Geri Dön

Samsun Salıpazarı ilçesi Karaman, Alan ve Karacaören köylerinde kırsal mimari

Rural architecture in the villages of Karaman, Alan and Karacaören in Salıpazarı district of Samsun

PDF İndir

  1. Tez No: 861166
  2. Yazar: EDA GÜNEŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET SAMİ BAYRAKTAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Samsun, Salıpazarı, Alan Köyü, Karaman Köyü, Karacaören Köyü, Kırsal Mimari, Samsun, Salıpazarı, Alan Village, Karaman Village, Karacaören Village, Rural Architecture
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 456

Özet

Orta Karadeniz Bölgesi'nde Samsun ili Salıpazarı ilçesine bağlı olan Alan, Karacaören ve Karaman köyleri, Salıpazarı'nın güneybatısında yer alan dağ köyleridir. Ele alınan köylerde; cami, okul, ev, seren (ambar), fırın, samanlık, ahır, garaj, kuruluk, fındık harmanı, kuyu, atölye ve su değirmeni olmak üzere on üç ayrı türde geleneksel yapı bulunmaktadır. Bu tezde, daha önce bilimsel bir araştırma ve yayına konu olmayan Alan, Karacaören ve Karaman köylerindeki geleneksel kırsal yapılar, yapım sistemleri, yapı malzemesi, plan tipleri, yapısal elemanlar ve mimari elemanları bakımından tanıtılarak Sanat Tarihi bağlamında değerlendirilmiştir. Alan, Karacaören ve Karaman Köyü kırsal yapıları, yerinde incelenerek belgelenmiş ve köy sakinleriyle görüşmeler yapılmıştır. Dört yapı hariç yapıları belgeleyecek bir kitâbe bulunmamaktadır. Bu yapıların kitâbeleri 1952/1962, 1957, 1969 ve 1987 tarihlidir. Köy sakinlerinden elde edilen bilgiler ile mimari, malzeme ve teknik özelliklerine bakılarak tarihlendirilen kırsal yapılar, 1920'ler ile 2020 yılı arasında, yörede yaşamış olan ustalar tarafından ve yöre insanın da yardımıyla inşa edilmiştir. Orman bakımından zengin olan Salıpazarı köylerinde kestane ormanlarının da geniş alan kaplaması, yakın çevrede yer alması, neme dayanıklı ve uzun ömürlü olması sebebiyle geleneksel kırsal yapıların inşasında kestane ağacı başrolde yer almıştır. Kestane ağacından inşa edilen geleneksel yapılarda ''kurt boğazı'' ve ''kara boğaz'' geçmeli ahşap yığma (çandı/çantı) sistemi yaygın olarak görülmektedir. İşlevselliğin ön planda olduğu ve büyük ölçüde yalın tutulan yapıların, yapım sistemi, inşa malzemesi, plan ve mimari elemanlarının Salıpazarı ilçesinin kırsal mimari tarzını yansıttığı görülmektedir. Kırsal yapılar Samsun'un diğer ilçeleri, Ordu, Sinop gibi komşuları ve Bursa, İstanbul gibi şehirlerdeki örneklerle yakın benzerlik göstermektedir. Yakın dönem örnekleri olmalarına rağmen Alan, Karacaören ve Karaman Köyü kırsal yapıları, tüm özellikleriyle geleneksel kırsal/halk mimarlığını sürdüren yapılardır.

Özet (Çeviri)

In the Central Black Sea Region, the villages of Alan, Karacaören and Karaman, which are affiliated with the Salıpazarı district of Samsun Province, are mountain villages located to the southwest of Salıpazarı. These villages are home to thirteen different types of traditional structures including mosques, schools, houses, serens, ovens, hayloft, stables, garages, drying areas, hazelnut threshing areas, wells, workshops and water mills. This study introduces and evaluates the traditional rural structures, construction systems, building materials, plan types, structural elements, and architectural elements in the villages of Alan, Karacaören and Karaman, which have not been previously addressed in scientific research and publications, within the context of Art History. The rural structures of Alan, Karacaören and Karaman Village were examined on-site, documented, and discussions were held with the villagers. Except for four structures, there are no inscriptions to document the buildings. The inscriptions on these structures are dated 1952/1962, 1957, 1969, and 1987. Based on the information obtained from the villagers and by examining the architectural, material, and technical features, the rural structures were dated to have been constructed between the 1920s and 2020, by craftsmen who lived in the region and with the assistance of local people. The chestnut forests covering a large area in the Salıpazarı villages, rich in forest resources, have played a leading role in the construction of traditional rural structures due to their proximity, resistance to moisture, and long lifespan. Traditional buildings constructed from chestnut trees commonly feature structures built with the“kurt boğazı”and“kara boğaz”interlocking log construction technique. The functionality-focused and largely simple structures reflect the rural architectural style of Salıpazarı district through their construction system, building materials, plan, and architectural elements. Rural structures in Salıpazarı show close similarities with examples in other districts of Samsun, as well as neighboring areas such as Ordu, Sinop, and cities like Bursa and Istanbul. Despite being recent examples, the rural structures in Alan, Karacaören and Karaman villages are buildings that continue the traditional rural/folk architecture in all its characteristics.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    484313

    Dip sürgünü temizliği sıklığının fındıkta verim ve kalite üzerine etkisi

    The effects of sucker control frenquency on yield and frui̇t quality in hazelnut

    FATMA FİGEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜMİT SERDAR

  2. Tez No

    384994

    1-D and 2-D flood modeling studies and upstream structural measures for Samsun city Terme district

    Samsun ili Terme ilçesi 1 boyutlu ve 2 boyutlu taşkın modellemesi ve yukarı havza yapısal çözüm önerileri

    BAŞAR BOZOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVDA ZUHAL AKYÜREK

  3. Tez No

    78529

    Samsun ilinde önemli fındık zararlılarının yayılışı ve mücadelesine yönelik araştırmalar

    Studies on the distribution of important hazelnut pests in samsun and researches on management

    İSLAM SARUHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CELAL TUNCER

  4. Tez No

    457876

    Salıpazarı ilçesinde sebze olarak tüketilen yabani bitkilerin toplanması ve tanımlanması

    Collecting and identifying the wi̇ld plants consumed as vegetables in Salipazari

    ESRA DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HARUN ÖZER

  5. Tez No

    730167

    Salıpazarı geleneksel kırsal konut oluşumu

    Salıpazarı traditional rural housing and its interior formation

    ŞÜKRAN KESKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PELİN YILDIZ

Geri Dön