COVID-19 pandemisi sürecinde anhedoni ile dürtüsellik ilişkisi: Mizacın rolü
The relationship between anhedonia and impulsivity in the COVID-19 pandemic period: The role of temperament
- Tez No: 861578
- Danışmanlar: PROF. DR. SERMİN KESEBİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bu çalışmada, COVID-19 pandemisi sürecinde anhedoni ile dürtüsellik arasındaki ilişkide mizaç tipinin rolü araştırılmıştır. Çalışma, İstanbul'da ikamet eden 18 ile 65 yaş arasındaki genç ve orta yetişkinlik dönemindeki 218'i kadın, 105'i erkek olmak üzere toplam 323 katılımcı ile yürütülmüştür. Bu amaç ile, Sosyodemografik Veri Formu, Barratt Dürtüsellik Ölçeği, Snaith-Hamilton Hoşnutluk (Haz) Ölçeği ve TEMPS-A Mizaç Ölçeği kullanılmıştır. Bu araştırmada, katılımcılardan elde edilen verilerin analizlerinde değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri kullanılarak incelenmiştir. Sürekli verilerde ikili grupları karşılaştırmak için normal dağılım gösterildiğinde bağımsız gruplarda t-testi kullanılmıştır. İkiden fazla grup içeren değişkenlerde kendi aralarında karşılaştırma için tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Gruplar arasında anlamlı farklılık bulunan durumlarda, ikili karşılaştırmalar için post-hoc testlerinden Bonferroni testi kullanılmıştır. Ölçeklerin ve ölçeklerin alt birbirleriyle olan ilişkisi Pearson's ve Spearman's rho korelasyon testleri ile incelenmiştir. Elde edilen bulgular p değerinin 0,05'in altında olduğu durumlarda istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, TEMPS-A Mizaç Ölçeği'ne dayanarak araştırmanın demografik değişkenlerinden cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu, ekonomik düzey, çalışma şekli ile ölçek arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ancak, eğitim düzeyi ile TEMPS-A Mizaç Ölçeği toplam skoru ve alt boyutları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. TEMPS-A Mizaç Ölçeği'nin hipertimik mizaç toplam skoru hariç ana ölçek ve diğer alt boyutlar ile Snaith-Hamilton Haz Ölçeği toplam skoru arasında pozitif yönde zayıf derecede anlamlı ilişki saptanmıştır. TEMPS-A Mizaç Ölçeği'nin hipertimik mizaç toplam skoru hariç ana ölçek ve diğer alt boyutlar ile Barratt Dürtüsellik Ölçeği toplam skoru ve alt boyutlarından dikkatte dürtüsellik, motor dürtüsellik arasında pozitif yönde zayıf yada orta düzeyde ilişkiler saptanmıştır. Hipertimik mizaç toplam skoru ile plan yapmama toplam skorları arasında negatif yönde çok zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Ayrıca plan yapmama skoru ile hipertimik mizaç hariç ana ölçek ve diğer alt boyutlar arasında pozitif yönde istatiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Son olarak, sadece siklotimik mizaç alt boyutunda Snaith-Hamilton Haz Ölçeği toplam skoru ile Barratt Dürtüsellik Ölçeği'nin dikkatte dürtüsellik alt boyutu arasında pozitif yönde güçlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak, kişilerin demografik özelliklerin mizaç boyutları üzerinde önemli bir değişken olduğu ve anhedoni ile dürtüsellik arasındaki ilişkinin siklotimik mizaç boyutundan etkilendiği ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the role of temperament type in the relationship between anhedonia and impulsivity during the COVID-19 pandemic was investigated. The study was conducted with a total of 323 participants, 218 women and 105 men, in young and middle adulthood between the ages of 18 and 65, residing in Istanbul. For this purpose, Sociodemographic Data Form, Barratt Impulsiveness Scale, Snaith-Hamilton Pleasure Scale, and Temperament Evaluation of the Memphis, Pisa, Paris, and San Diego Autoquestionnaire (TEMPS-A) were used.In this study, the conformity of the variables to the normal distribution in the analysis of the data obtained from the participants was examined using the Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests. The Independent Samples t-Test was used when the normal distribution was shown to compare pairwise groups in continuous data. One-Way ANOVA test was used to compare variables with more than two groups among themselves. In cases where there was a significant difference between the groups, the Bonferroni test, one of the post-hoc tests, was used for pairwise comparisons. The relationship between the scales and their subscales was examined with Pearson's and Spearman's rho analyses. The findings were considered statistically significant when the p-value was below 0.05. According to the findings obtained in the study, based on the TEMPS-A Temperament Scale, significant differences were found between the demographic variables of the study, such as gender, marital status, employment status, economic level, and working style. However, no significant difference was found between education level and TEMPS-A Temperament Scale total score and sub-dimensions. Except for the hyperthymic temperament total score of the TEMPS-A Temperament Scale, a weakly significant positive correlation was found between the main scale and its other sub-dimensions and the Snaith-Hamilton Pleasure Scale total score. Except for the hyperthymic temperament total score of the TEMPS-A Temperament Scale, positive weak or moderate correlations were found between the main scale and its other sub-dimensions, the Barratt Impulsiveness Scale total score and its sub-dimensions, attentional impulsiveness, and motor impulsiveness. There was a very weak statistically significant negative correlation between the hyperthymic temperament total score and the non-planning impulsiveness score. In addition, it was found that there was a statistically significant positive correlation between the non-planning impulsiveness score and the main scale and other sub-dimensions, excluding hyperthymic temperament. Finally, a strong statistically significant positive correlation was found only between the Snaith Hamilton Pleasure Scale total score in the cyclothymic temperament sub-dimension and attentional impulsiveness sub-dimension of the Barratt Impulsiveness Scale. As a result, it has been revealed that demographic characteristics of individuals are an important variable on temperament dimensions, and the relationship between anhedonia and impulsivity is affected by the cyclothymic temperament dimension.
Benzer Tezler
- Covıd-19 pandemisi sürecinde sağlık personellerinin aile içi sorumluluk algısı: Çankırı Devlet Hastanesi örneği
The perception of family responsibility of healthcare professionals during the Covid-19 pandemic: The case of Çankırı State Hospital
HATİCE BÜŞRA AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKadın ve Aile Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAN HALİSE BELET
- COVID-19 pandemisi sürecinde üniversite öğrencilerinin çevreye yönelik farkındalıklarının incelenmesi
Investigation of university students' awareness of the environment in the COVID-19 pandemic process
FERİT SERKAN AKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SUAT TÜRKOGUZ
- Multi-user virtual environments in architecture
Mimarlıkta çoklu-kullanıcılı sanal ortamlar
OĞULCAN ÜNEŞİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN TUĞRUL YAZAR
- COVID-19 pandemisi sürecinde afet yönetim döngüsünde ortaya çıkan insani yardım sorunlarına ilişkin analitik bir değerlendirme: Türk Kızılay örneği
An analytical evaluation of humanitarian aid problems occurring in the disaster management process in the COVID-19 pandemic process: The example of Turkish Red Crescent
KADER AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiGümüşhane ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSKENDER PEKER
- COVİD-19 pandemisi sürecinde kazanılan sağlık davranışlarının diğer enfeksiyon hastalıklarının önlenmesinde olumlu etkileri
Positive effects of HEALTH behaviors acquired during the COVİD-19 pandemic process on the prevention of other infectious diseases
ASİYE ÇİĞDEM ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN BUZGAN