Osmanlı'da modern-merkezi devletin oluşum sürecinde bir demografik kontrol kurumu olarak iskân politikası: Uzunyayla örneği (1860-1914)
Settlement policy as an institution of demographic control in the formation process of the modern-centralized state in the Ottoman Empire: The case of Uzunyayla (1860-1914)
- Tez No: 865092
- Danışmanlar: PROF. DR. CENK REYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren kitleselleşen göçler, Osmanlı İmparatorluğu'nun idari, askeri ve iktisadi olarak dönüşümler yaşadığı ve merkezileşme alanında önemli düzenlemelerin gerçekleştiği dönemle eş zamanlı gerçekleşti. Bu durum göçmenlere yönelik düzenlemeleri merkezileştirici politikaların bir parçası yaptı. Osmanlı İmparatorluğu kitleselleşen göçleri yönetmek için 1860 tarihinde Muhacirin Komisyonu'nu kurarak göç ve göçmen meselesini merkezi ve kurumsal bir düzeyde ele almaya başladı. Muhacir Komisyonu'nun oluşturulması nüfusun kontrol edilmesi, okunaklı kılınması ve hareketliliğinin kısıtlanması çerçevesinde şekillenen dönemin nüfus siyaseti ile uyumlu bir uygulamaydı. Öte yandan kitlesel göçlerin yaşandığı dönemin imparatorluğun göçebe unsurları yerleşik hayata geçirmek için daha sistemli politikalar uyguladığı dönemle kesişmesi bu dönemde uygulanan göçmen yerleşimini imparatorluğun çeperinde veya kontrol altına almak istedikleri topluluklara karşı uyguladığı iskân politikasının önemli bir parçası haline getirdi. Bu çalışma Orta Anadolu'da yoğun olarak göçebe unsurlar tarafından yaylak olarak kullanılan Uzunyayla bölgesinde yürütülen göçmen yerleşiminin, yerleşim için uygun arazi sunmasının yanı sıra göçebe unsurlar tarafından kullanılan araziyi merkezin kontrolüne almak gibi bir işleve sahip olduğunu belirtmektedir. İmparatorluk merkezi bölgede yürüttüğü göçmen yerleşimi ile aşiret yapıları gibi rakip güç grupları üzerinde kendi otoritesini tesis etmeyi, sınırlı bir kontrole sahip olduğu aşiretlerin egemen olduğu bölgelere göçmenleri yerleştirerek bölgede merkeze sadık bir nüfus yaratmayı ve göçmen yerleşimi ile göçebe unsurların mevsimsel olarak kullandığı arazileri tarımsal üretimin bir parçası haline getirerek imparatorluk ekonomisine katkı sunmayı amaçlamaktaydı. İmparatorluğun göçmen yerleşimi politikası bölgedeki göçebe unsurlar ve yerli ahali tarafından direnişle karşılandı. Bu çalışma Uzunyayla bölgesi üzerinden imparatorluk topraklarında yürütülen göçmen yerleşiminin çeşitli toplumsal gruplar arasında arazi üzerinden sebep olduğu gerilimleri ele almaktadır. Uzunyayla bölgesinde arazi üzerinden gerçekleşen mücadeleler ve imparatorluğun bu direnişe verdiği tepki ve aldığı pozisyon on dokuzuncu yüzyıldaki modern-merkezi devletin inşa sürecinin bir parçası olarak değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
The mass migrations occurred in the second half of the nineteenth century, coincided with the period when the empire experienced administrative, military and economic transformations and important regulations towards administrative centralization. This fact made the regulations about immigrations a part of centralizing policies. In order to manage the mass migrations, the imperial center established the Immigrants' Commission in 1860 and began to address the issue of migration and immigrants at a central and institutional level. This was a practice compatible with the population policy of the period that was oriented towards controlling the population, making it legible and restricting its mobility. The intersection of the period of mass migrations with the period in which more systematic policies were implemented to bring the nomadic elements of the empire to a settled life, made the immigrant settlement policies of this period an important part of the settlement policy that the state implemented on the periphery of the empire or against the communities it wanted to control. This study shows that the immigrant settlement in the Uzunyayla region, which is used as pasture land by nomadic elements in Central Anatolia, not only offered a suitable location for settlement, but also had the function of bringing the land under the control of the center. With its immigrant settlement policy, the imperial center aimed to establish its authority over rival power groups such as tribal structures, to create a population loyal to the center in the region by settling immigrants in areas dominated by tribes over which it had limited control, and to contribute to the empire's economy by making the region a part of agricultural production by settling immigrants on lands used seasonally by nomadic elements. The empire's immigrant settlement policies were met with resistance by the nomadic elements and local people in the region. This study, which deals with the situation of immigrant settlement in Uzunyayla region carried out in the imperial lands causing tensions between various social groups over their claims on land, examines the struggles that took place over the land in the Uzunyayla region and the reaction of the empire to this resistance, within the context of the empire's great structural transformation, the process of construction of a modern-central state in the nineteenth century.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Pétervárad 1694. Évi Török Ostroma Nyugati és Oszmán Források Alapján
Doğu ve batı kaynakları temelinde Osmanlıların 1694 petrovaradin kuşatması
HÜSEYİN ŞEVKET ÇAĞATAY ÇAPRAZ
- Türk modern devletinin oluşum ve gelişim sürecinde siyasal iktidar karşısındaki konumları ve kimlik sorunsalı bağlamında Nusayriler
Nusayris's status against the political power and identity problems in the formation and evolution process of modern Turkish state
HAKAN MERTCAN
Doktora
Türkçe
2012
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİTHAT SANCAR
- Osmanlı idari modernleşmesinde Şura-yı Devlet
Council of State in Ottoman administrative modernization
OLCAY KAHRAMAN
