Tasavvufî düşüncede akıl meselesi
The matter of reason in sufi thought
- Tez No: 849774
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAMİ ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Akıl, İlham, Keşf, Sezgi, Tasavvuf, Mind, Inspiration, Discovery, Intuition, Sufism
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Akıl meselesi insanlığın varoluşundan bu yana her dönemde anlaşılmaya çalışılmış olup birçok bilim dalının konusu olmuştur. Felsefe, psikoloji, tarih, pozitif bilimler ve İslamî ilimlerin tamamına yakınında akıl kavramının hem kendini hem de yansımalarını görmek mümkündür. Tasavvuf ehline göre akıl yalnızca maddesel âlemi anlamak için yaratılmış bir meleke değildir. Aynı zamanda metafizik âlemi de daha açık bir ifade ile Allah'ı da anlamalı ve bilmelidir. Bunu yaparken aklın yetersiz kalacağına şüphe yoktur. Bu sebepledir ki sûfîler akılla beraber maddeden de ötesini anlayabilmek için farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Bu yöntemlerin bir nev'î insanın kendi içine yaptığı bir yolculuk olarak görebileceğimiz keşf, ilham ve sezgi olduğunu söyleyebiliriz. İlk dönem sûfîleri akla; fıkıh, hadis, kelam âlimlerinden farklı bir mana vermemişler. Aklın ne olduğunu incelemeyle meşgul olmayıp sadece ilim ve ahlak alanında sağladığı faydalarına odaklanmışlardır. Maddî doygunluktan ziyade manevî doygunluğu önemsedikleri için aklı tanımlarken bu noktalar üzerinde durmuşlardır. Tasavvuf ehli için akıl, nefsi terbiye etmenin, cenneti kazanmanın kilit noktası olduğundan onlar aklı imandan sonraki ilk nimet olarak görmüşlerdir. Dolayısıyla akıl; Allah'ı tanımaya, ona şükretmeye ve Furkan sıfatına (iyiyi kötüden ayırt edebilme yetisi) sahip olmaya yarayan çok önemli bir meleke olarak görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The issue of mind has been tried to be understood in every period since the existence of humanity and has been the subject of many branches of science. It is possible to see both itself and its reflections in philosophy, psychology, history, positive sciences and almost all of Islamic sciences. In our thesis, we will deal with the mystical aspect of this issue. According to the people of Sufism, the mind is not just a faculty created to understand the material world. At the same time, the metaphysical realm should also understand and know God, more clearly. There is no doubt that the mind will fall short while doing this. For this reason, Sufis have developed different methods in Sufism in order to understand beyond matter as well as mind. We can say that these methods are kind of discovery, inspiration and intuition, which we can see as a journey into oneself. As an infinitive in the dictionary, it means“to prevent, to prevent, to detain, to bind, to comprehend, to understand, to grasp, to intelligence”. Sufis of the first period come to mind; they did not give a different meaning than the scholars of fiqh, hadith and kalam. They did not deal with examining what the mind is, but focused only on the benefits it provides in the field of science and morality. They emphasized these points while describing the mind, since they gave importance to spiritual fulfillment rather than material fulfillment. Therefore, mind; It is a very important faculty that helps us to know Allah, to give thanks to Him and to have the attribute of Furkan (the ability to distinguish good from bad).
Benzer Tezler
- Mesnevî-i Harâbâtî'de bilgi ve ahlak
Knowledge and morality in Mathnawi Kharabati
CEMİLE OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN KUTLUER
DR. ALİMCAN BUĞDA
- İbn Teymiyye'ye göre akıl-nakil ilişkisi
According to Ibn Taymiyyah the relationship between mind and transmission
RESUL COŞKUN
Doktora
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TOPRAK
- Immanuel Kant'ın salt aklın sınırları içinde din'inde din tasavvuru
Kant's representation of religion in his work religion within the limits of reason alone
HÜSEYİN AYDOĞAN
Doktora
Türkçe
2017
FelsefeSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL BATAK
- Sa'düddîn et-Teftâzânî'nin teolojik dile yaklaşımı
Sa'duddîn al-Teftâzânî's approach to theological language
FEYZA UGURTAY GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHİM ACAR