Türk bozkır kültüründe gizemli unsurlar
Mysterious elements in Turkish steppe culture
- Tez No: 864442
- Danışmanlar: PROF. DR. MUALLA UYDU YÜCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 499
Özet
“Türk Bozkır Kültüründe Gizemli Unsurlar”adı ile hazırladığımız tezimiz büyü, fal, tılsım, sihir, kehanet, efsun, muska, nazar gibi gizemli inançların Türk kültürü içerisinde sosyal, siyasî, askerî ve dinî hayatlarında nasıl yer aldıkları ve yaşamlarını ne şekilde etkiledikleri hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Türkler tarih sahnesine çıktıkları ilk andan itibaren fizyolojik ve psikolojik ihtiyaçları doğrultusunda, yaşadıkları coğrafyanın gereksinimlerinin kendilerine sağladığı farkındalık üzerinden bir hayat sürmüşlerdir. Bu farkındalık dinî ve kozmoloji anlayışları çerçevesinde doğada birtakım nesnelere kutsallık atfetmelerine de sebep olmuştur. Bazı durumlarda ise kelimelerin ve nesnelerin büyülü güçlerine inanılmış, aciz kaldıklarını düşündükleri anda kendilerini koruma ve yaşama içgüdüleri ile doğada kendilerine yardım edeceklerine inandıkları nesnelere, doğaüstü olarak adlandırılan sihirli-büyülü-tılsımlı güçlere başvurmuşlardır. Bu bağlamda Türklerin inanışları ve ritüelleri gereği anlamlı olduğuna inandıkları gizemli inançlara ne sebeple başvurdukları, uygulamalara karşı bakış açıları, bu inançların hangi alanda var oldukları gibi soruların cevaplarını ve temel dayanak noktalarını birçok kıtada varlık gösteren kadim Türk kültüründeki tezahürlerini bulmak tezimizin temel taşını oluşturmuştur. Türk kültüründe gizemli inançların var olmasında Kök Tengri/Gök Tanrı dininin, bozkır coğrafyasının, yaşam felsefelerinin ve psikolojik sebeplerin bütüncül bir etkisi vardır. Evrensel olarak kabul edebileceğimiz gizemli inançlar, Türklerin toplumsal dinamikleri ile birlikte kendilerine has örneklerin ortaya çıkmasına da zemin hazırlamıştır. Tarihte var oldukları andan itibaren tüm dünyada adından söz ettiren Türkler; gizemli inançlarını tarihî süreç içerisinde bazen olduğu gibi bazen de çeşitli dinler ve kültürlerle etkileşime girerek yaşamışlardır. Bu inançlar etkileşimlerin etkisiyle zamanla değişime uğrasa da temelde aynı kalarak günümüze kadar Türk kültürü çerçevesinde varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bu durum da bize Türkistan'dan Anadolu ve Avrupa'ya kadar Türk kültürünün devamlılığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Our thesis titled“Mysterious Elements in Turkish Steppe Culture”aims to provide information about how mysterious beliefs such as magic, fortune telling, talisman, magic, divination, enchantment, amulet, evil eye, etc. take place in the social, political, military and religious lives of Turks and how they affect their lives. From the first moment they appeared on the stage of history, Turks have led a life in line with their physiological and psychological needs, based on the awareness provided to them by the needs of the geography they live in. This awareness has also caused them to attribute sanctity to certain objects in nature within the framework of their religious and cosmological understanding. In some cases, they believed in the magical powers of words and objects, and when they thought they were helpless, they resorted to objects that they believed would help them in nature with their instincts of selfpreservation and survival, and to magical-magical-talismanic powers called supernatural. In this context, the answers to questions such as the reasons why Turks resort to mysterious beliefs that they believe to be meaningful in accordance with their beliefs and rituals, their perspectives on practices, the area in which these beliefs exist, and the answers to questions such as the basic basis points of these beliefs and their manifestations in ancient Turkish culture, which exists in many continents, constitute the cornerstone of our thesis. The existence of mysterious beliefs in Turkish culture has a holistic effect of the religion of Kök Tengri/Gök God, steppe geography, life philosophies and psychological reasons. Mysterious beliefs, which we can accept as universal, have also paved the way for the emergence of unique examplestogether with the social dynamics of the Turks. Turks, who have made a name for themselves all over the world since the moment they existed in history, have lived their mysterious beliefs in the historical process, sometimes as they are and sometimes by interacting with various religions and cultures. Although these beliefs have changed over time under the influence of interactions, they have remained basically the same and have continued their existence within the framework of Turkish culture until today. This situation shows us the continuity of Turkish culture from Turkestan to Anatolia and Europe.
Benzer Tezler
- Bozkır Türk kültüründe ölü kültü ve yog törenleri
Dead cult and yog ceremonies in steppe Turkish culture
GÖZDE DEMİRTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiGenel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT KOÇAK
- Türk bozkır kültüründe eğitim
Education in Turkish steppe culture
MAHMUT ŞALGAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT KOÇAK
- Türk bozkır kültüründe yağma (XI. yüzyıla kadar)
Plunder in the Turkish steppe culture (Until XI. century)
İLAYDA GÜLBAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiGenel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUALLA UYDU YÜCEL
- Bozkır Türk kültüründe Kamlık
Decoding the position of kam in the moorland Turkish culture
FATMA SİMİN ARAT