Türkiye'de İslami referanslı hak ve savunuculuk temelli sivil toplum kuruluşlarının üçüncü kuşak haklara yönelik kurumsal politikaları
Turkish–based Islamic–referenced right and advocacy-oriented non-governmental organisations' institutional policies on third generation rights
- Tez No: 867066
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN YELKEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: insan hakları sosyolojisi, üçüncü kuşak haklar, sivil toplum kuruluşları, inanç temelli kuruluşlar, islami referanslı sivil toplum kuruluşları, human rights sociology, third generation rights, non-governmental organizations, faith-based organizations, Islamic-oriented non-governmental organisation
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
1970'lerin sonunda, insan haklarının kolektif yönünü ve dayanışmacı kimliğini temsil eden üçüncü kuşak haklar ortaya atıldığında, bu haklar manzumesi mevcut insan hakları ilkelerinin tamamını kuşatacak bir nitelik arz etmekteydi. Kuşak haklar arasında varolan tamamlayıcılık ilişkisi ve bu ilişkinin sivil, kolektif ve dayanışmacı yönü, bütünsel bir insan hakları okuması yapmayı kaçınılmaz hale getirmektedir. Bu bağlamda, ''insan hakları sosyolojisi'' alanına katkı sunmayı amaçlayan mevcut tez, İslami referanslı hak ve savunuculuk temelli sivil toplum kuruluşlarının, genelde insan hakları özelde ise üçüncü kuşak haklara yönelik kurumsal politikalarını araştırmaktadır. Dört ana akım İslami referanslı, hak ve savunuculuk temelli sivil toplum kuruluşunun; üçüncü kuşak haklar (kolektif haklar/dayanışma hakları/halkların hakları) olarak bilinen çevre hakkı, gelişme ve kalkınma hakkı, insani yardımlardan yararlanma hakkı, barış hakkı ve self determinasyon hakkı gibi hak kategorilerine yönelik kurumsal politikalarına odaklanmaktadır. Mevcut saha çalışması yapılırken, dört farklı sivil toplum kuruluşunda görevli 20 yetkili yöneticiye, nitel araştırma yöntemlerinden bir olan yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat tekniğiyle 40 soru yöneltilmiştir. Nitel veri analiz programı olarak maxqda kullanılmış ve veriler maxqda aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, Türkiye merkezli İslami referanslı, hak ve savunuculuk temelli sivil toplum kuruluşlarının kurumsal politikalarında insan hakları faaliyetlerinin önemli bir yekûn teşkil ettiğini göstermektedir. Nitekim incelenen sivil toplum kuruluşlarının; teşkilatlanma ağı, insan kaynağı, malî gücü, organizasyon kabiliyeti, faaliyet alanları ve projeleri, toplumsal itibarı, görünürlüğü ve ulaşılabilirliği, akademik ve entelektüel birikimi, manevi öncelikleri ve varoluş ilkeleri gibi kurumsal kapasite özellikleri dikkate alındığında evrensel ölçekteki insan hakları örgütleri için norm oluşturabilecek bir nitelik arz ettikleri görülmektedir. Bu bağlamda mevcut tezin önemi ve alanyazına katkısı: İslami referanslı, hak ve savunuculuk temelli sivil toplum kuruluşları özelinde uygulamalı bir çalışma olması ve ilk akademik saha araştırması olmasından ötürü de ilgili literatüre özgün bir veri seti kazandırmış olmasıdır. Ayrıca tez, Türkiye'de farklı referans çizgilerinde yer alan ve kurumsal kimlik olarak insan hakları gündemi olan sivil toplum kuruluşları ile evrensel ölçekte insan hakları faaliyeti yürüten inanç temelli sivil toplum kuruluşları arasında mukayese yapma imkânı sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
When the third-generation rights were introduced to represent the collective aspect and solidarity identity of human rights in the late 1970s, it had an overarching aspect of all existing human rights principles. The complementarity relationship in-between generational rights and the civil, collective and solidarity aspect of this relationship have made it inevitable to set a holistic approach of human right. In this vein, this thesis aims to contributes to human rights sociology, while investigating the institutional policies of Islamic-oriented rights and advocacy-based non-governmental organizations' activities in the field of human rights in general and third generation rights in particular. It focuses on four mainstream Islamic-oriented rights and advocacy-based non-governmental organization's institutional policies on right to the environment, the right to development and development, the right to benefit from humanitarian aid, the right to peace and the right to self-determination which all known as third generation rights. The thesis has conducted a semi-structure interview with 20 workers from four different NGOs and asked 40 various questions. In analysing and interpreting results, Maxqda technique was used as a qualitative data analysis program. Based on findings, the thesis uncovered that Turkish Islamic-oriented rights and advocacy-based non-governmental organizations maintain very significant human rights activities. It is also found that selected NGOs have capacity to set a norm for human rights organizations on a universal scale in considering their institutional capacity characters such as organizational network, human resources, financial power, organizational ability, areas of activity and projects, social reputation, visibility and accessibility, academic and intellectual accumulation, spiritual priorities and principles of existence. In addition to being one of the rare applied research encompassing a field work on Islamic-oriented rights and advocacy-based non-governmental organizations, the thesis offers a unique data set and make an original contribution to the relevant literature. Likewise, it provides an academic comparison between non-governmental organizations which have different reference lines and have a human rights agenda as a corporate identity, and faith-based non-governmental organizations that carry out human rights activities on a universal scale.
Benzer Tezler
- Siyasal iletişimde şarkı kullanımı: 2019 yerel seçimlerinde AK Parti örneği
The use of songs in political communication: The case of AK Parti in 2019 local elections
HAKAN SİPAHİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN GÜVENLİ
- Türkiye'de feminist söylem ve İslami feminizm
Feminism in Turkey and Islamic feminism
SEVİL SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu YönetimiKaradeniz Teknik ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEZAHAT ALTUNTAŞ
- Cemaat modernliği: Nurcular'da uyum, direnç ve değişim dinamikleri
Community modernism: Dynamics of adaptation, resistance and change among the followers of Nur movement/community
MEHMET SALİH ÖKTEN
- The Islamic urban academic elite: Transposition of academic capital in İstanbul from the 1970s to 2010s
Kentteki İslami akademik seçkinler: 1970–2010 arasında İstanbul'da akademik sermayenin dönüşümü ve aktarımı
RABİA UMAY CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
SosyolojiKoç ÜniversitesiKarşılaştırmalı Tarih ve Toplum Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ BÜYÜKOKUTAN
- Citizenship and identity in Turkey: The case of the post-1980 Turkish-muslim immigrants from Macedonia
Türkiye'de vatandaşlık ve kimlik: 1980 sonrası Makedonya'dan gelen Türk-müslüman göçmenler örneği
SUDE BAHAR BELTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YEŞİM ARAT