Lise tarih ders kitaplarında Orta Çağ anlatısı: ABD, İngiltere ve Türkiye ders kitapları karşılaştırması
Narrative of the Middle Ages in high school history textbooks: Comparison of the textbooks of the United States, United Kingdom and Türkiye
- Tez No: 851690
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA ŞAMİL YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu araştırmanın amacı ABD, İngiltere ve Türkiye'de okutulan tarih ders kitaplarını Orta Çağ konuları örneğinde karşılaştırmalı olarak vermektir. ABD, İngiltere ve Türkiye ders kitaplarının Orta Çağ üzerinde zamansal içerik, mekânsal içerik, kazanım, dil ve söylem, Doğu ve Batı algısı, kullanılan kaynaklar ve Orta Çağ'a ait görseller etrafında inceleme yapılmıştır. Eğitim sistemleri birbirinden farklı bu üç ülkenin ders kitapları incelenerek belirlenen temalar çerçevesinde benzerlik, farklılık ve olaylara karşı tutumlar ortaya konmaya çalışılmıştır. Tarih ders kitaplarında Orta Çağ konuları geniş yer tutmaktadır. Orta Çağ belki de insanlığın en çalkantılı ve günümüz dünyasının oluşumunun temellerinin oluştuğu çağ olarak dikkat çekmektedir. Kavimler Göçü ile başlayan süreç, batıda imparatorlukların yıkılışı, doğunun ise büyük imparatorluklarla dünya hâkimiyetinde rol oynayan güç merkezleri haline geldiği; iki semavi dinin (Hristiyanlık ve İslamiyet) dünya üzerinde yayıldığı, toplumsal yaşamın şekillendiği, Avrupa kimliğinin oluştuğu, Doğu ve Batı arasındaki kutuplaşmanın ve rekabetin ortaya çıktığı periyottur. İşte bu süreç içerisinde olan olayların; neden, sonuç ilişkisi içerisinde öğrenciye aktarılması, onun günümüz ve gelecekle ilgili savlarda bulunabilmesine imkân tanımaktadır. Bu bağlamda ABD, İngiltere ve Türkiye tarih ders kitaplarında Orta Çağ konusunun bütüncül olarak ele alınılış biçimi incelenmiştir. Bu çalışmada;“World History Patterns Of Interaction”,“The Oxford Illustrated History Of Medieval Europe”,“Atlas Of Medieval Europe”,“Tarih 9”,“Tarih 10”ders kitapları kaynak olarak kullanıldı ve kaynaklar Orta Çağ konularını içeren bölümler ile sınırlandırıldı. Araştırmanın sonuçlarına bakılacak olursa, üç ülkenin Orta Çağ dönemine ait konuları aktarırken eyaletlerden oluşan ABD, birden fazla devleti bayrağı altında toplamış İngiltere ve tek uluslu Türkiye'nin tarih ders içerikleri ve aktarılmak istenilen imgelerinde farklılıklar görülmektedir. ABD ve İngiltere'de modern tarih kavramı doğrultusunda lise tarih derslerinde aktarılan konularda tarafsızlık ilkesine riayet edildiği görülürken, Türkiye'de ise milli kimlik inşasına yönelik öğreti dikkati çekmektedir. ABD ve Türkiye'de lisede tarih dersi zorunlu dersler arasında yer alırken, İngiltere'de ise seçmeli dersler arasında bulunmaktadır. Tarih derslerinin öğrenciye aktarılmasında en önemli materyal olan ders kitaplarının da bu bağlamda birbirlerinden farklılık gösterdiği görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to provide a comparative analysis of history textbooks taught in the United States, United Kingdom, and Türkiye, focusing on the topics related to the Middle Ages. A study has been conducted on the temporal content, spatial content, earnings, language and discourse, perception of the East and the West, sources used, and visuals related to the Middle Ages in the textbooks of the United States, United Kingdom, and Türkiye. By investigating the textbooks of these three countries, which have different education systems, efforts have been made to identify similarities, differences, and attitudes towards events within the framework of the defined themes. The Middle Ages topics occupy a significant place in history textbooks. The process that began with the Migration Period, the collapse of empires in the West, and the rise of powerful centers of world domination in the East, the spread of two major Abrahamic religions (Christianity and Islam) across the world, the style of social life, the formation of European identity, and the emergence of polarization and competition between the East and the West, are all defining characteristics of the Middle Ages. The process of conveying the events that have occurred during this period to the students in terms of cause and effect allows them to make predictions about the present and the future. In this context, the comprehensive approach to the topic of the Middle Ages in history textbooks of the United States, United Kingdom, and Türkiye has been investigated. In this study, the textbooks“World History Patterns of Interaction”,“The Oxford Illustrated History of Medieval Europe”,“Atlas of Medieval Europe”,“Tarih 9”and“Tarih 10”were used as sources, and the sources were limited to the sections covering the topics of the Middle Ages. According to the results of the research, when looking at the three countries' portrayal of topics related to the Middle Ages period, differences can be observed in the content of history lessons and the desired imagery. The United States, consisting of states, the United Kingdom, which has united multiple nations under one flag, and Türkiye, as a single-nation country, exhibit these differences. In the United States and the United Kingdom, it is seen that high school history lessons, in line with the concept of modern history, adhere to the principle of neutrality in the topics conveyed. On the other hand, in Türkiye, the focus is on teaching aimed at constructing national identity. In the United States and Türkiye, history lessons are compulsory subjects in high school, while in the United Kingdom, they are elective courses. It is observed that the main material for conveying history lessons to students, which is textbooks, also differs from each other in this context.
Benzer Tezler
- Lise tarih ders kitaplarında Artuklular Beyliği'nin yeri ve öğretimi (1923-2022)
The place and teaching of the Artuqid Dynasty in high school history textbooks (1923-2022)
ADNAN ERKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN DEMİRCAN
- Farklı türlerdeki okullarda öğrenim gören lise öğrencilerinin tarihe merakları ve tarih dersine olan tutumlarının karşılaştırılması
Comparison of the history curiosity and attitudes towards history courses of students from high schools with different types of education
HAKAN KARAKÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SAFRAN
- Examinated of union and progress movement in Republic Period highscool history text books
Cumhuriyet Dönemi lise tarih ders kitaplarında İttihat ve Terakki hareketi'nin incelenmesi
MÜCAHİT POYRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KATILMIŞ
- 1930-1950 dönemi orta öğretim tarih ders kitaplarında tarihçilik anlayışı
Historical understanding in history lesson books between the period of 1930 and 1950
KİBAR AKTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA AKSOY
- Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan günümüze (1924-2000) lise tarih ders kitaplarında Rusya'nın yeri ve Türk- Rus ilişkilerinin incelenmesi
The structure of Turkish Republic then now (1924- 2000) Russia's place and Turk- Russia relation's study in high school course books
DURMUŞ AKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞERAFETTİN ZEYREK