Geri Dön

Döviz kuru ve dış ticaret ilişkisi: Türkiye üzerine bir inceleme

The relationship between exchange rate and foreign trade: An analysis on Turkey

  1. Tez No: 865405
  2. Yazar: İFFET SELEN İPEK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SERDAR GÖCEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Uluslararası ticaret ve sermaye akımlarında yaşanan olumlu gelişmeler ülkeler arasındaki ticaretin artmasına yol açmış ve döviz kurlarının dış ticaret ile ilişkisi ön plana çıkmıştır. Dış ticaret açığına sahip olan bir ülke olarak Türkiye'de dış ticaretin önemli belirleyicilerinden biri olan döviz kurunun etkisinin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu durum çalışmanın kaleme alınmasında motivasyon kaynağı olmuştur. Çalışmada, Türkiye'de döviz kuru ile dış ticaret arasındaki ilişkiyi analiz etmek amacıyla ihracat, reel efektif döviz kuru, yurt dışı gelir ile ithalat, reel efektif döviz kuru ve yurt içi geliri esas alan iki ayrı model oluşturulmuştur. 2002 Ocak ile 2022 Ekim ayları arasındaki dönemi kapsayan veriler yardımıyla durağanlık analizleri yapılmış, sonrasında Vektör Otoregresif (VAR) Modeli, Johansen Eşbütünleşme Testi ve Granger Nedensellik analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ihracat modeline bakıldığında: i) Johansen Eşbütünleşme Testine göre seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi olmadığı ii) FMOLS ve DOLS sonuçlarına göre katsayıların pozitif ve anlamlı olduğu, iii) Granger Nedensellik analizi sonuçlarına göre yalnızca ihracattan yurt dışı gelire tek yönlü nedensellik bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. İthalat modeline bakıldığında ise: i) Johansen Eşbütünleşme Testi'ne göre seriler arasında 1 adet eşbütünleşme ilişkisi olduğu, ii) FMOLS ve DOLS sonuçlarına göre katsayıların pozitif ve anlamlı olduğu, iii) Granger Nedensellik analizi sonuçlarına göre reel döviz kurundan ithalata ve yurt içi gelirden ithalata tek yönlü nedensellik bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

Positive developments in international trade and capital flows have led to an increase in trade between countries and the relationship between exchange rates and foreign trade has come to the fore. Analyzing the effects of the exchange rate on the trade balance in Turkey where the trade deficit is crucial. This has been the motivation for writing this study. In this study, two separate models based on exports, real effective exchange rate and foreign income and two separate models based on imports, real effective exchange rate and domestic income are used to analyze the relationship between exchange rate and foreign trade in Turkey. Between January 2002 and October 2022, stationarity analyses were performed with the help of data covering the period between January 2002 and October 2022, and then Vector Autoregressive (VAR) Model, Johansen Cointegration Test and Granger Causality analysis were used. As a result of the analysis, when the export model is analyzed: i) According to the Johansen Cointegration Test, there is no cointegration relationship between the series, ii) According to the FMOLS and DOLS results, the coefficients are positive and significant, iii) According to the Granger Causality analysis, there is only unidirectional causality from exports to foreign income. Regarding the import model: i) According to Johansen Cointegration Test, there is 1 cointegration relationship between the series, ii) according to FMOLS and DOLS results, the coefficients are positive and significant, iii) according to Granger Causality analysis results, there is unidirectional causality from real exchange rate to imports and from domestic income to imports.

Benzer Tezler

  1. Reel döviz kurları-dış ticaret hadleri ilişkisi Türkiye üzerine bir uygulama

    Relationship between real exchange rates and terms of trade : An application at Turkish

    HURİYE GONCA DİLER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    EkonomiAfyon Kocatepe Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. İSMAİL AYDOĞUŞ

  2. Reel döviz kuru - dış ticaret ilişkisi: Türkiye imalat sanayisi sektörleri üzerine bir inceleme (2005-2012)

    Real exchange rate - foreign trade relationship: An examination on sectors of Turkey manufacturing industry (2005-2012)

    HAKAN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN ÖZDAMAR

  3. Döviz kurunun Türkiye ile örfez ülkeleri arasındaki dış ticaret yapısına etkisi: 2003-2018 yılları üzerine bir inceleme

    Effect of exchange rate on foreign trade structure between Gulf countries and Turkey: A research on the years 2003-2018

    MOUSTAFA BAKAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonometriAlanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜNEŞ YILMAZ

  4. Turizm ve dış ticaret arasındaki ilişki: Türkiye üzerine ampirik bir araştırma

    The relationship between tourism and international trade: An empirical research on Turkey

    YÜKSEL TÜREMEZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TurizmYalova Üniversitesi

    Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLGE LEYLİ DEMİREL

  5. Faiz, kur ve makroekeonomik performans (Türkiye üzerine bir inceleme)

    Interest, exchange rate and macroeconomic performance (a study on Turkey)

    RIDVAN KARACAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    EkonomiKocaeli Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEYFETTİN ERDOĞAN