Türk siyasi hayatında klientalist ilişkilerin aracı karakterler vasıtasıyla inşası: Artvin ve Rize örnekleri
Building clientelist relationships by brokers in the Turkish politics: The case of Artvin and Rize
- Tez No: 864405
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEGÜL KOMSUOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Bu çalışma yerel siyasetin ve yereldeki toplumsal yaşantının belirleyici aktörlerinden olduğu düşünülen“aracı (broker)”karakterler hakkındadır. Aracı karakterler klientalist ilişkinin bir bileşenidir. Siyasal alanda klientalist ilişki, mal ve hizmet içeren kaynak dağıtımı ile oy ve destek içeren siyasal katılım arasındaki bağlantıyı ifade eder. Bu ilişkide patron, alıcıya ihtiyaç duyduğu kaynakları veya vaatleri sunar. Alıcı ise bu hizmetin karşılığında oy vererek veya siyasi mobilizasyonla patrona fayda sağlar. Dolayısıyla klientalist ilişki bir karşılıklı ve eşitsiz dağıtım ilişkisi olarak tanımlanabilir. Bu ilişkinin modern olmayan biçiminde patron ve alıcı arasındaki bağ doğrudan kurulabilmektedir. Devlet örgütlenmesinin ve ekonomik yapının değişimiyle birlikte bu doğrudan ilişki kurulamaz hale gelir. Ortaya çıkan boşluk, aracılar tarafından doldurulur. Aracı, patron ve alıcı için ayrı ayrı önemlidir. Patron için aracının önemi, alıcıların ihtiyaçlarını ve siyasal katılım davranışlarını gözlemlenebilir hale getirmesidir. Alıcı için aracının önemi, ulaşamayacağı kaynaklara erişim sağlayabilmesidir. Türkiye'nin siyasi tarihinde klientalist ilişkiler ve aracılar oldukça önemlidir. Devletin merkeziyet düzeyi ve hükümetlerin politikaları farklı dönemlerde farklı aracılık ilişkilerini doğurmuştur. Aracılık statüsünün önemi, Osmanlı'nın son yüzyılında belirgin hale gelmeye başlamıştır. İmparatorluğun gücü merkezde yoğunlaştıkça, çevrenin merkeze erişme olanakları azalmıştır. Çevre, merkezle ilişkilerinde kendi yerel patronlarını kullanmıştır. Aracılık statüsüne sahip bu yerel patronların varlığı ve gücü Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Aracılar, Ankara ile taşra arasındaki ilişkiyi sürdürülebilir hale getirmiştir. Politikaların, merkezi bir devlet eliyle değil de güçlü hükümetler tarafından yürütüldüğü dönemlerde ise aracılık, merkez ile çevre arasında değil çevrenin içerisinde yerel siyaset düzeyinde belirleyici hale gelmiştir. Günümüzde de bu aracılar, yerel siyasetin işleyişini anlamanın en önemli araştırma konularıdır. Aracılar, yukarıda ifade edilen önemli ve sürekli etkinlikleri nedeniyle çalışma konusu olarak seçilmiştir. Aracıların kim oldukları ve özellikle ilçe düzeyinde yürüttükleri faaliyetler, Türkiye'nin siyasal kültürüne ve toplumsal yaşantısına ışık tutacak niteliktedir. Bu amaçla, Artvin ve Rize illerinin ilçelerini kapsayacak bir çalışma yürütülmüştür. Bu çalışma, klientalist ilişkilerde yalnızca aracılara odaklanıyor olması bakımından Türkçe literatürde bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Araştırmadan elde edilecek olan sonuçlar, Türkiye'de yerel siyaset hakkında yeni çalışmalara alan açabilecektir. Farklı türde aracıların ve aracılık tiplerinin tespiti ile karşılaştırmalı analiz olanakları artacaktır. Bu amaçların yerine getirilmesi için katılımlı gözlem içeren bir nitel araştırma yürütülmüş, Mayıs 2023 itibariyle bir yıl süresince ilçelerde etnografik alan araştırması yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is about“broker”characters who are considered to be one of the determining actors of local politics and local social life. Broker characters are a component of the clientelist relationship. The clientelist relationship refers to the connection between the distribution of resources, including goods and services, and political participation, including votes and support. In this relationship, the patron offers the client the resources or promises they need. In return for this service, the client benefits the patron by voting or political mobilization. Therefore, it can be said that the clientelist relationship is a relationship of benefit distribution. In the non-modern form of this relationship, the link between patron and client can be established directly. With the change in state organization and economic structure, this direct relationship becomes impossible. The resulting gap is filled by brokers. The broker is important for the patron and the client separately. For the patron, the importance of the broker is that it makes the needs and political participation behaviour of the clients observable. For the client, the importance of the broker is that it provides access to resources that are out of reach. In Turkey's political history, clientelist relations and brokers are very important. The level of centralisation of the state and the policies of the governments led to different brokerage relations in different periods. The importance of the broker status started to become apparent in the last century of the Ottoman Empire. As the power of the empire concentrated in the center, the periphery's access to the center diminished. The periphery used its own local patrons in its relations with the center. The existence and power of these local patrons with broker status continued in the Republican period. Brokers made the relationship between Ankara and the provinces sustainable. In periods when policies were carried out not by a central state but by powerful governments, the broker became decisive not between the center and the periphery but within the periphery at the level of local politics. Today, these brokers are the most important research subjects for understanding the functioning of local politics. Brokers were chosen as the subject of the study due to their important and continuous activities mentioned above. Who the brokers are and the activities they carry out especially at the district level shed light on Turkey's political culture and social life. For this purpose, a study covering certain districts of Artvin and Rize provinces will be conducted. This study is a first in the Turkish literature in terms of focusing only on brokers in clientelist relations and especially political patronage. The results to be obtained from the research will open a new field for new studies on local politics in Turkey. By identifying different types of brokers and types of brokerage, the possibilities of comparative analyses will increase. In order to fulfill these objectives, a qualitative research involving participant observation will be conducted. As of May 2023, ethnographic field research will be conducted in selected districts for one year. This study was funded by the Scientific Research Projects Coordination Unit of Istanbul University. Project number: 40039.
Benzer Tezler
- Mehmet Ali Cenani Bey'in hayatı ve parlamento faaliyetleri (1872-1934)
Mehmet Ali Cenani Bey's life and his parliamentary activities (1872-1934)
HATİCE AKAN
- Türk siyasi hayatında Abdülkadir Kemali Öğütçü hayatı ve faaliyetleri
Abdülkadir Kemali Öğütçü's life and activities in the Turkish politicial life
YASEMİN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖNDER KOCATÜRK
- Türk siyasi hayatında Milliyetçi Hareket Partisi milletvekillerinin sosyolojik analizi
Sociological analysis of Nationalist Movement Party deputies in Turkish political life
MUSTAFA KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerMersin ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURMUŞ ALİ ARSLAN
- Aydınlar Ocağı ve Türk-İslam sentezi: 1980'lerden 2000'li yıllara devreden milliyetçi-muhafazakar bakiye
The intellectuals? hearth and the Turkish-Islamic synthesis: Nationalist-conservative balance extending from 1980s to the 2000s
SEMA BASMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. BERRİN KOYUNCU LORASDAĞI
- Çok partili hayata geçişin Türk basınındaki yansıması, (1945-1950 Vatan Gazetesi örneği)
Turkish press in passing to much party time, (1945-1950 Vatan Newspaper example)
BETÜL DEMİR KARCI