Ehl-i sünnet ekolünün fitne ve emir bi'l-ma'rûf nehiy ani'l-münker anlayışı
The understanding of fitna and amr bi'l-maʿrūf nehiy ani'l-munker by the ahl al-sunna school
- Tez No: 849666
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kelâm, Ehl-i Sünnet, Selefiyye, Eş'ariyye, Mâtürîdiyye, Emir, Nehiy, Ma'rûf, Münker, Kalām, Ahl Al-Sunnah, Salafiyyah, Ash'ariyyah, Māturīdiyyah, Al Amr, Nahi, Ma'rūf, Munkar
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
İslâm dini, insanların huzur ve mutluluğunu sağlamak amacıyla evrensel yasalar koymuştur. Bu ilâhi yasalar içerisinde“iyiliği emretmek kötülüğe engel olmak”manasına gelen“emir bi'l-ma'rûf nehiy ani'l-münker”ilkesi de yer almaktadır. Bu ilke içerisinde yer alan kavramlardan ma'rûf , Allah'a itaat ve O'na yaklaştırıcı güzel olan her şeyi kapsayan iyilik ve güzellik, aklın ve dinin güzel gördüğü her şey, münker ise Allah'a isyan ve O'ndan uzaklaştırıcı kötülük, dinin ve aklın kötü gördüğü, haram ve mekruh saydığı her şeydir. Kur'ân-ı Kerîm'in ele aldığı bireysel ve toplumsal yönü bulunan bu ilke, toplumda huzur ve güveni tahsis ederek sevgi ve barışın hâkim olduğu bir dünya mutluluğu sunacaktır. Peygamberlerin temel görevi, iyiliği emretmek kötülüğe engel olmak ilkesinin gereklerini yerine getirmektir. Peygamber Efendimiz (s.a.v) de örnek hayatıyla bu ilkeyi uygulayarak inananlara öğretmiştir. İslâm dininde önemli bir yere sahip olan, her dönem ve koşulda önemini kaybetmeyen bu ilke Ehl-i Sünnet âlimlerinin görüşleri esas alınarak bazı kelâm ekollerinin de görüş ve uygulamaları doğrultusunda kıyaslamalı olarak ele alınmıştır. İslâm âlimlerinin tamamı, iyiliği emredip kötülükten vazgeçirmeye çalışmanın hem fert hem de toplum açısından gerekli olduğu konusunda ittifak etmişler ve genel olarak bu ilkenin farz-ı kifâye hükmünde olduğunu kabul etmişlerdir. Bu ilkenin uygulanması noktasında ekoller arasında ayrışmalar olmuş ve her ekol kendi görüşleri çerçevesinde ilkeyi uygulamıştır. Mu'tezile ekolü ilkeyi siyasi güç iken baskı ve zorlama, siyasi gücü kaybettiklerinde ise ahlâkî yönüne odaklanarak fitnenin önüne geçme şeklinde uygulamıştır. Hâricî, Şîa ekolünün alt kolu İsmâiliyye, Zeydiyye ekolleri, iyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak konusunda kuvvet kullanmayı, şiddete başvurmayı câiz hatta gerekli görmüş; Şîa'nın İmâmiyye kolu, Ehl-i Sünnet ekolleri ise kuvvet ve şiddet kullanmaya dayalı bir uygulamayı benimsememişler, kötülüğü önce dil ile düzeltmeye çalışmış, sonra kalben buğuz etmişler, fiili müdahaleden çekinerek, toplumda fitne ve fesadın oluşmasını istememişlerdir. Araştırma Giriş, Üç Müstakil Bölüm ve Sonuç olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konunun önemi, amacı, kapsamı ve yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde konunun daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla“fitne”kavramının sözlük ve terim anlamlarının yanı sıra kavramla ilgili yakın ve zıt anlamlı kavramlar da ele alınmıştır. Ayrıca ilkenin önemli kavramları olan“emir”,“nehiy”,“ma'rûf ”ve“münker”kavramlarının etimolojik tahlili de yapılmıştır. İkinci bölümde ilkenin semavî dinlerdeki önemi ve uygulanışı hem dini metinler üzerinden hem de günümüz araştırmacılarının çalışmaları üzerinden ifade edilmiştir. Üçüncü bölümde ise kelâm ekollerinin ortaya çıkışı ve temel öğretileri hakkında bilgi verilerek özellikle Ehl-i Sünnet ekolü ve alt kolları olan Selefiyye, Eş'ariyye ve Mâtürîdiyye ekollerinin iyiliği emretme ve kötülüğü yasaklama ilkesi hakkındaki görüşlerine kıyaslamalı olarak yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Islam has established universal laws to ensure the peace and prosperity of humankind. Among these holy laws is the principle of“amr bi'l-ma'rûf al-ma'rûf nehiy ani'l-munkar”, which means“ commanding good and preventing evil”. Among the concepts included in this principle, ma'rûf means obedience to Allah and all that's good and beautiful that brings us closer to Him, and everything that both reason and religion consider good, while munkar means rebellion against Allah and evil that takes us away from Him, and everything that both religion and