Kadın sağlığı hemşireliğinde insan bakım kuramına temelli 'Kişilerarası Bakım İlişkisinde Karşılıklılık Modeli''nin geliştirilmesi
Development of 'Mutuality Model in Interpersonal Care Relationship' based on human care theory in women's health nursing
- Tez No: 872372
- Danışmanlar: PROF. DR. İLKAY BOZ, PROF. DR. MARCİA HILLS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: İnsan Bakım Kuramı, karşılıklılık, kişilerarası bakım ilişkisi, model geliştirme, temellendirilmiş kuram, Human Caring Theory, reciprocity, interpersonal caring relationship, model development, grounded theory
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
ÖZET Amaç: Araştırmanın amacı, kişilerarası bakım ilişkisinde karşılıklılığın doğasını hemşire, kadın ve refakatçilerin deneyimleri üzerinden inceleyerek, Kadın Sağlığı Hemşireliğinde Kişilerarası Bakım İlişkisinde Karşılıklılık Modelini geliştirmektir. Yöntem: Araştırmada kuram-araştırma-kuram tasarımı benimsenmiştir. Birinci aşamada İnsan Bakım Kuramı (İBK) seçilmiş, kuramın kavramları araştırma için yeniden tanımlanmış, işlevselleştirilmiş ve modele uygun araştırma planlanmıştır. Araştırma aşamasında yapılandırmacı temellendirilmiş kuram çalışması kadın doğum kliniğinde çalışan 14 hemşire ile klinikte yatan 18 kadın ve 18 refakatçiyle gerçekleştirilmiştir. Veriler, gözlem ve bireysel görüşmeler yoluyla toplanmış, açık, eksensel ve seçici kodlama olmak üzere üç aşamada analiz edilmiştir. Son aşamada Kişilerarası Bakım İlişkisinde Karşılıklılık Modeli geliştirilmiştir. Bulgular: Temellendirilmiş kuramın veri analizinde iki kategori, altı tema ve 13 alt tema elde edilmiştir. Karşılıklılığın doğası kategorisinde, 'karşılıklılığı başlatma ve sürdürme', 'karşılıklılığı etkileyen faktörler', 'karşılıklılık şekilleri' ve 'karşılıklılığın bakıma izdüşümü: karşılıklı iyileşme ve dönüşüm' temaları bulunmuştur. Gelişmemiş karşılıklılık kategorisinde, 'ilişkide karşılıklılık yokluğu' ve 'gelişmemiş karşılıklılığın bakıma izdüşümü' temaları belirlenmiştir. Kişilerarası Bakım İlişkisinde Karşılıklılık Modeli İBK'ya, literatüre, uzman görüşlerine ve temellendirilmiş kuramın bulgularına dayanılarak geliştirilmiştir. Sonuç: Kadın sağlığı hemşireliğinde karşılıklılığın hemşire, kadın ve refakatçi arasında insanı anlama, sevgi temelli şefkatli bir yaklaşım ve karşılıklılık enerjisiyle başladığı ve öz-bakım, öz-şefkati sağlama, empati kurma gibi stratejilerle sürdürüldüğü saptanmıştır. Karşılıklılığın koşulsuz ve kısmi olmak üzere iki şekilde gerçekleştiği belirlenmiştir. Araştırmada gelişmemiş karşılıklılık durumunda iletişimin ve enerjinin kesintiye uğradığı, bakım kalitesinin düştüğü ve iyilik halinin bozulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kadın sağlığında Kişilerarası Bakım İlişkisinde Karşılıklılık Modeli'nin test edilmesi önerilir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Objective: This study aimed to develop a Model of Reciprocity in Interpersonal Care Relationships in Women's Health Nursing by examining reciprocity through the experiences of nurses, women, and caregivers. Method: A theory-research-theory design was adopted. Initially, Human Care Theory (HCT) was redefined and operationalized. During the research phase, a constructivist grounded theory study was conducted with 14 nurses in the obstetrics clinic and 18 women and 18 companions hospitalized in the clinic. Data were collected through observation and individual interviews and analyzed using open, axial, and selective coding. The final stage led to the development of the Reciprocity Model of Interpersonal Care Relationships. Results: Analysis revealed two categories, six themes, and 13 sub-themes. In the nature of reciprocity category, themes included 'initiating and maintaining reciprocity,' 'factors affecting reciprocity,' 'forms of reciprocity,' and 'projection of reciprocity on care: mutual healing and transformation.' In the undeveloped reciprocity category, themes were 'absence of reciprocity in the relationship' and 'projection of undeveloped reciprocity on care.' The Reciprocity Model was developed based on HCT, literature, expert opinions, and grounded theory findings. Conclusion: Reciprocity in women's health nursing starts with understanding human beings, a compassionate approach based on love, and reciprocity energy between nurses, women, and companions. It is sustained by strategies such as self-care, self-compassion, and empathy. Reciprocity is realized in two ways: unconditional and partial. The study concluded that undeveloped reciprocity interrupts communication and energy, reducing care quality and well-being. Testing the Reciprocity Model in women's health is recommended.
Benzer Tezler
- Mülteci kadınların ruh sağlığını etkileyen faktörlerin incelenmesi: Afyonkarahisar örneği
Investigation of factors affecting mental health of refugee women: The case of Afyonkarahisar
NASTARAN ESLAM PARAST
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikAfyonkarahisar Sağlık Bilimleri ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE TAŞTEKİN OUYABA
- Ameliyathane hemşirelerinde iş doyumu ve mesleki profesyonellik
Job satisfaction and professionalism in operating room nurses
ALİ OFLAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk SağlığıSelçuk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL MACİT HİSAR
- Üniversite, kamu ve özel hastanelerde çalışan kadın ve erkek hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri
Burnout levels of male and female nurses working in public, private and university hospitals
BEDRİYE GÜLBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HemşirelikTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE MAVİLİ AKTAŞ
- Aile sağlığı merkezine başvuran göçmen kadınlarda ruhsal belirtilerin incelenmesi
Examination of mental symptoms in migrant women applying to the family HEALTH center
AYŞE SAKİNE ARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikÜsküdar ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELÇİN BABAOĞLU
- Hemşirelerin geriatrik hasta bakımında karşılaştıkları güçlüklerin ve tutumlarının belirlenmesi
The determination of the attitudes and difficulties the nurses faced in geritaric patient care
DERYA ADIBELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk SağlığıAtatürk ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK KILIÇ