Yağ gülü yetiştiriciliği yapan işletmelerin etkinlik analizi: Isparta ili örneği
The efficiency analysis of oil-bearing rose farming enterprises: Evidence from Isparta province
- Tez No: 854925
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM ADEM HATIRLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Türkiye, dünya yağ gülü üretiminin %55'ini gerçekleştiren lider ülke konumundadır. Yağ gülü yetiştiriciliğinin yaygın olarak yapıldığı Isparta ili, ülke üretiminin %80'inden fazlasını karşılamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Isparta ilinde yağ gülü yetiştiriciliği yapan işletmelerin üretim etkinsizliğinin araştırılması ve işletmelerin etkinsizliklerine neden olan faktörlerin ortaya koyulmasıdır. Bu doğrultuda, işletmelere ilişkin, 2021-2022 üretim dönemine ilişkin, Isparta ilinde yağ gülü yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı yedi adet ilçe ve bu ilçelerdeki köylerde bulunan, 169 adet yağ gülü işletmesinden, yüz yüze anket yöntemiyle, elde edilen veriler kullanılmıştır. İşletmelerin üretim etkinsizlikleri stokastik Cobb-Douglas üretim sınırı modeli ile tahmin edilmiştir. Model tahmin sonuçlarına göre, işletmelerde ortalama üretim etkinsizliği 0,21 olarak hesaplanmış ve işletmelerin gözlenen üretimi ile ulaşabileceği maksimum üretim arasındaki farkın %50,3'ünün teknik ve dağılım etkinsizliklerinden kaynaklandığı, geriye kalan kısmın ise öngörülemeyen tesadüfi faktörlerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Bu sonuç, işletmelerdeki teknik ve dağılım etkinsizliklerinin önemini vurgulamaktadır. Üretim etkinsizliğinin sonucu olarak, yağ gülü yetiştiriciliği yapan işletmelerin dekara ortalama verim kayıplarının ise 95,10 kg olduğu belirlenmiştir. İşletmelerdeki üretim etkinsizliğinin nedenlerinin araştırıldığı model tahmin bulgularına göre ise işletme yöneticisinin yaşı, yağ gülü bahçesindeki ortalama ağaç yaşı, yağ gülü arazisinin sulama durumu, yayım faaliyetlerine katılım durumu, işletmede yağ gülü dışında başka bir bitkisel ürüne yer verilip verilmediği ve yağ gülü arazisinin rakım seviyesi değişkenleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Buna göre, işletme yöneticisinin yaşı, işletmenin sulu bahçeye sahip olması ve yayım faaliyetlerine katılımın etkinsizliği azalttığı, bahçedeki ağaçların ekonomik verim çağının dışında olması, işletmede yağ gülü dışında başka ürüne yer verilmesi ve yağ gülü arazisinin rakım seviyesinin ise etkinsizliği artırdığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkey is the world's leading country realizing 55% of the world oil-bearing rose production. Isparta province, where widespread oil-bearing rose cultivation, meets more than 80% of country's production. This study aims to investigate the production inefficiency of oilbearing rose cultivation enterprises in Isparta province and to reveal the factors that cause the inefficiency of the enterprises. In this direction, the study, which covers the production period 2021-2022, used the data obtained through the survey method from 169 oil-bearing rose enterprises seven districts and villages in these districts where oil-bearing rose cultivation is intensively practiced in Isparta province. Stochastic Cobb-Douglas production frontier model was established to determine the production inefficiency of the enterprises. According to the model estimation results, the average production inefficiency of the enterprises was calculated 0.21. It was found that 50.3% of the difference between the observed production of the enterprises and the maximum production they can achieve is the due to technical and allocation inefficiencies, while the remaining part is due to unexpected random factors. This result emphasizes the importance of technical and allocative inefficiencies in farms. As a result of production inefficiency, the average loss of yield per decare of oil-bearing rose farm was 95.10 kg. Among the variables included in the inefficiency model established to explain the production inefficiency in the enterprises, the age of the enterprise manager, the average age of the trees in the oil-bearing rose land, the irrigation status of the oil-bearing rose land, the participation in extension activities, whether the enterprise includes another crop other than oil-bearing rose, and the altitude of the oil-bearing rose land were found to be statistically significant. Accordingly, it was found that the age of enterprise manager, having irrigated fields, and participating in extension activities decreased inefficiency. On the other side, the trees in the land were outside the economic yield age, cultivating crops other than oil-bearing rose on the farm, and the altitude level of the oil-bearing rose land increased inefficiency.
Benzer Tezler
- Göller yöresinde organik ve konvansiyonel yağ gülü (Rosa damascena) yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı ekonomik analizi
Comparative economic analysis of organic and conventional oil rose (Rosa damascena) production in the lakes region
MURAT İKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VECDİ DEMİRCAN
- Isparta ilinde gülcülük ve ekonomik önemi
Oil rose (rosa damascena mill.) farming and its commercial importancein Isparta province
SELVA BİLİR
- Isparta gülü (Rosa Damascena Mill.) potansiyel tarım alanlarının ekolojik modellenmesi
Ecological modelling of potential Isparta rosa areas (Rosa Damascena Mill.)
RABİA ERSAN
Doktora
Türkçe
2020
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT BAŞAYİĞİT
- Kırsal turizmde girişimcilik: Isparta ili örneği
Entrepreneurship in rural tourism: Case of Isparta province
GAMZE ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA HANDAN GİRAY
- Gül tarım alanlarının yüksek çözünürlüklü uydu verileri ile belirlenebilirliği
Determination of rose plantation using by high resolution satellite imagery
RABİA ERSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT BAŞAYİĞİT