reason consider bad, forbidden, and makruh. This principle, which has both individual and social aspects that the Holy Qur'an addresses, will lead to a world of prosperity where love and peace prevail by establishing peace and serenity in society. The main duty of messengers is to fulfill the principle of“commanding good and preventing evil. The Prophet (sall-Allâhu 'alaihi wa sallam) taught this principle to the believers by practicing it with his noble life. This principle, which occupies an important place in the religion of Islam and does not lose its importance in any period or condition, is discussed comparatively according to the views and practices of some theological schools based on the views of the scholars of the Ahl al-Sunna. All Islamic scholars have agreed that commanding good and preventing evil is necessary for both the individual and the society, and they have generally accepted that this principle is an al-fard al-kifāya. There have been differences among the schools of thought on the implementation of this principle, and each school has implemented the principle within the scope of its own views. The Mu'tazilites applied this principle in the form of coercion and violence when they were in political power, and in the form of preventing fitna by focusing on the moral aspect when they lost political power. The Khārijite, Ismailiyya, and Zaydiyya schools, which are sub-branches of the Shī'ah school, considered it permissible and even necessary to use force and violence to command good and prevent evil, while the Imamiyya branch of the Shī'ah, the Ahl al-Sunna schools, did not adopt a practice based on the use of force and violence, they first tried to correct the evil with their tongues, then they disliked it in their hearts, and they refrained from physical intervention and did not want fitna and mischief to occur in society. The research consisted of five chapters: An introduction, three independent chapters, and a conclusion. In the introduction section, information about the importance, purpose, scope and methodology of the subject is given. In the first chapter, for a better understanding of the subject, the dictionary and terminology meanings of the concept of ”fitna“ as well as the concepts related to the concept with close and opposite meanings are discussed. In addition, the etymological analysis of the important concepts of the principle, namely ”emir“, ”nehiy“, ”ma'rûf“ and ”munkar", has been made. In the second section, the importance and application of the principle in the Abrahamic religions are expressed both through religious scriptures and the studies of contemporary scholars. In the third section, information about the emergence and basic teachings of the schools of Kalām is given, and the views of the Ahl al-Sunnah school and its sub-branches, the Salafiyya, Ash'ariyya and Māturīdiyya schools, on the principle of commanding good and preventing evil are given comparatively.
Benzer Tezler
- Ayet ve hadisler bağlamında ehl-i sünnet'in şefaat anlayışı
Intercession understanding of ahl as-sunnah in the context of verses and hadiths
MEHMET BAKIR AYSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBitlis Eren ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA TURŞAK
- Fahreddin er-Râzî'nin kaza ve kader anlayışı
Fakhr al-Din al-Râzî's understanding of kaza and fate
AHMET AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM COŞKUN
- Kader anlayışının Kur'an bağlamında sosyo-psikolojik tahlili
Socio-psychological analysis of the Koran in the context of understanding the fate
HALİL İBRAHİM COŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDÜLKADİR ETÖZ
- İmam Mâtürîdî'ye göre musibetler karşısında insanın konumu
The position of man in face of calamities according to Imam Mâturidî
MÜMİN ÇÖPÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBalıkesir ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFÜ CENGİZ
- Bir İslâm şehri olarak Gazne (338/949-492/1099)
Ghazna as an Islamic city (338/949-492/1009)
MOHAMMAD QASİM IBADİ
Doktora
Türkçe
2018
TarihNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TURAN YÜKSEL