Siyaset, himaye ve tarih yazımı: Timurlu âlîm-bürokrat Ali Şir Nevâyi'nin Tarih Yazımı Projesi ve Ravzatu's-Safâ
Politics, patronage and historiography: Timurid scholar-bureaucrat Alī Shīr Nawā'ī's Historiographical Project and Rawdat al-Safā
- Tez No: 861400
- Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
Son dönem Timurlu tarihinin önde gelen kaynaklarından ve Farsça tarih yazımı geleneğinin kilometre taşlarından biri olan Ravzatu's-Safâ birçok modern araştırmada çeşitli yönlerden ele alınmıştır. Lakin bu çalışmalarda aktarılan bilgiler bazı noktalar açısından oldukça dar kapsamlı olmuştur. Dolayısıyla Siyaset, Himaye ve Tarih Yazımı: Timurlu Âlîm-Bürokrat Ali Şir Nevâyi'nin Tarih Yazımı Projesi ve Ravzatu's-Safâ başlıklı bu çalışmada Ravzatu's-Safâ'nın Timurlularda himaye sistemi, Timurlu tarih yazıcılığı ve İslam tarihçiliği içerisindeki yeri gibi diğer çalışmalarda eksik kaldığı düşünülen hususiyetleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Özellikle Timurlularda himaye sistemi üzerinden eserin sebeb-i telifi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda eserin, aynı zamanda bir tarih-şinas olan Timurlu alim-bürokratı Ali Şîr Nevâyi'nin, yazarı Mîrhând'a sipariş edildiği tespit edilmiştir. Bu ise Nevâyi'nin son dönem Timurlu dinî-politik sistemine karşı tehdit olarak algıladığı tasavvuf menşeli militan Mehdîci hareketlere yönelik entelektüel argümanlar üretilmesi adına girişimlerinden ileri gelmiştir. Çalışmada izlenen yöntem“içerik analizi”,“anlatı analizi”ve“söylem analizi”tekniklerinin bileşiminden oluşan sentez bir yöntemdir. Bu üç tekniğin sentezi üzerinden elde edilen yöntem ile çalışmada ele alınan metnin yazarı Mîrhând'ın ve hamisi Nevâyi'nin, özellikle sebeb-i telif bağlamında, dinî-politik ajandası ortaya konulmak istenmiştir. Neticede bu çalışmanın, özellikle Ortaçağ İran ve Orta Asya Türk Tarihi ile İslam Tarihi'nin diğer bütün alanlarında çalışan araştırmacılara, sıklıkla kullandıkları Ravzatu's-Safâ'nın içeriğine ve onu oluşturan müellifi ile hamisinin zihin dünyasına yapacakları yolculukta kılavuzluk görevi ifa etmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Rawdat al-Safā, a prominent source in the late Timurid history and one of the cornerstones of the Persian historiographical tradition, has been approached from various perspectives in numerous modern studies. However, the information provided in these studies has been severely limited. Therefore, in this study entitled Politics, Patronage and Historiography: Timurid Scholar-Bureaucrat Alī Shīr Nawā'ī's Historiographical Project and Rawdat al-Safā, efforts have been made to identify the specificities of Rawdat al-Safā that are considered lacking in other studies, such as the patronage system in the Timurids, Timurid historiography and its place within Islamic historiography. Particularly, the reason for the composition of the book has been sought through the patronage system in the Timurids. In this context, it has been determined that the book was commissioned by Timurid scholar-bureaucrat Alī Shīr Nawā'ī, who was also a historian, to its author, Mīrkhwānd. This initiative stemmed from Nawā'ī's efforts to produce intellectual arguments against the Sufi-originated militant messianic movements, which he perceived as a threat to the late Timurid religious-political system. The method used in the study is a synthesis of“content analysis”,“narrative analysis”and“discourse analysis”techniques. Through the method obtained by synthesizing these three techniques, the aim is to reveal the religious-political agenda of the text's author Mīrkhwānd and his patron Nawā'ī, especially in the context of the reason for its composition. In conclusion, the goal of this study is to guide researchers who frequently use Rawdat al-Safā in their studies and working in areas of medieval Iranian and Central Asian Turkic history, as well as other branches of Islamic history, in their journey through the content of the book and the intellectual world of its author and patron.
Benzer Tezler
- Nêrînek gelemperî li mîrektiya hîzanê: Ilm û edebiyat
Hizan beyliğine genel bir bakış: İlim ve edebiyat
NEVZAT EMİNOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ADAK
- Başlangıcından 1950'ye kadar Balıkesir'de çıkan dergilerdeki edebî ve kültürel muhteva üzerinde bir inceleme
A research on literary and cultural content at journals published in Balıkesir from beginning to 1950
AYDIN GÜLER
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZSARI
- 19.yüzyıldan günümüze İstanbul'da fransız okul yapıları
French school buildings in İstanbul from 19th century to the present
ZÜBEYDE GÖZDE KUTLU
- Osmanlı Kudüs'ünde dilekçelerin izinde kent siyaseti ve toplum (1840-1914)
Urban politics and society in the following of petitions in Ottoman Jerusalem (1840-1914)
ÖMÜR YAZICI ÖZDEMİR
- Dilaver Cebeci'nin hikaye ve şiirlerinde millî kültür unsurları
Elements of national culture in the stories and poems of Dilaver Cebeci
FATİH KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL HİSARCIKLILAR