Türk Halk Hikâyelerine Sorun-Çözüm Odaklı Bir Yaklaşım
A problem-solution oriented approach to Turkish Folk Tales
- Tez No: 872738
- Danışmanlar: PROF. DR. SİNAN GÖNEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türk Halk Hikâyeleri, Sorun-Çözüm Yapısı, Yapısalcı Kuram, İşlevsel Kuram, Turkish Folk Tales, Problem-Solution Structure, Structuralist Theory, Functionalist Theory
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 374
Özet
Türk halk hikâyelerinde karakterlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm yöntemleri konusunu ele alan bu çalışmada, sorunlar ve çözüm yöntemlerinin tespiti, tasnifi ve tahlili esas alınmıştır. Çalışmanın kapsamı, Türk halk hikâyelerinin ortaya çıktığı ilk dönemden yakın döneme kadarki süreç dikkate alınarak seçilen 35 Türk halk hikâyesi ile sınırlı tutulmuştur. Çalışmada, hikâyelerdeki karakterlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm yöntemleri hikâyenin“sorun-çözüm yapısı”şeklinde isimlendirilmiş ve yapısalcı kurama dayalı özgün bir yöntemle incelenmiştir. Bu yöntem kapsamında, hikâyelerde tespit edilen sorunlar“anlaşmazlık”,“bilgisizlik”,“çaresizlik”,“haksızlık”,“ikna ve kendini ifade etme güçlüğü”,“olumsuz karakterler ve eylemleri”,“saygısızlık”,“tehlike”ve“üzüntü-bunalım”olmak üzere 9 başlıkta; çözümler ise“düşünme”,“gelenek-inanç”,“iletişim”,“karşı koyma-mücadele”,“önlem”,“uzlaşma-barış”ve“yardım”olmak üzere 7 başlık altında tasnif edilerek örneklerle incelenmiştir. Bunun yanı sıra, hikâyelerin sorun-çözüm yapısının bireysel ve toplumsal işlevleri hakkında yine örneklerle bilgi verilmiştir. Türk halk hikâyeleri sorun-çözüm yapısının, sadece kahramanlar açısından değil olay örgüsündeki tüm karakterler açısından bütüncül ve çok yönlü şekilde ilk kez ele alınması çalışmanın özgün olmasını sağlamıştır. Bu çalışma ile halk hikâyeleri açısından Türk toplumunun sorun algısı ve sorunlar karşısındaki davranış biçimlerini ortaya çıkarıp bu bağlamda verilen mesajların daha iyi anlaşılması hedeflenmiş ve Türkoloji alanında araştırma yapan bilim insanlarına yeni bir kapı aralanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study, which deals with the problems encountered by the characters in Turkish folk tales and their solution methods, is based on the identification, classification and analysis of the problems and solution methods. The scope of the study is limited to 35 Turkish folk tales selected by taking into account the process from the first period when Turkish folk tales emerged until the recent period. In the study, the problems faced by the characters in the stories and their solution methods are named as the“problem-solution structure”of the tale and analyzed with an original method based on structuralist theory. Within the scope of this method, the problems identified in the tales are categorized under 9 headings:“disagreement”,“ıgnorance”,“ despair”,“ınjustice”,“difficulty in persuasion and self-expression”,“negative characters and their actions”,“disrespect”,“danger”and“sadness”and the solutions are classified under 7 headings:“thinking”,“tradition-belief”,“communication”,“resistance-struggle”,“precaution”,“reconciliation-peace”and“help”and examined with examples. In addition, information about the individual and social functions of the problem-solution structure of the stories is also given with examples. The fact that the problem-solution structure of Turkish folk tales is addressed for the first time in a holistic and multifaceted way, not only in terms of the heroes but also in terms of all the characters in the plot, has made the study unique. This study aims to reveal the Turkish society's problem perception and behavior towards problems in terms of folk tales, to better understand the messages given in this context, and to open a new door for scientists doing research in the field of Turkology.
Benzer Tezler
- Mustafa Kutlunun hikayelerinde yabancılaşma psikolojisini içeren yapılar ve bu yapıların analizi
Structures involve alienation psychology in the narratives of Mustafa Kutlu and the analysis of these structures
ENSER YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. MALİK BANKIR
- Kırşehir ili Mucur ilçesi halk kültüründe yer alan geleneksel eşya
Kirsehir province Mucur district in folk culture located in the traditional ware
SERPİL SEYİTGAZİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. FİLİZ NURHAN ÖLMEZ
- Türk halk hikâyelerinde ara sözler (Mevlüt İhsani, Şeref Taşlıova, Şevki Halıcı anlatmaları örneği)
Digressions in Turkish minstrel story (Example of narrations of Mevlüt İhsani, Şeref Taşlıova, Şevki Halıcı)
MELİHA YEŞİLBAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Karamanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN AKSOY
- Halkbilimi bağlamında Dede Korkut hikâyelerinin halk felsefesi ve metaetiksel çözümlemesi
Public philosophy and metaetical analysis of Dede Korkut stories in the context of folklore
SACİDE ÇOBANOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN AYDIN
- Milenyum sonrası Türk televizyonlarında oluşan dizi kültürü ve toplumsal temsil sorunu
The culture of television serials on Turkish televisions in the millennium and the problem of social representation
ÜRÜN YILDIRAN ÖNK
Doktora
Türkçe
2011
Radyo-TelevizyonDokuz Eylül ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAGIP TARANÇ