Yeme bozuklukları belirtileri üzerine bir inceleme: Bozukluğa özgü obsesif inançlar ile belirtiler arası ilişkide bilişsel birleşme ve duygusal sıkıntının rolü
An investigation of symptoms of eating disorders: the roles of cognitive fusion and emotional distress on the relationship between disorder-specific obsessive beliefs and symptoms
- Tez No: 862044
- Danışmanlar: PROF. DR. ADVİYE ESİN YILMAZ SAMANCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Yeme, beden ve kilo ile ilgili aşırı endişe ve bozulmuş yeme davranışları ile karakterize olan Yeme Bozuklukları (YB), Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile yüksek eştanı oranına sahiptir. Bu oranı açıklamak için iki bozuklukta görülen obsesif inançların rolüne vurgu yapılmıştır. Alanyazında, YB'de görülen obsesif inançların OKB'ye özgü obsesif inançları ölçmek için geliştirilen ölçüm araçlarıyla incelendiği görülmektedir. Ancak YB'ye özgü obsesif inançları bozukluğa özgü bir ölçüm aracıyla incelemenin daha geçerli bulgular elde edilmesine fayda sağlayacağı öngörülmüştür. Bu doğrultuda bu çalışmanın ilk aşamasında, YB'ye özgü obsesif inançları değerlendiren Obsesif İnançlar Ölçeği-Yeme Bozuklukları Versiyonu Türkçe örneklemine uyarlanmış ve psikometrik özellikleri 319 katılımcı üzerinden açımlayıcı faktör analizi (AFA), korelasyon analizi, hiyerarşik regresyon ve bağımsız örneklemler için t-testi ile incelenmiştir. AFA sonucunda elde edilen dört faktörlü yapının, 263 katılımcıdan toplanan ikinci veriye uyumu ise doğrulayıcı faktör analizi aracılığıyla değerlendirilmiştir. Bulgular ölçeğin Türkçe versiyonun YB'ye özgü obsesif inançları klinik olmayan Türk örnekleminde geçerli ve güvenilir şekilde değerlendiren bir ölçüm aracı olduğunu göstermiştir. İkinci aşamada, YB'ye özgü obsesif inançların YB belirtileri ile ilişkisini ve bu ilişkide bilişsel birleşmenin ve duygusal sıkıntının rolünü incelemek amacıyla 559 katılımcıdan veri toplanmış ve düzenleyici aracılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular YB'ye özgü obsesif inançların YB belirtilerini yordadığını, YB'ye özgü obsesif inançların duygusal sıkıntıyı yordamadığını, YB'ye özgü obsesif inançların bilişsel birleşme ile etkileşiminin duygusal sıkıntıyı yordadığını ve duygusal sıkıntının YB belirtilerini yordadığını göstermiştir. Elde edilen sonuçlar alanyazın ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Eating Disorders (ED), characterized by excessive concern on eating, shape and weight, and distorted eating behaviors, have a high comorbite rate with Obsessive-Compulsive Disorder (OCD). The role of obsessive beliefs observed in both disorders has been emphasized to explain this rate. In literature, it is observed obsessive beliefs specific to ED were examined by the measurement tools developed to assess obsessive beliefs specific to OCD. However, it has been suggested investigating ED-specific obsessive beliefs by disorder-specific measurement tools could yield more valid results. For this aim, in the first phase of this study, Obsessive Beliefs Questionnaire-Eating Disorder Version assessing ED-specific obsessive beliefs was adapted to the Turkish sample, and its psychometric properties were investigated with 319 participants through exploratory factor analysis (EFA), correlation analysis, hierarchical regression, and independent samples t-test. The fit of the four-factor structure obtained from EFA to the second data collected from 263 participants were evaluated through confirmatory factor analysis. The results demonstrated its Turkish version was a valid and reliable measurement tool assessing ED-specific obsessive beliefs in a non-clinical Turkish sample. In the second phase, to investigate the relationship between ED-specific obsessive beliefs and ED-symptoms and the role of cognitive fusion and emotional distress on the relationship, moderated mediation analyses were conducted on 559 participants. The results showed ED-specific obsessive beliefs predicted ED-symptoms, ED-specific obsessive beliefs did not predict emotional distress, the interaction of ED-specific obsessive beliefs with cognitive fusion predicted emotional distress and emotional distress predicted ED-symptoms. The findings obtained were discussed considering the literature.
Benzer Tezler
- Anoreksiya nervoza ve Bulimiya nervoza tanılı ergenlerde, ayrılma bireyleşme özelliklerinin ve dayanıklılık üzerine etkisinin incelenmesi
Examination of separation-individuation characteristics and their effects on resilience in adolescents diagnosed with Anorexia nervosa and Bulimia nervosa
EZGİ ÇETİN GÖK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM DAMLA ÇİMEN
- Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının yetişkinlikteki psikopatolojik belirtilerle ilişkisi: Ağ analitik bir inceleme
Relationship of psychopathological symptoms in adulthood with childhood trauma: A network analysis
ÜLKÜ GÜREŞEN
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÜNSELİ DEREBOY
- Yeme tutumu ile bağlanma stili, aleksitimi ve obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between eating attitude and attachment style, alexithymia and obsessive compulsive symptoms
İREM GÖNCÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ERDOĞDU
- Obez bireylerde kiloyla ilişkili kendini damgalamanın erken dönem uyumsuz şemalarla ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship with weight-related self-stigma and early maladaptive schemas in obese individuals
VEDAT DEMİRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN MUKADDES SEVİNÇER
- Balıkesir Üniversitesi öğrencilerinde yeme tutumu ve yeme bozuklukları yaygınlığı ve ilişkili faktörlerin araştırılması
Investigation of effect attitude and eating disorders and related factors in Balikesir University students
ELİF GÜLŞAH YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriBalıkesir ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNAY KARLIDERE