Motosiklet ve benzeri iki tekerlekli araç kazazedelerinde dikkat eksikliği, koruyucu ekipman kullanımı ve travma ciddiyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between inattention, protective equipment usage, and trauma severity in motorcycle and similar two-wheeled vehicle accident victims
- Tez No: 860412
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UMUT OCAK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Acil Tıp, Emergency Medicine
- Anahtar Kelimeler: acil servis, kaza, motosiklet, bisiklet, iki tekerlekli araç, koruyucu ekipman, travma ciddiyeti, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, emergency department, accident, motorcycle, bicycle, two-wheeled vehicle, protective equipment, trauma severity, attention deficit hyperactivity disorder
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Acil Tıp Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Amaç: Diğer ulaşım araçlarına göre park sorununun daha az olması ve kullanımının maliyet etkin oluşu gibi sebeplerden ötürü tüm dünyada iki tekerlekli araçların (motosiklet, moped, mobilet, bisiklet, skuter vb.) sayısı ve kullanımı artmıştır. Bu çalışma ile; iki tekerlekli motosiklet ve benzeri araç kazası sonucu acil serviste değerlendirilen erişkin hastalarda, koruyucu ekipman kullanım oranı ve etkinliğinin tespiti, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) varlığı, travma ciddiyetinin değerlendirilmesi ve bunlar arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçladık. Yöntem: Bu çalışmada ileriye dönük olarak 01.08.2022 ile 01.08.2023 tarihleri arasında iki tekerlekli motosiklet ve benzeri araç kazası sonucu Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisi'nde ilk müdahalesi ve tedavisi yapılan 354 hastadan, 18 yaş ve üstü her iki cinsiyetten, hasta veya birinci derece yakınlarından onam alınan, hastane verilerine eksiksiz ulaşılabilen 129 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların ortanca yaşı 25 yıl, hastaların 123'ü ise (% 95,3) erkek olarak saptandı. Kazazedelerin 33'ünün (%25,6) motokurye olarak çalıştığı, 72'sinin (%55,8) deneyiminin iki yıldan az olduğu saptandı. Hava durumuna göre ise en fazla kazaların güneşli havalarda (n= 76, %58,9) meydana geldiği görüldü. Yine hastaların 107'sinin (%82,9) taşıt tipi olarak motosiklet kullandığı, 97'sinin ise (%75,2) koruyucu ekipman kullandığı, en fazla kullanılan koruyucu ekipmanın da kask (%72,9) olduğu görüldü. En çok görülen yaralanma bölgesinin ise ekstremite yaralanması (n= 116, %89,9) olduğu saptandı. Motosiklet kullananlarda bisiklet ve skuter kullananlara göre koruyucu ekipman kullanımının daha fazla olduğu saptandı. Motokurye olarak çalışanlarda ve üniversite mezunlarında koruyucu ekipman kullanımının daha fazla olduğu saptandı. Daha önce kaza yapanlarda, kullanılan taşıtın sahibi olanlarda ve motosiklet kullanımı için uygun ehliyet sahibi olanlarda koruyucu ekipman kullanımının daha fazla olduğu saptandı. Hastaların 122'si (%94,6) YCS'ye göre“minör”grupta, Minör YCS grubunda yüzeyel kesi oranlarının daha fazla olduğu, majör YCS grubunda yani daha ciddi yaralanma geçiren hastalarda ise acil servise ambulans ile getirilme, fraktür, baş-boyun bölgesi, toraks, batın-pelvis yaralanması, atel ve velpau bandaj ve yoğun bakım yatış oranlarının daha fazla olduğu saptandı. Dünya Sağlık Örgütü'nün Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Kendi Bildirim Ölçeğinin (ASRS) geçerlik güvenirlik çalışması yapılmış olan Türkçe formuna göre hastalar değerlendirildi. Hastaların 66'sının (%51,2) DEHB skalasına göre“yüksek”grupta olduğu saptandı. Ek hastalık ve hipertansiyon oranlarının DEHB düşük grupta daha fazla olduğu, medeni durumu bekar ve üniversite mezunu olanlarda ise DEHB yüksek ve çok yüksek oranlarının daha fazla olduğu görüldü. DEHB riski yüksek ve çok yüksek olan hastaların kullandığı motor hacminin ve daha önce kaza yapma sayılarının DEHB riski düşük olanlara göre daha yüksek olduğu saptandı. Taşıtın motor hacmine göre sırasıyla DEHB puanları, kaza anında taşıtın tahmini hızı, taşıt kullanım tecrübe süresi ve kaza yapma sayıları arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon saptandı. Sonuç: Motosiklet, bisiklet ve skuter kullanımındaki artış kaza sayılarını da artırmaktadır. DEHB olan kişilerin kaza riski daha yüksektir. Çalışmamızda 2 tekerlekli araç kazazedelerinde DEHB'nin topluma göre daha yüksek oranda olduğunu saptadık. Özellikle motosiklet kullanımı için gerekli ehliyet alımlarında DEHB nin de denetlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Trafik-karayolları mevzuatında güncellemeler ile araç türüne göre kullanılması zorunlu ekipmanların tanım-tespiti, denetlenmesi ve ceza-yaptırımların artırılması kazaların sayısı ve ciddiyetinin azalmasında etkili olabilir.
