Geri Dön

Nasname û rewşa trajîk: Berawırdkırınek lı ser romanên Mehmed Uzun, Yaşar Kemal û Îbrahîm Yûnıs

Kimlik ve trajik durum: Mehmed Uzun, Yaşar Kemal ve İbrahim Yunusi'nin romanları üzerine bir karşılaştırma

PDF İndir

  1. Tez No: 862637
  2. Yazar: MEHMET NUR YAVUZER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET EMİN PURÇAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Karşılaştırmalı Edebiyat, Kimlik, Trajik Durum, Mehmet Uzun, Yaşar Kemal, İbrahim Yunusi, Comparative Literature, Identity, Tragic Situation, Mehmed Uzun, Yaşar Kemal, Ebrahim Younesi
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Kürtçe
  9. Üniversite: Bingöl Üniversitesi
  10. Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 255

Özet

Bu tez; Mehmed Uzun'nun Sîya Evînê, Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê, Yaşar Kemal'in Kimsecik 1-2-3, Yılanı Öldürseler ve Îbrahîm Yûnisî'nin Xoş Amedî, Dildadêha romanlarında kurgulanan trajik durumu kimlik bağlamında karşılaştırır. Edebi eserler bir şekilde diğer edebi eserler ile bir ilişkiye sahiptirler ki bu çalışma Kürt, Türk ve Fars edebiyatlarının temsilcilerinden Mehmed Uzun, Yaşar Kemal ve İbrahim Yûnisî romanları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır. Karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları, edebi metinler arasındaki karşılaştırmayı genellikle genetik ve tipolojik ilişkiler üzerinden gerçekleştirir. Uzun, Kemal ve Yûnisî Kürt ulusal kimliğine sahiptirler ancak farklı ulusların edebiyat temsilciliğini yapmaktadırlar. Onlar 20. yüzyılda dünyaya gözlerini açmışlardır. Yazarlıklarını etkileyen farklı etkilerin yanı sıra benzer psikolojik, siyasi, toplumsal gelişim ve dönüşümlerden etkilenmişlerdir. Araştırma konusu romanlara aynı dönemin benzer şart ve koşulları etki ettiğinden ayrıca hayatın trajik durumu, kimlik değerleri ve kimlik sorunları, benzer temalar olarak bu romanlara yansıdığı için bu tez tipolojik bağlam açısından adı geçen romanları karşılaştırmaktadır. Trajedi (tragedya) bir sanat türüdür ve trajik olanı yansıtır, trajik ise hayatın bir gerçeğidir ve yaşamın özünde saklıdır.“Trajedi”ve“Trajik”ayrı kavramlar olsalar da birbirileriyle kaynaşmışlardır. Hem bilimsel alanda hem de gündelik hayatta birbirlerinin yerine kullanılmaktadırlar ancak biz bu çalışmada trajediyi bir sanat türü, trajik durumu ise yaşamın bir özelliği/gerçeği olarak ele alıyoruz. Yaşamın özünde yer alan trajik, insanlığın ilk destanı olan Gılgamış destanı ve Antik Yunan trajedilerinden bu yana edebi eserlerde yer edinmiştir. Uzun, Kemal ve Yûnisî ortak bir unsur olarak yaşamın trajik durumunu roman türünde denemişlerdir. Yazarların bahse konu romanları trajik durum kurgularını içermektedir ve benzer bir tema olarak trajik durum, onların romanlarının ortak bir özelliğidir. Trajik eserler; çatışma (karşıtlık), çıkmaz, gerilim, seçim, eylem, acı ve yıkım unsurlarını içermektedir. Onlar, ortak bir nokta olarak 20. yüzyıl Kürt toplumu ve insanının çatışma, acı ve yıkımı temelinde trajik durumlar kurgulamışlardır. Böylece, benzer bir şekilde yaşanmış trajik durumlardan faydalanarak onları kurgu dünyasına aktarmaktadırlar. Uzun, Kemal ve Yûnisî kimliği bir değer olarak ele alıp onu bir çatışma unsuru olarak kurgulamaktadırlar. Aynı zamanda trajik olay örgüsünü kimlik sorunları ve ona bağlı olaylar ile ilgili olarak kurmaktadırlar. Bu çalışma bir“kimlik”araştırması değildir, araştırmaya konu romanlardaki trajik durumları ele alıp karşılaştırırken kimliği bir değer ve çatışma unsuru olarak görmektedir. Ayrıca, olay örgüsündeki kimlik unsuru üzerinde durmakta ve yazarların kimlerin trajik durumunu anlattıklarını ortaya koymaktadır. Bu çalışma romancıların Kürtçe, Türkçe ve Farsça edebiyatlarında genel olarak ezilen ve mazlum olanların özelde ise Kürt toplumu ve Kürt kadınının trajik durumunu anlattığı sonucunu ortaya koymaktadır. Araştırmamız, söz konusu romanlarda hem hayatın trajik durumunu hem de Kürt insanının trajik durumunu araştırıp karşılaştırmaktadır. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Çalışma, birinci bölümde karşılaştırmalı edebiyat, kimlik ve trajik teorilerini açıklar. İkinci bölümde romancıların hayat ve eserlerini tanıtır ve tez konusunun daha iyi anlaşılması için yazarları farklı yönlerden karşılaştırır. Üçüncü bölümde de kimlik ilişkisi bağlamında adı geçen romanlardaki trajik durumları birer birer analiz eder. Sonra Sîya Evînê, Kimsecik üçlemesini ve Xoş Amedî romanlarını kendi aralarında Ronî Mîna Evînê Tarî Mina Mirinê; Yılanı Öldürseler ve Dildadêha romanlarını da kendi aralarında tipolojik bağlamda karşılaştırır, onlardaki benzerlikler ve farklılıkları belirler ve bir sonuca ulaşır.

