Kötülük problemi bağlamında Gazali ve Leibniz'de Tanrı anlayışı
Understanding of God in Gazali and Leibniz in the context of the problem of evil
- Tez No: 859760
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDAR DÖLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Din Felsefesi, Kötülük, Tanrı, Gazali, Leibniz, Philosophy of Religion Evil, God, Gazali, Leibniz
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Kötülük insana acı ve azap veren, insanın vicdanen ret ettiği, kaçınmaya çalıştığı her şeydir. Kötülük problemi ise insanlığın tarihi kadar eski olan, inanan ve inanmayan herkesin üzerine tartıştığı felsefi bir konudur. Tarihsel süreçte özellikle ateistlerin ileri sürdüğü“Tanrı var ve mutlak anlamda iyi ise o vakit bu kadar kötülük nasıl var olabiliyor?”,“Tanrı kötülüğe izin veriyorsa Tanrı'nın mutlak anlamda iyi olması nasıl mümkün olabilir?”tarzı düşünceler ortaya atılmıştır. Bu savlar karşısında iyimser bir tavır sergileyen Gazali ve Leibniz, kötülüğün Tanrı'dan kaynaklanmadığını, Tanrı'nın mutlak anlamda iyi ve mükemmel bir varlık olduğunu ifade ederler. Her iki düşünür de var olan kötülüklerin Tanrı tarafından sadece müsaade edildiğini ve o kötülüğün ardından muhakkak bizim mahiyetini bilemeyeceğimiz şekilde daha büyük bir iyiliğin ortaya çıkacağını söyler. Gazali, mahiyetini bilemeyeceğimiz olguyu“hikmet”kavramıyla nitelendirir. Gazali ve Leibniz'e göre Tanrı; her şeye gücü yeten, her şeyin yaratıcısı, sonsuz irade ve kudret sahibi, mükemmel bir varlıktır. Leibniz, kötülüğün Tanrı'dan kaynaklanmadığını temellendirmek amacıyla öncelikle O'nun varlığını kanıtlamaya çalışır. O özellikle Tanrı'nın kudretine ve iradesine gölge düşürmeye çalışanlara karşı akli deliller sunar. Gazali de aynı şekilde Tanrı'nın varlığına inanıp bu doğrultuda akli delillerini ortaya koymaktadır. Leibniz'in Tanrı tasavvurunda özellikle Tanrı'nın sıfatları etkili olmuştur. O, Tanrı'nın her şeyi ezeli olarak bildiğini, sonsuz sayıda mümkünlerin içinden en iyisini dilemesiyle onu yaratması ve yine yarattıkları için her daim iyi olanı istemesini Tanrı için zorunlu olarak görür. Gazali de böyle bir zorunluluk olmamakla birlikte Tanrı'nın mümkün olanın en iyisini yarattığını ifade eder. Ona göre Tanrı yarattıkları için en iyisini isteyendir.
Özet (Çeviri)
Evil is everything that causes pain and torment to people, that people conscientiously reject and try to avoid. The problem of evil is a philosophical issue that is as old as the history of humanity and is discussed by everyone, believers and non-believers alike. In the historical process, especially atheists have put forward the following questions:“If God exists and is absolutely good, then how can so much evil exist?”,“If God allows evil, how is it possible for God to be absolutely good?”such ideas have been put forward. Leibniz and Gazali, who have an optimistic attitude towards these arguments, state that evil does not originate from God and that God is an absolutely good and perfect being. Both thinkers say that existing evils are only permitted by God and that after that evil, a greater good will surely emerge, the nature of which we cannot know. Gazali characterizes the phenomenon, the nature of which we cannot know, with the concept of“wisdom”. According to Leibniz and Gazali, God; He is a perfect being who is omnipotent, the creator of everything, who has infinite will and power. In order to prove that evil does not originate from God, Leibniz first tries to prove His existence. He especially presents rational arguments against those who seek to cast doubt on God's power and will. Likewise, Gazali believes in the existence of God and presents his rational evidence in this regard. God's attributes were especially influential in Leibniz's vision of God. He sees it as necessary for God to know everything eternally, to create everything by wishing for the best out of an infinite number of possible possibilities, and to always want the good for His creations. Although there is no such obligation in Gazali, he states that God creates the best possible. According to him, God wants the best for his creations.
Benzer Tezler
- Gazzâlî ve İbn Meymûn'da ilahî inayet ve kötülük
Divine providence and evil in al-Ghazali and Maimonides
ÖZNUR NAHİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZCAN AKDAĞ
- Kötülük problemi bağlamında Kant felsefesinde radikal kötülük anlayışı
The radical understanding of evil in the philosophy of Kant in the context of the problem of evil
MERVE CANPOLAT
- William Hasker bağlamında açık teizm'de kötülük problemi
The problem of evil in open theism in the context of William Hasker
ENES SADAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BATAK
- Muhammed İkbal'de kötülük problemi bağlamında Allah-âlem ilişkisi
The relationship Muhammed İkbal in the context of the problem of evil
MEHMET ÇAKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeIğdır ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN OCAK
- Omnipotence Paradoksu ve kötülük problemi bağlamında Tanrı: Mantıksal ve ahlaki olarak Tanrı her şeye kadir midir?
God in the context of the Omnipotence Paradox and the problem of evil: Is God logically and morally omnipotent?
YUSUF POLAT