Özet (Çeviri)
Background: Due to reasons such as lesser parking issues compared to other modes of transportation and cost-effectiveness of usage, the number and utilization of two-wheeled vehicles (motorcycles, mopeds, scooters, bicycles, etc.) have increased worldwide. In this study, we aimed to determine the rate and effectiveness of protective equipment usage in adult patients evaluated in the emergency department following accidents involving two-wheeled motorcycles and similar vehicles, presence of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD), assessment of trauma severity, and examination of the relationship among these factors. Method: In this study, a total of 354 patients who received initial intervention and treatment at the Emergency Department of Bursa High Specialization Training and Research Hospital due to accidents involving two-wheeled motorcycles and similar vehicles between August 01, 2022, and August 01, 2023, were considered for prospective analysis. Only individuals aged 18 and above, of both genders, with explicit consent obtained from the patients or their first-degree relatives, and for whom complete hospital records were accessible, were included in the study. Findings: Patients included in the study had a median age of 25 years, with 123 patients (95.3%) identified as male. It was found that 33 of the victims (25.6%) worked as motorcycle couriers, and 72 (55.8%) had less than two years of experience. Regarding weather conditions, most accidents occurred on sunny days (n= 76, 58.9%). Furthermore, 107 patients (82.9%) used motorcycles as their vehicle type, while 97 (75.2%) used protective equipment, with helmets being the most commonly used protective gear (72.9%). The most common injury site was extremity injuries (n= 116, 89.9%). It was observed that motorcycle riders used protective equipment more than bicycle and scooter users. Additionally, higher rates of protective equipment usage were found among motorcycle couriers and university graduates. Protective equipment usage was also higher among those who had previously been involved in accidents, owned the vehicle they were using, and held a valid motorcycle license. Of the patients, 122 (94.6%) were classified as“minor”according to the Injury Severity Score (ISS). In the Minor ISS group, superficial lacerations were more common, while in the Major ISS group, which consisted of patients with more severe injuries, higher rates of ambulance transportation to the emergency department, fractures, head-neck injuries, thoracic injuries, abdominal-pelvic injuries, splint and Velpeau bandage usage, and intensive care unit admission were observed. Patients were evaluated using the Turkish version of the Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) Self-Report Scale (ASRS) validated by the World Health Organization. It was found that 66 patients (51.2%) were in the“high”ADHD group according to the scale. The incidence of additional diseases and hypertension was higher in the low ADHD group, while the rates of high and very high ADHD were higher among unmarried and university graduate individuals. Patients at high and very high risk of ADHD had higher motorcycle engine displacements and a higher number of previous accidents compared to those at low risk of ADHD. A positive correlation was found between vehicle engine displacement, ADHD scores, estimated vehicle speed at the time of the accident, vehicle usage experience duration, and the number of accidents. Conclusion: The increase in the use of motorcycles, bicycles, and scooters is also increasing the number of accidents. Individuals with ADHD are at higher risk of accidents. In our study, we found that the prevalence of ADHD among two-wheeled vehicle accident victims is higher compared to the general population. We believe that ADHD should be screened, especially during the acquisition of the necessary licenses for motorcycle riding. Updates to traffic and highway regulations, including the definition and enforcement of mandatory equipment according to vehicle type, and increasing penalties and sanctions, could be effective in reducing the number and severity of accidents.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa İl Merkezine bağlı köylerde tarım iş kolunda akut yaralanma sıklığı ve kişi / ortam faktörleri
Frequency of acute injury and personal/environmental factors in agriculture in villages of Şanliurfa city centre
SAMİ AKPİRİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk SağlığıHarran ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİMŞEK
- A mathematical model and two-stage heuristic for the container stowage planning problem with stability parameters
Stabilite parametreli konteyner istifleme planı için matematiksel ve iki aşamalı sezgisel model
MEVLÜT SAVAŞ BİLİCAN
Doktora
İngilizce
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN EVREN
- Boşluğu takip et metodu ile otonom sollama manevrası tasarımı
Autonomous overtaking maneuver design based on follow the gap method
MÜNİRE DAMLA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN SEZER
- A video dataset of incidents & video-based incident classification
Felaket video veriseti & video-tabanlı felaket sınıflandırması
DUYGU SESVER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAZIM KEMAL EKENEL
- Mechanical strength of 3D printed objects: Experimental and numerical investigation
3 boyutlu yazıcılarda üretilmiş nesnelerin mekanik dayanımı: Deneysel ve numerik inceleme
GÖZDE BAŞARA
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mühendislik BilimleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. İLKER TARI