Bursa ilinde satışa sunulan taze tüketim ürünlerinin tarım ilacı kalıntı risklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of pesticide residue risks of fresh consumption products offered for sale in Bursa province
- Tez No: 856453
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEGÜL KUMRAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu çalışmanın amacı 2023 yılında Bursa ili (Türkiye) yerel satış noktalarından toplanan farklı taze meyve ve sebze ürünleri üzerindeki pestisit kalıntılarını saptayarak, bunların çocuk ve yetişkin tüketiciler üzerine olan akut ve kronik maruziyet risklerini belirlemektir. Bu amaçla, tez kapsamında yapılan anket çalışmasına göre Bursa ilinde sık tüketilen meyve (armut, elma, mandalina, muz ve portakal) ve sebze (dereotu, havuç, maydanoz ve marul) numuneleri Bursa ilinin 3 büyük ilçesi olan Osmangazi, Nilüfer ve Yıldırım bölgelerini temsil etmek üzere rastgele seçilen 5 semt pazarı ve 6 yerel marketten toplanmıştır. Numuneler QuEChERS metodu ile ekstrakte edilmiş ardından LC-MS/MS ve GC-MS/MS cihazları kullanılarak 527 adet pestisit kalıntısı yönünden taranmıştır. EFSA'ya göre, kronik ve akut maruziyet risklerinin belirlenmesinde anket çalışmasına katılan tüketicilerin ortalama tüketim ve vücut ağırlığı verileri ve pestisitlerin ortalama ve en yüksek kalıntı konsantrasyonları kullanılmıştır. Toplamda 85 adet farklı pestisitin değişen konsantrasyonları tespit edilmiştir. Akut risk değerlendirmesinde yetişkinlerde ve çocuklarda 5 üründe 6 pestisit (captan, indoxacarb, phosmet, lambda cyhalothrin, imizalil ve prochloraz) için risk gözlenmiştir. Kronik risk değerlendirmesinde yetişkinlerde herhangi bir pestisit-ürün kombinasyonunda risk gözlenmezken çocuklarda 1 pestisit – 1 ürün (mandalina- chlorpyrifos) kombinasyonunun riskli olduğu gözlenmiştir. Bulgular, 2023 yılında Bursa pazarlarından toplanan marul, maydanoz, dereotu, havuç, elma, armut, mandalina, portakal ve muz örneklerinde pestisit kalıntılarının görülmesinin büyük bir halk sağlığı riski olarak değerlendirilemeyeceğini göstermektedir. Risk belirlenen bazı pestisitlerin (chlorpyrifos) ülkemizde ve bazılarının da (chlorpyrifos, indoxacarb, phosmet, phrochloraz) Avrupa Birliğinde yasaklanmış olması halk sağlığı için yasal düzenlemelerin önemli rolünü bir kez daha ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The aims of this study are to determine pesticide residues in different fresh commodities collected from different markets located in Bursa province (Türkiye) during 2023 winter season and to evaluate acute and chronic exposure risks on adults and childerns. For this purpose, according to the survey conducted within the scope of the thesis, samples of fruits (apple, banana, orange, pear and mandarin) and vegetables (carrot, dill, parsley and lettuce) that are frequently consumed in Bursa were collected form 5 randomly selected neighborhood markets and 6 local markets in 3 largest districts of Bursa, Osmangazi, Nilüfer and Yıldırım regions. The samples were extracted using the QuEChERS method and then screened for 527 pesticide residues using LC-MS/MS and GC-MS/MS devices. Average food consumption and body weight data of consumers collected through the questionnaire survey and the highest and the average residue levels of each pesticide were used to determine the acute and chronic risks of pesticide residues based on EFSA. Changing concentrations 85 different pesticides were detected in the samples. In the acute risk assessment, risk was observed in adults and children in combinations of 6 pesticides (captan, indoxacarb, phosmet, lambda cyhalothrin, imizalil ve prochloraz) in 5 commodities. In the chronic risk assessment, no risk was observed for any pesticide-product combination in adults, while 1 pesticide - 1 product combination (mandarin-chlorpyrifos) was found to be risky for children. The findings showed that the levels of insecticide residues on lettuce, parsley, dill, carrot, apple, pear, mandarin, orange and banana samples collected from Bursa markets in winter 2023 could not be considered as an important public health risk. The fact that some pesticides with identified risks are banned in our country (chlorpyrifos) and in the European Union, (chlorpyrifos, indoxacarb, phosmet, phrochloraz) once again reveals the important role of legal regulations for public health.
Benzer Tezler
- Gemlik çeşidi siyah zeytinlerin bazı ağır metal içeriklerinin saptanması
Determination of some heavy metal contents of black olives CV Gemlik
YASEMİN ŞAHAN
Doktora
Türkçe
2004
Gıda MühendisliğiUludağ ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FİKRİ BAŞOĞLU
- Bursa ilinde tüketime sunulan salamura siyah zeytinlerde sorbik asit ve benzoik asit miktarlarının belirlenmesi
Determination of sorbic acid and benzoic acid levels in brined black olives presented for consumption in bursa
SİBEL TOKAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Gıda MühendisliğiUludağ ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU AKPINAR BAYİZİT
- Bursa ilinde tüketime sunulan hazır kıymaların kimyasal niteliklerinin kodekse uygunluk yönünden incelenmesi
A study on the chemical properties of ground meat ready for consumption in Bursa from the aspect of their compliance with the Turkish food codex
NESRİN GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Besin Hijyeni ve TeknolojisiUludağ ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TAYAR
- Mobilya tercihinde etkili olan faktörler: Bursa ilinde bir uygulama
Factors affecting furniture preference: An application in Bursa
RUSLAN MEHMET
- Türkiye'de kestane şekeri tüketici tercihlerini etkileyen faktörlerin analizi: Bursa ili örneği
Analysis of factors affecting the consumer preferences for candied chestnust in Turkey: A case study of Bursa province
SEDAT ÖZÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiIğdır ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP ERDAL ERTÜRK
PROF. DR. TECER ATSAN