Özet (Çeviri)

This thesis compares the tragic situation fictionalized in Mehmed Uzun's novels Sîya Evînê, Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê, Yaşar Kemal's Kimsecik 1-2-3, Yılanı Öldürseler and Îbrahîm Yûnisî's Xoş Amedî, Dildadêha in the context of identity. Literary works somehow have a relationship with other literary works, and this study reveals the relationship between the novels of Mehmed Uzun, Yaşar Kemal and İbrahim Yûnisî, representatives of Kurdish, Turkish and Persian literature. Comparative literature studies generally make comparisons between literary texts through genetic and typological relationships. Uzun, Kemal and Yûnisî have a Kurdish national identity, but they are literary representatives of different nations. They were born in the 20th century. In addition to the different influences that affected their writing, they were affected by similar psychological, political, social developments and transformations. Since similar terms and conditions of the same period affect these novels, and since the tragic situation of life, identity values and identity problems are reflected in these novels as similar themes, this thesis compares these novels in terms of typological context. Tragedy (tragedia) is a type of art and reflects the tragic, which is a fact of life and is hidden in the essence of life. Although“Tragedy”and“Tragic”are separate concepts, they are fused with each other. They are used interchangeably both in the scientific field and in daily life, but in this study, we consider tragedy as a type of art and the tragic situation as a feature/fact of life. Tragedy, which is at the core of life, has had a place in literary works since the Gilgamesh epic, the first epic of humanity, and the tragedies of Ancient Greece. Uzun, Kemal and Yûnisî tried the tragic situation of life as a common element in the novel genre. The authors' novels contain tragic situation fictions, and the tragic situation, as a similar theme, is a common feature of their novels. Tragic works contain elements of conflict (opposition), impasse, tension, choice, action, pain and destruction. What Uzun, Kemal and Yûnisî have in common is that they fictionalize tragic situations based on the conflict, pain and destruction of the 20th century Kurdish society and people. Thus, they make use of similarly experienced tragic situations and transfer them to the world of fiction. Uzun, Kemal and Yûnisî handle identity as a value and fictionalize it as an element of conflict. At the same time, they establish the tragic plot regarding identity problems and related events. This study is not an“identity”research, however, it considers identity as an element of value and conflict while discussing and comparing the tragic situations in the novels subject to the research. Additionally, it focuses on the identity element in the plot and reveals whose tragic situation the authors are describing. This study reveals the conclusion that novelists describe the tragic situation of the oppressed and disadvantaged groups in general, and the Kurdish society and Kurdish women in particular, in Kurdish, Turkish and Persian literature. The research investigates and compares both the tragic situation of life and the tragic situation of Kurdish people, in the novels in question. This study consists of three parts. In the first chapter, the study explains comparative literature, identity and tragic theories. In the second chapter, it introduces the lives and works of novelists and compares the authors from different aspects for a better understanding of the subject of the thesis. In the third chapter, it analyzes the tragic situations in the mentioned novels one by one in the context of identity relations. Later, it compares Sîya Evînê, Kimsecik Trilogy and Xoş Amedi among themselves; Ronî Mîna Evînê Tarî Mina Mirinê, Yılanı Öldürseler and Deldadeha among themselves in a typological context, and identifies their similarities and differences and finally reaches a conclusion.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    670202

    Şêwaz di helbestên Abdulla Peşêw de

    Abdulla Peşêw'in şiirlerinde tarz sanatı

    ARSALAN ABDULLAH HAMAD AKO

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ

Geri Dön