Mesnevî-i Harâbâtî'de bilgi ve ahlak
Knowledge and morality in Mathnawi Kharabati
- Tez No: 868638
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN KUTLUER, DR. ALİMCAN BUĞDA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Çalışmamız XVII. Yüzyıl Doğu Türkistan coğrafyasında yetişmiş Uygur mutasavvıf ve alim, Muhammed b. Abdullah Ḥarābātī'nin Mesnevi'sinde ortaya konan bilgi ve ahlak anlayışını ele almaktadır. Müellif bir mutasavvıf olduğu için bilgi ve ahlak arasındaki ilişki de temelde tasavvufî bir mesele olarak incelenmektedir. Bu çerçevede Ḥarābātī'nin ilim, akıl ve marifet gibi anahtar terimleri din ilimleri ve tasavvuf gelenekleri açısından nasıl ele aldığı değerlendirilmiş, özellikle tasavvufî bilginin ahlâkî ve manevi eğitim ile sağlanabileceği telakkisine paralel olarak bilgi-ahlak ilişkisi çalışmamızda yönlendirici olmuştur. Nitekim, Ḥarābātī bilgiye nefs ile mücahede ve riyazet ile ulaşılabileceğini savunanların yolunu izlemiş görünmektedir. Tezin ahlak kısmında da ahlâkî erdemler ve başlıca ahlâkî kavramlar hem tasavvufî ahlak hem de İslam ahlak ilmi perspektifiyle tahlil edilmiştir. Dolayısıyla mukayeseli bir yöntem izlenmiş; Ḥarābātī'nin tasavvufî perspektifinde dile gelen bilgi ve ahlak kavramlarının analizi ile bu ikisi arasındaki ilişki meselesinin çözümlenişi, İslam felsefesi ilmü'l-ahlak geleneğindeki teorik ve terminolojik imkanlar kullanılarak derinleştirilmeye çalışılmıştır. Mezkûr eser üzerinde yapılan filolojik çalışmalardan farklı olarak çalışmamız kavramsal bir incelemedir. Bir yüksek lisans tezi düzeyindeki katkısı ile bu çalışma hem Türkiye hem Doğu Türkistan'ın bilim, düşünce ve edebiyat çevrelerinde gelecekte yapılacak daha derin felsefî, bilimsel ve edebî çalışmalar için mütevazi bir vesile teşkil edecektir.
Özet (Çeviri)
This work is about knowledge and morality of the book“Mathnawi Kharabati”that is written by Muhammad bin Abdullah Kharabati, who is a Uyghur Muslim Sufi scholar, lived around the 17th century in the East Turkistan region. Since the Author is a Sufi, the relationship between knowledge and morality is analyzed as a Sufi problem. In this context, how Kharabati comprehended the key terms such as knowledge, intellect and gnosis in terms of religious sciences and Sufi traditions is discussed, especially in parallel with the idea that Sufi is provided through moral-spiritual education, the relation between knowledge and morality was guiding the thesis study. Kharabati seems to have followed the tradition of who arguing that knowledge can be reached through Mujahadah and Riyazah. In the moral section of the thesis, moral virtues and main moral concepts are analyzed from the perspective of both Sufi morality and Islamic moral science. Therefore, a comparative method is followed in the thesis; the analysis of the concepts of knowledge and morality founded in the Sufi perspective of Kharabati and the solution of the relation between these two have been tried to be deepened, by using theoretical and terminological possibilities in the Islamic philosophy 'ilm al-ahlaq' tradition. In short, it can be emphasized that unlike the philological studies on the Mathnawi, this thesis analyzes the Mathnawi from a conceptual perspective. This work, with the contribution at the level of a master's thesis, will constitute a humble means for deeper philosophical, scientific and literary studies to be cared of in the future in the scientific, intellectual and literary circles of both Turkey and East Turkistan.
Benzer Tezler
- Mesnevî-i Harâbâtî (İnceleme-metin)
Başlık çevirisi yok
HAYATULLAH HAYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ÖGER
- Çağatay şairi Harâbâtî'nin Fakr-nâmesi (İnceleme, çeviriyazı, dizin, ek dizin, tıpkıbasım)
The Fakr-nâme of Chagatai poet Harâbâtî (Language analysis, transcription, index, additional index, facsimile) - Произведение «Факр-нâме» Чагатайского Поэта Харâбâти(Анализ, транскрипция, индекс, дополнительный индекс, факсимиле) - Чагатай акыны Харâбâтинин 'Факр-нâмеси'(Анализ, транскрипция, индекс, кошумча индекс, факсимиле)
RECEP YÜRÜMEZ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AYDIN
- Ziyâ Paşa'nın Harâbât'ı (2. cilt, inceleme-metin-dizin)
Harâbât of Ziyâ Pasha
MUSTAFA ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM CEYHAN
- Yeni Türk edebiyatında edebi eser mukaddimeleri
Başlık çevirisi yok
YAŞAR ŞENLER
Doktora
Türkçe
1992
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL EMİL
- Esrar Dede; Hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ının karşılaştırmalı metni
Esrar Dede; His life, literary career and a comparative study of his Divan
HASAN ALİ KASIR
Doktora
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY