Bulut Endeks-Beta yöntemi ile küresel sağlık güvenlik endeksinin karşılaştırılması
Comparison of Bulut Index-Beta method and global health security index
- Tez No: 864704
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TOP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Sağlık Yönetimi, İstatistik, Public Health, Healthcare Management, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Çalışma kapsamında 2019 ve 2021 yıllarını kapsayan Küresel Sağlık Güvenlik Endeksi (KSGE) ile Bulut Endeks-Beta (BE-β) yönteminden elde edilen birinci, ikinci ve üçüncü analiz düzey bulguları dünya ülkeleri, AB ve OECD üyesi ülkeler bağlamında karşılaştırılmıştır. Bu sayede BE-β yönteminin KSGE veri setleri üzerinden test edilerek uygulanabilirliğinin gösterilmesi, ardından ise KSGE'nin tutarlılığının ve etkinliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak BE-β ile KSGE'den elde edilen sıralamaların istatistiksel olarak birbirinden farklı olup olmadığının test edilmesinde parametrik olmayan Spearman sıra ve Kendall Tau korelasyon testleri kullanılmıştır. BE-β yönteminin ikinci ve üçüncü analiz düzeylerinin teorik çerçevesinin açıklığa kavuşturulması ve R programlama dilinde BE-β yönteminin uygulanabilirliğinin artırılmasına yönelik algoritmasının yazılması ise bu çalışmanın ikincil amacını oluşturmaktadır. Dünya ülkeleri 2021 yılı birinci analiz düzeyi bulguları incelendiğinde, sıra korelasyon testlerine göre BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı olan pozitif zayıf monotonik bir ilişki bulunmaktadır. Dünya ülkeleri ikinci analiz düzeyi bulgularında ise sadece sağlık ve normlar kategorilerinde BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı olan pozitif monotonik bir ilişki bulunmaktadır. Dünya ülkeleri üçüncü analiz düzeyi bulguları sıra korelasyon testlerine göre incelendiğinde önleme kategorisinde sadece biyoemniyet, biyogüvenlik ve bağışıklama karar kriterlerinde BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı monotonik bir ilişki bulunmaktadır. OECD ve AB ülkeleri 2021 yılı birinci analiz düzeyi bulguları açısından ayrı ayrı incelendiğinde sıra korelasyon testlerine göre BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı monotonik bir ilişki gözlenmemiştir. OECD ülkelerinin ikinci analiz düzeyi bulguları değerlendirildiğinde ise bütün kategorilerde BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. AB ülkeleri ikinci analiz düzeyi bulgularında ise sadece normlar kategorisinde BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı monotonik bir ilişki bulunmaktadır. OECD ülkeleri üçüncü analiz düzeyi bulguları açısından incelendiğinde ise önleme kategorisinde sadece biyogüvenlik karar kriterinde BE-β ve KSGE sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı olan monotonik bir ilişki tespit edilmiştir. AB ülkelerinin üçüncü analiz düzeyi bulguları değerlendirildiğinde, önleme kategorisindeki bütün karar kriterlerinde BE-β ve KSGE sıralamaları arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Çalışma sonuçlarının, KSGE'deki eksiklikleri ortaya koyarak küresel sağlık krizlerinde daha güvenilir ve kapsayıcı sağlık politika kararlarının alınmasına katkı sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study compares Global Health Security Index (GHSI) covering the years 2019 and 2021 with the first, second and third analysis level findings obtained from Bulut Index-Beta (BI-β) method in the context of world, EU and OECD member countries. In this way, it is aimed to demonstrate the applicability of BI-β method by testing it on GHSI datasets, and then to demonstrate the consistency and efficiency of GHSI. For this purpose, nonparametric Spearman rank and Kendall Tau correlation tests were used to test whether the rankings obtained from BI-β and GHSI are statistically different from each other. The secondary objective of this study is to clarify the theoretical framework of the second and third levels of analysis of BI-β method and to write an algorithm in the R programming language to increase applicability of BI-β method. When the findings of the first level of analysis of the world countries in 2021 are analyzed, according to the rank correlation tests, there is a statistically significant positive weak monotonic relationship between BI-β and GHSI rankings. In the second level of analysis for the world countries, there is a statistically significant positive monotonic relationship between BE-β and CGE rankings only in the health and norms categories. When the findings of the third level of analysis of world countries are analyzed by the rank correlation tests, there is a statistically significant monotonic relationship between BI-β and GHSI rankings only in biosafety, biosecurity and immunization decision criteria in prevention category. When OECD and EU countries are analyzed separately for the findings of the first level of analysis in 2021, statistically significant monotonic relationship is not observed between BI-β and GHSI rankings by the rank correlation tests. When the findings of the second level of analysis of OECD countries are evaluated, there is no statistically significant relationship between BI-β and GHSI rankings in all categories. In the second level of analysis of EU countries, there is a statistically significant monotonic relationship between BI-β and GHSI rankings only in norms category. When OECD countries are analyzed at the third level of analysis, there is a statistically significant monotonic relationship between BI-β and GHSI rankings only in biosafety decision criterion in prevention category. When the findings of the third level of analysis of EU countries are evaluated, the relationship between BI-β and GHSI rankings in all decision criteria in prevention category is not statistically significant. It is thought that the results of the study will contribute to making more reliable and inclusive health policy decisions in global health crises by revealing the shortcomings of GHSI.
Benzer Tezler
- Metal Eşya Endeksine kayıtlı şirketlerin finansal performanslarının bulut endeks performans yöntemiyle değerlendirilmesi
Assessment of the financial performances of companies registered in the metal goods index with the Bulut Index performance method
MERVE GÜDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeAydın Adnan Menderes Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİŞTAH SÖNMEZ
- Hisse senedi getiri volatilitelerinin doğrusal olmayan metotlarla incelenmesi ve piyasa etkinliğinin araştırılması: BRICS-T ülkeleri ile karşılaştırmalı bir analiz
Investigation of equity return volatilities with nonlinear methods and investigation of market efficiency: A comparative analysis with BRICS-T countries
EMRE BULUT
- Zemin mekaniğinde endeks deneyleri için internet tabanlı bir uygulamanın geliştirilmesi
Development of a web-based application for index tests in soil mechanics
MUHAMMET DİNGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bilim ve Teknolojiİskenderun Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖRNEK
- Bölgesel rekabet edebilirlik ve Türkiye örneği
Regional competitiveness and an instance of Turkey
ÖZLEM BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
EkonomiAkdeniz Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÜMİT K. SEYFETTİNOĞLU
- Finansal teknolojiler alanındaki gelişmelerin para politikasına yönelik potansiyel etkileri: Türkiye üzerine ampirik bir analiz
Potential impacts of developments in financial technologies on monetary policy: An empirical analysis on Türkiye
ÖMER FARUK KÖMÜRCÜOĞLU