Osmanlı hakimiyeti öncesi Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da yerel hanedanlar ve tarihçeleri
Local dynasties and their histories in Eastern and Southeastern Anatolia before the Ottoman domination
- Tez No: 871592
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Safevi, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Palu, Cizre, Hakkâri, Çemişgezek, Eğil, Osmanlı, Safevi, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Palu, Cizre, Hakkâri, Çemişgezek, Eğil
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 50
Özet
Doğu ve Güneydoğu Anadolu coğrafyası tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış; stratejik konumu, verimli toprakları, doğu ve batı dünyası arasında geçiş noktası olması gibi özellikleri ile her zaman jeostratejik öneme haiz bir bölge olmuş ve bu özellikleri dolayısıyla çeşitli siyasi yapılanmaların dikkatini çekmiştir. Tüm bu özellikleri ile dönem güçleri için hâkimiyet sahasına dahil edilmek istenen bir mücadele alanı olmuştur. Doğu ve Güneydoğu Anadolu coğrafyası Osmanlı Devleti tarafından sınırlarına dahil edilmeden çok önce Türk yerleşimine açılmıştır. Her ne kadar özellikle, 1071 Malazgirt zaferinin ardından bölgede Türk nüfusu belirgin ve baskın bir hal almış ise de bu tarihten önce de lokal yerleşmeler söz konusu olmuştur. Fakat esas olarak Malazgirt zaferi sonrasında Anadolu coğrafyası büyük ölçüde Türk yurdu olarak kabul edilmiş ve bu özelliğini Anadolu Türk beylikleri döneminde de Karakoyunlu ve Akkoyunlu gibi Türk devletlerinin idari yapılanmaları altında da devam ettirmiştir. Osmanlı Devleti ise bölgeyi Sultan I.Selim döneminde tamamen hâkimiyet altına almıştır. Bundan evvel Sultan I. Bayezid devrinde Anadolu-Türk siyasi birliği sağlama faaliyetleri başlamış olmasına karşın bu hedef Ankara Savaşı sonrası sekteye uğramıştır. Ancak Sultan I.Selim'in tahta çıkmasının akabinde Safevi Devleti ile yapılan 1514 tarihli Çaldıran Savaşı sonrası Anadolu coğrafyası üzerinde Osmanlı hâkimiyeti tesis edilmiş ve 1515 yılında kurulan Diyarbekir Vilayeti'nde yurtluk- ocaklık ve hükümet sancak yapılanması adı altında yeni bir idari düzen kurulmuştur. Bu yeni düzende bölgede meskûn yerel beyler Osmanlı hâkimiyetini tanımışlar ve Osmanlı idaresi altında ocaklık sancak tasarruf edilen beyler olarak varlıklarını devam ettirmişlerdir.
Özet (Çeviri)
The geography of Eastern and Southeastern Anatolia has hosted many civilizations throughout history; it has always had geostrategic importance with its strategic location, fertile lands, and being a transition point between the eastern and western worlds. Due to these features, it attracted the attention of various political structures; it has become an area of struggle to be included in the area of dominance. The geography of Eastern and Southeastern Anatolia was opened to Turkish settlement long before it was included in the borders of the Ottoman Empire. Although the Turkish population became prominent and dominant in the region, especially after the 1071 Manzikert Victory, there were local settlements before this date. However, mainly after the Victory of Manzikert, the Anatolian geography was largely accepted as a Turkish homeland, and during the period of Anatolian Turkish principalities; it continued under the administrative structures of Turkish states such as Karakoyunlu and Akkoyunlu. The Ottoman Empire completely dominated the region during the reign of Selim I. although activities to ensure Anatolian-Turkish political unity had begun during the reign of Sultan Bayezid I, this goal was interrupted after the Ankara War. However, following the accession of Sultan Selim I to the throne, Ottoman rule was established over the Anatolian geography after the Battle of Chaldiran in 1514 with the Safavid Empire, and a new administrative order was established under the name of yurtluk-ocaklık and government sanjak structure in the Diyarbekir Province, which was established in 1515. In this new order, the local lords who settled in the region recognized the Ottoman sovereignty and continued their existence as the lords who held the sanjaks and sanjaks under the Ottoman administration.
Benzer Tezler
- Diyarbakır'daki İslam dönemi mimarisinde süsleme
Ornamentation of Diyarbakır Islamic architecture
GÜLSEN BAŞ
Doktora
Türkçe
2006
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KADİR PEKTAŞ
- Evliya Çelebi Seyahatnâmesi'ne göre Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki bazı kaleler ve diğer kaynaklarla mukayeseli incelenmesi
According to Evliya Çelebi travels in eastern and southeast Anatolia comparative analysis of some castles and other sources
SİBEL KÜÇÜKTAĞ
- İngiliz hakimiyetinden bağımsızlığına kadar 'Kuveyt'
Up to independence from british sovereignty 'Kuwait'
YASEMİN KARADAĞ
- XIX. yüzyılda Kütahya'nın tarihi coğrafyası (2 cilt)
Historical geography of Kütahya in 19th century
MEHMET BAYARTAN