDM) çalıştırılmıştır. Kullanılan GDM'lerden her biri ile çalışma bölgesindeki sıcaklık ve yağıştaki değişimler saptanmıştır. Öngörülen değişimler istatistiksel ölçek indirgeme yöntemi ile istasyon ölçeğine indirgenmiş, böylece yerel iklim değişimine ulaşılmıştır. Çalışma bölgesinin yağış-akış ilişkisi için GR2M ve dinamik su bütçesi parametrik yağış-akış modelleri kullanılmıştır. Çalışma kapsamında kullanılan her bir iklim modellenin RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları altında öngörülen gelecek dönem sıcaklık ve yağış değerleri yağış-akış modellerinde kullanılarak akışlar türetilmiştir. Bu şekilde 12 GDM'nin her biri için iki senaryo altında gelecek dönem akışları elde edilmiştir. İklim modellerinin 2020-2050 dönemi sonuçlarına göre sıcaklıkların iyimser olarak 0.6 ºC, kötümser olarak 3.3 ºC artabileceği, yağışların iyimser olarak %23, kötümser olarak %41 azalabileceği, buna bağlı olarak akımların iyimser olarak %29, kötümser olarak %52 azalabileceği öngörülmüştür. Öngörülen değişimler doğrultusunda içme suyu sağlayan barajdan su temininde ciddi sorunlar yaşanabileceği düşünülmektedir. İlgili kurumlar tarafından gelecek dönemlerde su arzı sorunları yaşanmaması için kapsamlı çalışmalar yürütülmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Climate change occurs for various reasons and affects our planet in many ways. In the AR5, significant changes in meteorological parameters, especially temperature, are forecasted in many regions of the world in the future due to climate change. The forecasted changes may significantly affect river flows, one of the components of hydrological cycle. The aim of the study was to determine to what extent the river flows may be affected by the changes in temperature and precipitation at the İkizcetepeler Dam Basin scale in the future due to climate change. 12 GCM were run under the selected RCP4.5 and RCP8.5 scenarios. Changes in temperature and precipitation were forecasted with each of the GCMs. The changes were reduced to the station scale with the statistical downscaling method to reach the local climate change. GR2M and dynamic water budget parametric rainfall-runoff models were used for the rainfall-runoff relationship. Flow values were derived by using the forecasted temperature and precipitation values under the RCP4.5 and RCP8.5 scenarios of each climate model used in the rainfall-runoff models. In this way, forecasted flows were obtained under two scenarios for the 12 GCMs. Accordingly, temperatures may increase by 0.6 ºC optimistically and 3.3 ºC pessimistically, and precipitation may increase by 23% optimistically, decrease by 41% pessimistically. Flows can decrease 29% optimistically and 52% pessimistically. As a result, serious problems in water supply from dams may be experienced. It is thought that relevant institutions must carry out comprehensive studies to prevent water supply problems in the future.
Benzer Tezler
- Climate change impacts on the hydrology of the Euphrates-Tigris basin
İklim değişikliğinin Fırat-Dicle havzası hidrolojisine olan etkileri
DENİZ BOZKURT
Doktora
İngilizce
2013
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Mudurnu çayı havzasında SWAT modeli uygulaması ve iklim değişikliği etkilerinin değerlendirilmesi
SWAT model implementation and evaluation of climate change effects in the Mudurnu river basin
ABDULKADİR BAYCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN SÖNMEZ
- Assessing the performance of gridded precipitation products – a comparative analysis of the Black Sea and East Africa regions
Gridli yağış ürünlerinin performansının belirlenmesi - Karadeniz ve Doğu Afrika bölgelerinin karşılaştırmalı analizi
SEAD AHMED SWALIH
Doktora
İngilizce
2022
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN KAHYA
- Assessing the impact of climate change on Euphrates and Tigris discharge using distributed hydrologic model
İklim değişikliğinin Fırat ve Dicle nehir akımları üzerindeki etkisinin dağılı hidrolojik modelle değerlendirilmesi
EMRE SALKIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YURDANUR ÜNAL
DOÇ. DR. MEHMET CÜNEYD DEMİREL
- Türkiye'de iklim değişikliğinin yıllık nehir akımları üzerindeki etkisinin iklim elastikiyeti metodu ile incelenmesi
Investigating the climate change effect on annual average streamflows using the climate elasticity method in Turkey
ABDULREZZAK ALİVİ
Doktora
Türkçe
2021
İnşaat MühendisliğiKırıkkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILDIZ