Özel gereksinimli çocuğa sahip olan ebeveynlerin yalnızlık, algılanan sosyal destek ve ebeveyn öz yeterliği düzeylerinin incelenmesi
Examining the levels of loneliness, perceived social support, and parental self-efficacy among parents of children with special needs
- Tez No: 862636
- Danışmanlar: PROF. DR. LUT TAMAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışma, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin yalnızlık, algılanan sosyal destek ve ebeveyn öz yeterliği düzeylerinin birbirleriyle ve sosyodemografik faktörlerle birlikte incelenmesi amacıyla özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde eğitim gören öğrencilerin ebeveynleri ile yapılmıştır. Ebeveynlere UCLA Yalnızlık Ölçeği, Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Bağımsız iki grup arasındaki farkı test etmek için t-testi, ilişkisiz birden fazla grup arasında ANOVA, ölçekler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için Pearson korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde anneler babalara kıyasla daha yüksek sosyal destek algısı göstermiştir. Genç ebeveynler, daha yüksek öz yeterlilik, daha düşük yalnızlık düzeyine ve daha yüksek sosyal destek algısına sahiptir. Değişkenler medeni duruma göre incelendiğinde evlilerin algıladıkları sosyal destek bekârlara kıyasla daha yüksektir. Üniversite mezunu ebeveynlerin ebeveyn öz yeterlik düzeyi ilkokul mezunu ebeveynlere kıyasla daha yüksektir. Genel olarak eğitim seviyesi yalnızlık hissiyle ters orantılı, algılanan sosyal destek ile doğru orantılı olarak bulunmuştur. Çalışmayan ebeveynler çalışanlara kıyasla daha yüksek yalnızlık hissetmektedir. Ebeveynlerin gelir düzeyi düştükçe yalnızlık hissi artmaktadır. Ailede başka özel gereksinimli birey yoksa ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek düzeyi artmaktadır. Ebeveynlerin yalnızlık düzeyi başka bakım veren olma durumunda azalmaktadır. Özel gereksinimli çocuğun erkek olması durumunda ebeveynlerin yalnızlık hissi artmaktadır ve algılanan sosyal destek düzeyi azalmaktadır. Çocuğun yaşı arttıkça ebeveyn öz yeterlik düzeyi düşmektedir. Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin ebeveyn öz yeterlik düzeyi ile yalnızlık düzeyi arasında negatif yönde zayıf bir ilişki vardır; algılanan sosyal destek arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki vardır. Ebeveynlerin yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki vardır. Sonuçlar, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin sosyal destek, öz yeterlilik ve yalnızlık düzeyleri arasındaki karmaşık ilişkileri vurgulayarak, bu ebeveynlerin yaşadığı zorlukları anlamak ve destek sağlamak için bireysel ve sosyal düzeyde müdahalelerin geliştirilmesinin önemini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the levels of loneliness, perceived social support, and parental self-efficacy among parents of children with special needs, along with their interrelations and associations with sociodemographic factors. The study was conducted with parents of students attending a special education and rehabilitation center. The UCLA Loneliness Scale, Perceived Social Support Scale, Parental Self-Efficacy Scale, and Personal Information Form were administered. T-tests were used to test differences between independent groups, ANOVA for unrelated multiple groups, and Pearson correlation coefficient to assess relationships between scales. The results indicated that mothers showed a higher perceived social support compared to fathers. Younger parents exhibited higher self-efficacy, lower levels of loneliness, and higher perceived social support. Analysis based on marital status revealed that married individuals perceived higher social support compared to unmarried ones. Moreover, parents with a university education demonstrated higher parental self-efficacy levels than those with primary education. Overall, education level was inversely proportional to feelings of loneliness and directly proportional to perceived social support. Non-working parents reported higher levels of loneliness compared to working ones, and as income levels decreased, feelings of loneliness increased. Presence of another individual with special needs in the family was associated with increased perceived social support. Parental loneliness decreased when they were caregivers for others. If the child with special needs was male, parents experienced increased loneliness and decreased perceived social support. Parental self-efficacy decreased with the child's age, and a weak negative relationship was found between parental self-efficacy and loneliness, while a weak positive relationship was observed between parental self-efficacy and perceived social support. A moderate negative relationship was noted between parental loneliness and perceived social support levels. The results highlight the complex relationships among social support, self-efficacy, and loneliness levels of parents with children with special needs, underscoring the importance of understanding the challenges faced by these parents and developing interventions at both individual and social levels to provide support.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin yalnızlık düzeyleri ve evlilik doyumu ile ilişkilerinin incelenmesi
The relationship between parents of children with normal development and the relationship between marriage satisfaction and parents with special needed children
AİŞE BETÜL BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Özel gereksinimli çocuğa sahip olan ebeveyn ile özel gereksinimli çocuğa sahip olmayan ebeveynlerin psikolojik sağlamlık ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between the parent who has a special needs child and the psychological stability and quality of life of parents who do not have a special needs child
FUNDA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK
- Özel gereksinimli çocuğa sahip olan ebeveyn ile özel gereksinimli çocuğa sahip olmayan ebeveynlerin umutsuzluk düzeyleri ve yaşam doyumlarının incelenmesi
Investigation of hopelessness levels and life satisfaction of parents with children with special needs and parents with children with special needs
HAMZA SAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN ERDOĞAN
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin sosyal destek algıları ile evlilik doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between social support perceptions and marital satisfaction of parents of children with special needs and parents of children with normal development
CENNET TANSU TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÇağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN KIRAL
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerde suçluluk-utanç düzeyi, yılmazlık ve evlilik doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Review on the relation between guilt-shame level and resilience, and marital satisfaction of parents with children who have special needs
BİRCAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜCEL YILMAZ