Geri Dön

Türkiye'de doğrudan yabancı yatırım ve diş ticaret ilişkisi: Eşbütünleşme ve nedensellik analizi

The relationship between foreign direct investment and foreign trade in Turkey: Cointegration and causality analysis

  1. Tez No: 860986
  2. Yazar: ÖMER FARUK AKKAYA
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN ŞENTÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonometri, Ekonomi, Uluslararası Ticaret, Econometrics, Economics, International Trade
  6. Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Yatırım, İthalat, İhracat, Nedensellik Analizi, Eşbütünleşme Analizi, Foreign Direct Investment, Import, Export, Causality Analysis, Cointegration Analysis
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 130

Özet

Yirminci yüzyılın son çeyreğinde, küreselleşmenin artan etkisiyle, doğrudan yabancı yatırımların (DYY) gerek gelişmiş gerekse de gelişmekte olan ülkeler için ekonomik büyüme ve kalkınma açısından büyük bir etkiye sahip olduğu ve bu etkinin zamanla arttığı gözlenmektedir. Günümüzde ise özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınma açısından gerekli olan yatırımları gerçekleştirebilecek sermaye birikimi yetersizliğine bir çözüm olarak görülmesinin yanı sıra, özellikle ev sahibi ülkeye sağladığı avantajlar dolayısıyla ülkenin ekonomik büyüme ve kalkınma, rekabet gücü, bilgi kullanımı ve teknoloji alanlarında ilerlemesine fırsat yaratan önemli makroekonomik faktörler arasındadır. Bu bağlamda çalışmada, Türkiye için 1980-2022 dönemi verileri kullanılarak doğrudan yabancı yatırım ile dış ticaret ilişkisi, Johansen Eşbütünleşme, Granger ve Toda-Yamamoto nedensellik analizleriyle incelenmektedir. Analizden elde edilen bulgulara göre, eşbütünleşme analizi sonucunda değişkenler arasında eşbütünleşik ilişki tespit edilemediği için, değişkenler arası uzun dönemli bir ilişki söz konusu değildir. Granger nedensellik analizi sonucunda ithalattan ihracata tek yönlü bir nedensellik bulunmaktadır. Ayrıca doğrudan yabancı yatırımlar ve ithalat, ihracatın nedenidir. Toda-Yamamoto nedensellik analiz sonuçlarına göre ise, ihracat, doğrudan yabancı yatırımların nedenidir. Ayrıca ithalat da ihracatın nedenidir. Son olarak doğrudan yabancı yatırımlar ve ithalattan ihracata tek yönlü bir nedensellik mevcuttur.

Özet (Çeviri)

In the last quarter of the twentieth century, with the increasing impact of globalization, it is observed that foreign direct investments (FDI) have a great impact on economic growth and development for both developed and developing countries and this impact has increased over time. Today, it is seen as a solution to the lack of capital accumulation that can make the investments necessary for economic development, especially in developing countries. In addition, it is among the important macroeconomic factors that create opportunities for the country to progress in the fields of economic growth and development, competitiveness, information use and technology, especially due to the advantages it provides to the host country. In this context, this study examines the relationship between foreign direct investment and foreign trade for Turkiye for the period 1980-2022 by using Johansen cointegration, Granger and Toda-Yamamoto causality analyses. According to the findings obtained from the analysis, there is no long-run relationship between the variables since no cointegrated relationship is found between the variables as a result of cointegration analysis. Granger causality analysis reveals a unidirectional causality from imports to exports. Moreover, FDI and imports are the causes of exports. According to the results of Toda-Yamamoto causality analysis, exports are the cause of FDI. Imports are also the cause of exports. Finally, there is a unidirectional causality from FDI and imports to exports.

Benzer Tezler

  1. Türkiye'nin ihracat performansında doğrudan yabancı yatırımların etkisi

    The effect of foreign direct investments on Turkey's export performance

    ÖZLEM ÇİÇEK OKULMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİNE YILMAZER

  2. Doğrudan yabancı yatırımların cari açık üzerindeki etkisi (2000-2018): Türkiye örneği

    Effect of foreign direct investments on current account deficit (2000-2018): Case of Turkey

    SEDA ÖZNUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    EkonomiAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ PETEK

  3. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye'nin ekonomik büyümesindeki rolü:2003 öncesi ve sonrası

    The role of foreign direct investment in economic growth of Turkey: before and after 2003

    MERT EFE ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    EkonomiGalatasaray Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURAK GÜRBÜZ

  4. BRIC ülkeleri ve Türkiye'ye yapılan doğrudan yabancı yatırımların, ülkelerin ihracatı üzerine etkileri: Panel veri analizi

    Effects of foreign direct investments inflows on export values of BRIC countries and Turkey: A panel data analysis

    FATİH ÖZBOSTANCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYŞE DURGUN KAYGISIZ

  5. Doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme ve dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği

    BEU institute of social sciences, department of economics

    MELİKE BAYAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    EkonomiBülent Ecevit Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAMZA ÇEŞTEPE