Ülkelerin PISA başarı sıralaması ile küresel bilgi endeksi sıralamalarının CRITIC tabanlı PROMETHEE yöntemi ile karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of countries' PISA achievement rankings and global knowledge index rankings with CRITIC-based PROMETHEE method
- Tez No: 871593
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KARAHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bilgiyi her anlamda kullanan ekonomilere dönüşmek isteyen ülkeler, fiziki altyapıları kadar beşeri sermayelerini de modern ve küreselleşmiş bir ekonomik düzende ülkelere rekabet avantajı sağlayacak şekilde yetiştirmek ve geliştirmek için etkili araçlar, yöntemler, strateji ve politikalar geliştirmek için kıyasıya yarışır hale gelmişlerdir. Bu bilgiler doğrultusunda ülkelerin nitelikli beşeri sermayelerinin uluslararası düzeyde karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi, küresel çapta bir standardın oluşturulması ve bu değere ulaşılması önem arz etmektedir. Yapılan çalışma özelinde ise amaç son üç PISA uygulamasında (2015-2018-2022) başarı gösteren ilk ve son 10 sırada yer alan OECD üyesi ülke ve Türkiye'nin Küresel Bilgi Endeksi verilerine göre yeniden ve alternatif bir değerlendirmeye tabi tutulmasıdır. Yapılan tez çalışması 6 bölüm altında sunulmuştur. İlk üç bölümde giriş ve kavramsal çerçeve verilirken, dördüncü bölümde CRITIC ve PROMETHEE uygulamaları, beşinci bölümde sonuç ve öneriler son olarak da kaynaklara yer verilmiştir. Alternatif değerlendirmede ilk olarak CRITIC yöntemi ile hem PISA hem de GKI verileri için kriter ağırlıklandırma işlemi gerçekleştirilmiştir. Alternatif değerlendirmenin yapılması ve yeni sıralamaların elde edilmesi için PROMETHEE yöntemi kullanılmıştır. GKI performansları ile değerlendirilecek ülkelerin seçimi için 2015-2018-2022 PISA verileri ile yapılan değerlendirme sonucunda Türkiye düşük performans göstermiştir. Japonya'nın birinci, Estonya'nın ikinci ve Güney Kore'nin üçüncü olduğu alternatif sıralamada Türkiye Yunanistan, Şili, Kolombiya ve Meksika'yı geride bırakarak OECD ülkeleri arasında 33'üncü olmuştur. GKI 2023 için CRITIC yöntemi ile belirlenen ülkelerin performansları üzerinde en etkili kriterlerin %22'lik ağırlık değeri ile Teknik ve Mesleki Eğitim ve Öğretim ve %15'lik ağırlık değeri ile Elverişli Ortam kriterleri olmuştur. En etkisiz kriter ise % 11,4'lük ağırlık değeri ile Yükseköğrenim kriteridir. Son üç PISA uygulamasındaki alternatif değerlendirme sonucunda belirlenen 20 ülke için GKI 2023 verileri ile yapılan alternatif değerlendirmede Türkiye 18. olmuştur. Türkiye'nin PISA değerlendirmesinde geride bıraktığı Yunanistan ve Şili GKI 2023 alternatif değerlendirmesinde Türkiye'den daha iyi durumdadırlar. Türkiye, OECD ve belirlenen ülkeler arasında son dört sırada yer almaktadır. Türkiye'nin GKI performansı hem dünya ortalamasının hem OECD hem de belirlenen ülkelerin ortalamasının altında kalmıştır. GKI raporunda dünyada 60'ıncı olan Türkiye OECD ülkeleri ve belirlenen ülkeler arasında sadece Meksika'yı geride bırakabilmiştir. Türkiye'nin istenilen düzeyde olmasa da en başarılı olduğu sektörel endeks Teknik, mesleki eğitim ve öğretimdir. Türkiye'nin iyileştirmesi gereken en önemli sektörel endeks yükseköğrenimdir. Son üç döngülük PISA verileri ve GKI 2023 verileri ile yapılan iki alternatif değerlendirme yönteminin sonucunda da Türkiye'nin istenilen seviyede olmadığı görülmektedir. Türkiye'nin Avrupa Birliği ülkeleri ile yakından bir rekabet içinde olmadığı daha çok iki değerlendirmede de Yunanistan, Şili, Meksika ve Kolombiya ile rekabet halinde olduğu göze çarpmaktadır. Ülkelerin çoğunlukla PISA uygulamalarındaki başarılarını GKI 2023 performanslarına da taşıdıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda benzer çalışmalara yol göstermesi için, mevcut durumun iyileştirilmesi adına sorumlu bakanlık, kurum ve kuruluşlar özelinde öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Countries that want to transform into economies that use knowledge in every sense have become fiercely competing to develop effective tools, methods, strategies and policies to train and develop their human capital as well as their physical infrastructure in a way that will provide countries with a competitive advantage in a modern and globalized economic order. In accordance with this information, it is important to evaluate the qualified human capital of countries comparatively at the international level, to establish a global standard and to achieve this value. In particular, the aim of the study is to make OECD member country and Turkey, which are the first and last 10 successful