Fair allocation of in-kind donations in post-disaster phase
Afet sonrası dönemde ayni bağışların adil dağıtımı
- Tez No: 872475
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHAR YETİŞ, DOÇ. DR. ÖZLEM KARSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Afet sonrası müdahale, belirsizliğin en çok karşılaşıldığı aşama olup afetzedelerin gördüğü zararın hızlıca en aza indirgenmesini amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, ihtiyaçların ivedilikle, verimli ve adil bir şekilde karşılanması oldukça önemlidir. İnsani yardım lojistiğinde talep afetzedelerin ihtiyaçları iken, arz ise çoğunlukla bağışlardan oluşmaktadır. Bu tez kapsamında; müdahale aşamasında, bağışların afetzedelerin geçici olarak konakladığı çadırkentlere adil bir şekilde dağıtılması problemine odaklanılmıştır. Müdahale aşamasında öncelikli amaçların, kısıtlayıcı etkenlerin ve arz/talep belirsizliklerinin değişim gösterdiği ve bu değişikliklerin bağış dağıtım problemlerinin yapısını etkilediği görülmüştür. Dağıtım problemlerinin doğru şekilde oluşturulabilmesi için, bu tezin ilk kısmında süreçler incelenip müdahale aşaması alt fazlara ayrılmıştır. Tüm fazlardaki problemler, karakteristik özelliklerine göre (örneğin ilgili amaçlar, dağıtılan ürün tipi, arz ve talep yapısı) tanımlanmış, sınıflandırılmış ve Yöneylem Araştırması literatürüne kazandırılmıştır. Daha sonra seçilen bir faz özelinde bağış yönetim problemi tanımlanmıştır. Bu çalışmanın sonraki kısımları, bu problemin modellenmesi ve çözülmesi için geliştirilen metotları içermektedir. Tezin ikinci bölümünde bağış dağıtım probleminin deterministik versiyonu ele alınmıştır. Problem, kapsama kısıtlı çok-kriterli çok-periyotlu bir konumlandırma paylaştırma problemi olarak modellenmiştir. Bağışların dağıtımı için hareketli tesisler (dağıtım noktaları) kullanılmıştır. Planlama ufkunun her zaman periyodunda verilmesi gereken kararlar şu şekildedir: i) hareketli dağıtım noktalarının konumları, ii) talep noktalarının dağıtım noktalarından teslim alacağı bağış miktarı. Problemde üç amaç fonksiyonu ele alınmıştır. Bunlardan ikisi, adil bir dağıtımı sağlamak için, yoksunluk maliyeti bazlı amaçlardır. Yoksunluk maliyeti bir nüfusun kritik bir ürün eksikliğinde yaşadığı kaybı ifade eder. Sonuncu amaç fonksiyonu ise toplam kat edilen mesafeyi enazlamayı amaçlamaktadır. Elde edilen iki vektör eniyileme modeli epsilon-kısıtı yöntemi ile çözülmüş ve ilgili Pareto eğrileri elde edilmiştir. Gerçek veri seti ve üretilmiş veri setinin kullanıldığı bilgisayımsal testlerin sonuçları paylaşılmıştır. Tezin üçüncü kısmında problemin rassal versiyonuna odaklanılmış ve yoksunluk maliyeti bazlı bir amaç fonksiyonun en iyilenmesi amaçlanmıştır. Rassal parametreler modele çok-aşamalı rassal programlama (ÇARP) metotu kullanılarak entegre edilmiştir. ÇARP problemi gerçek bir veri seti üzerinde test edilmiştir. Üssel büyüyen senaryo ağaçları bu tip problemlerin çözüm sürelerini önemli ölçüde etkilemektedir. Daha kısa zamanlarda yüksek kalitede sonuçlar elde edebilmek için iki sezgisel metot geliştirilmiş; bu sayede daha küçük bir problem çözülerek orijinal problem için eniyiye yakınsayan çözümler elde edilmesi amaçlanmıştır. Sonuçlar, önerilen sezgisel yöntemlerin karar verme süreçlerini geliştirdiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Disaster response aims to address the immediate needs of the affected populations quickly in highly uncertain circumstances. In disaster relief supply chains, the demand comes from disaster victims (typically considered as internally displaced populations), while the supply mostly consists of in-kind donations. This dissertation focuses on finding a fair mechanism to distribute a scarce relief item among a set of demand points under supply uncertainty. Primary concerns, restrictive elements, and unknown parameters change throughout the response phase, which substantially affects the structure of the underlying problems. Thus, the first part of this study provides a temporal classification of disaster response (e.g., into subphases) based on evolving features of demand and supply. As the next step, a donation management problem is structured considering the characteristics of a selected subphase. We first focus on the deterministic donation management problem, which is formulated as a multi-criteria multi-period location-inventory problem with service distance constraints. A set of mobile facilities, called points of distribution (PoDs), is used to distribute the collected supply. In particular, two decisions are made for every period of the planning horizon: (i) where to locate a limited number of mobile PoDs and (ii) what quantity to deliver to each demand node from each PoD. We consider three criteria. The first two involve the so-called deprivation cost, which measures a population's“suffering”due to a shortage. The third objective is related to the total travel time. Two resulting vectorial optimization models are solved using the ε-constraint method, and the corresponding Pareto frontiers are obtained. Computational results are presented that result from applying the proposed methodological developments to an instance of the problem using real data as well as a generated one. Finally, the stochastic counterpart of the problem is addressed with the aim of minimizing a deprivation cost-based objective. The uncertain supply parameters are integrated into the model using a multi-stage stochastic programming (MSSP) approach. The MSSP model is tested on a real data set to assess and evaluate possible policies that can be adopted by decision-makers. Two matheuristic approaches are employed to handle the exponential growth of the scenario trees: a rolling horizon algorithm and a scenario tree reduction algorithm. A set of computational experiments is performed to evaluate the performance of the proposed methodologies. Overall, the results show that the proposed algorithms can better support the decision-making process when fairness is of relevance.
Benzer Tezler
- Kamusal yatırımların kamuya finansal ve sosyo-çevresel geri dönüşünün irdelenmesi: manavgat rekreatif amaçlı ırmak kıyı düzenlemesi proje örneği
An examination of public investments' financial and socio-environmental return to the public sector: the case of manavgat riverside recreational project
KÜBRA AYŞE KEÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaSelçuk ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH EREN
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÇİFTÇİ
DR. ÖĞR. ÜYESİ KIVANÇ ERTUĞAY
- Gemi inşaa sektöründe teşvikler, sektöre ve yan sanayiye etkisi ve AB uygulamaları ile karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
OSMAN KAYA TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATEŞ ÖZGE
- Televizyon reklamlarının çocuklar üzerindeki etkileri
The Effects of television advertising on children
DİLEK SAĞLAM
- Fuarcılık çalışmalarının tanıtım açısından işlevi -57. İzmir Enternasyonal Fuarında bir uygulama-
The Function of fair studies from point of view promation -An application in 57. İzmir International Fair
NERMİN ÇILDIR