Mahmud Celaleddin, Mehmed Şefik Bey, Sami Efendi ve İsmail Hakkı Altunbezer'in celi sülüs kompozisyonlarının tasarım ilkeleri bakımından incelenmesi
Examination of the jali thuluth compositions of Mahmud Celaleddin, Mehmed Şefik Bey, Sami Efendi and İsmail Hakkı Altunbezer in terms of design principles
- Tez No: 854578
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA ÖZCAN
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Eski Yazı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1201
Özet
Arap alfabesinin İslâm'ın doğuşu ile vahyin temsili görevini üstlenmesi yüzyıllar boyunca estetik bakımdan yükselişe geçmesinde rol oynamıştır. Hat sanatkârı da bu noktada muhtevâyı taşıyan harfleri izleyici ile buluşturmadan önceki safhada her şeyden evvel uyum, âhenk, denge, ritim, birlik, bütünlük gibi ilkeler doğrultusunda kurgulamaya gayret eder. Hat sanatı târihi bu usûl çerçevesinde meydana getirilmiş sayısız eserlerle doludur. Mahmud Celaleddin, Şefik Bey, Sami Efendi ve İsmail Hakkı Altunbezer'in celî sülüs kompozisyonları, tasarım öge (nokta, şekil, yön, renk, espas, ölçü) ve ilkeleri (tekrar, ritim, denge, oran, vurgu, egemenlik, uygunluk, uyum, zıtlık, çeşitlilik, sadelik, birlik, bütünlük) bakımından incelemeye tâbi tutulmuştur. Estetik gelişimi en uzun süren celî yazı ile kompoze edilmiş bu tasarımların tarih aralığı, 18. yüzyılın son çeyreği ile 20. yüzyılın başlarıdır. Yaşadıkları dönemin en önemli sanatkârlarından olan bu dört hattatın eserleri incelendiğinde her eserin ayrı tasarım öge ve ilkeleri ile ön plâna çıktığı görülmektedir. Bir hat eserinin vücûd bulmasına imkân sağlayan tasarım öge ve ilkeleri, hattatların sanat zevkini anlamak bakımından önem arz etmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Hat Sanatı, Celî Sülüs, Kompozisyon, Tasarım Ögeleri, Tasarım İlkeleri
Özet (Çeviri)
The fact that the Arabic alphabet assumed the role of representing revelation with the birth of Islam played a role in its aesthetic rise over the centuries. At this point, the calligrapher tries to construct the letters containing the content in line with principles such as harmony, balance, rhythm, unity and integrity, before presenting them to the audience. The history of calligraphy is full of countless works created within the framework of this method. Jali thuluth compositions of Mahmud Celaleddin, Şefik Bey, Sami Efendi and İsmail Hakkı Altunbezer, design elements (point, shape, direction, color, space, measure) and principles (repetition, rhythm, balance, proportion, emphasis, dominance, appropriateness, were examined in terms of harmony, contrast, diversity, simplicity, unity, integrity). The date range of these designs composed in jali thuluth, whose aesthetic development took the longest, is the last quarter of the 18th century and the beginning of the 20th century.When the works of these four calligraphers, who were among the most important artists of their period, are examined, it is seen that each work stands out with its different design elements and principles. The design elements and principles that enable a calligraphy work to come into existence are important in understanding the artistic taste of calligraphers. KEYWORDS: Calligraphy, Jali Thuluth, Composition, Design Elements, Design Principles
Benzer Tezler
- Koyunoğlu Müzesi koleksiyonundaki hat levhaları
The calligraphy works in the Koyunoglu Museum collection
RAZİYE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA ŞİMŞİR
- Hattat Mahmud Celaleddin'in hayatı, talebeleri ve takipçileri
Calligrapher Mahmud Celaleddin's life, his students and followers
OMAR N. QASIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MEHMET MEMİŞ
- Hattat Abdülfettah Efendi'nin taşa mahkuk eserleri
Abdülfettah Efendi Calligrapher's works stone prisoners
ESRA VATANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MEHMET HÜSREV SUBAŞI