Cemâlü'l-Küttâb ve Kemâlü'l-Hüssâb Matrakçı Nasûh (İnceleme-Metin-Gramatikal Dizin-Sözlük)
Cemâlü'l-Küttâb ve Kemâlü'l-Hüssâb Matrakçı Nasûh (Analysis-Text-Index-Dictionary)
- Tez No: 868430
- Danışmanlar: PROF. DR. PAKİ KÜÇÜKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Morfoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Morphology, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 387
Özet
Türkler, İslamiyet'i kabul etmelerinden itibaren matematiğe büyük ilgi göstermişlerdir. Bu ilginin temelinde, İslam dininin çeşitli alanlarda matematik bilgisine ihtiyaç duyması yatmaktadır. Örneğin, namaz vakitlerinin hesaplanmasında, miras hukukunda, ticarette ve mühendislikte matematiğin önemli bir yeri vardır. Çalışmaya konu olan eserin müellifi Matrakçı Nasûh da matematik ilmine katkı sağlamış önemli bir bilim insanıdır. Çalışmamızda ele alınan eser İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde yer almaktadır. Eser NEKTY2719 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır. Eser, dîvânî hattıyla yazılmıştır. 56 varaktır. Her sayfada 13 satır bulunmaktadır. Ölçüleri 209x142 mm.'dir. Çalışılan bölüm 1b-56a varak numaralarıdır. Bu yazma nüshasının çeviri yazıya aktarımı yapılacaktır. Aktarım sonrası ele alınan eserin gramatikal dizini ardından sözlük çalışması gerçekleştirilecektir. Son olarak ise dil inceleme çalışması yapılacaktır. Kaynak olması açısından Eski Oğuz Türkçesinde yazılmış olan matematik eserleri ele alınarak Türkçe yazılan diğer matematik ve Osmanlı muhasebe metinleri taranacaktır. Bu çalışmadaki amaç, Matrakçı Nasûh'a ait olan bu matematik eserindeki dil hususiyetlerini ortaya çıkararak yine dönemin yazı diline ait ses ve şekil bilgisi ortaya koyabilmektir ve o dönemde bilim sahasında kullanılan matematik terimleri ile günümüzde kullanılan terimler arasında bir bağlantı tespiti yapmaktır.
Özet (Çeviri)
Turks have shown a great interest in mathematics since their acceptance of Islam. The basis of this interest lies in the need for mathematical knowledge in various areas of Islam. For example, mathematics plays an important role in the calculation of prayer times, inheritance law, commerce, and engineering. The author of the work under study, Matrakçı Nasûh, is also an important scientist who contributed to the science of mathematics. The work we examined in our study is located in the Rare Books Library of Istanbul University. The work is registered with the inventory number NEKTY2719. The work is written in divanî script. It has 56 folios. There are 13 lines on each page. The dimensions are 209x142 mm. The section we worked on is the folio numbers 1b-56a. The translation of this manuscript copy will be transferred to the transcription alphabet. After the transfer to the transcription alphabet, the grammatical index of the work we are considering will be followed by a dictionary study. Finally, a language study will be carried out. For the sake of being a source, mathematical works written in Old Anatolian Turkish will be taken into consideration and other mathematical and Ottoman accounting texts written in Turkish will be scanned. The aim of this study is to reveal the linguistic features of this mathematical work belonging to Matrakçı Nasûh, to reveal the sound and shape information of the writing language of the period, and to establish a connection between the mathematical terms used in the field of science at that time and the terms used today.
Benzer Tezler
- Nümerik analiz yöntemleri ve programlama
Numerical methods and programming
CEMAL TEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ALİ NUR GÖNÜLEREN
- Konsol kirişlerde büyük yer değişimleri için sonlu elemanlar modeli geliştirilmesi
Finite element modelling for cantilever beams with large deflections
DENİZ YILMAZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL BAYKARA
- Vakf-ibtidâ ilmi açısından Alemüddîn es-Sehâvî'nin Cemâlü'l-Kurrâ ve Kemâlü'l-İkrâ adlı eseri
Alamuddin as-Sakhawi's work titled Jamal al-Qurra wa Kamal al-iqra in terms of the science of waqf-ibtida
ZEYNEP HİLAL ÖZDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KILIÇ
- الوقف و الابتداء في القران الكريم جمع و دراسة نقديّة
El-Vakfu ve'l-İbtida fi'l-Kur'ani'l-Kerim Cem'un ve Dirasetün Nakdiyyetün
TAQWA HATEM TAHA
Yüksek Lisans
Arapça
2015
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN AYDIN
- Alemüddîn es-Sehâvî (Ö. 643/1245) ve kıraat ilmindeki yeri
Alam al-Dîn al-Sakhâwî (D. 643/1245) and his place in the science of qirâat
HASAN KARĞI
Doktora
Türkçe
2022
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM BULADI