OECD member countries in the last three PISA applications (2015-2018-2022), undergo a re-evaluation and alternative evaluation according to the Global Information Index data. The thesis study is presented under 6 sections. While the introduction and conceptual framework are given in the first three sections, the CRITIC and PROMETHEE applications are given in the fourth section, the results and suggestions in the fifth section and finally the resources are given. In the alternative evaluation, the criterion weighting process for both PISA and GKI data was performed first by the CRITIC method. The PROMETHEE method was used to perform alternative evaluation and to obtain new rankings. As a result of the evaluation conducted with the 2015-2018-2022 PISA data for the selection of countries to be evaluated by GKI performances, Turkey has underperformed. In the alternative ranking, where Japan was the first Dec, Estonia was the second and South Korea was the third, Turkey left Greece, Chile, Colombia and Mexico behind and became the 33rd among OECD countries. For GKI 2023, the most effective criteria for the performance of the countries determined by the CRITIC method were Technical and Vocational Education and Training with a weight value of 22% and Favorable Environment criteria with a weight value of 15%. The most ineffective criterion is the Higher Education criterion with a weight value of 11.4%. Turkey is 18th in the alternative evaluation conducted with GKI 2023 data for 20 countries determined as a result of the alternative evaluation in the last three PISA applications. has been. Greece and Chile, which Turkey left behind in the PISA assessment, are in a better position than Turkey in the GKI 2023 alternative assessment. Turkey is in the last four places among the OECD and designated countries. Dec. Turkey's GKI performance remained below both the world average and the OECD and the average of the determined countries. Turkey, which ranks 60th in the world in the GKI report, was able to leave only Mexico behind among the OECD countries and the designated countries. Dec. Although Turkey is not at the desired level, the sectoral index in which it is most successful is technical, vocational education and training. The most important sectoral index that Turkey needs to improve is higher education. As a result of the two alternative evaluation methods conducted with the PISA data of the last three cycles and the GKI 2023 data, it is observed that Turkey is not at the desired level. It is noticeable that Turkey is not in close competition with the European Union countries, but rather, in both assessments, it is in competition with Greece, Chile, Mexico and Colombia. It has been concluded that countries mostly carry their achievements in PISA applications to GKI 2023 performances as well. In order to guide similar studies in line with these results, recommendations have been developed specifically for the responsible ministries, institutions and organizations in order to improve the current situation.
Benzer Tezler
- PISA'da başarılı ülkelerin ve Türkiye'nin ana dili öğretim programlarının incelenmesi ve programların ANFIS ile analizi
Investigating native language curriculum of successful countries in PISA and Turkey and the analysis of curriculums by using ANFIS
DİLAN KALAYCI
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ DEMİR
- Türkiye ve Hong-Kong fen bilimleri dersi öğretim programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Turkey comparative analysis of the Hong Kong science course instruction progamer
AYFER GÖNÜLTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiFen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT ŞENGÜL
- Veri madenciliği yöntemleri ile ülkelerin PISA başarı düzeylerini etkileyen değişkenlerin incelenmesi
Investigation of variables affecting PISA success levels of countries by data mining methods
YUSUF KASAP
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ DOĞAN
- PISA 2012'de yer alan duyuşsal özelliklerin matematik başarısını sınıflama doğruluğunun incelenmesi: Şangay, İspanya ve Peru örneği
The investigation of classification accuracy of mathematics achievement by attitudes in PISA 2012: China (Shanghai), Spain and Peru
EDA ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN GELBAL
- PISA 2003 ve PISA 2012 sınav sonuçlarının problem çözme becerilerine yönelik değişkenlerinin Türkiye açısından incelenmesi
The review of variables related to problem solving skills in PISA 2003 and PISA 2012 of Turkey
DUYGU BİRBİRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ Y. KINCAL