Edebiyat ve hafıza - Türk roman ve öyküsünde hafıza ve hafızanın işlevleri
Literature and memory- memory and functions of memory in Turkish novel and story
- Tez No: 872780
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET NARLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 347
Özet
Hafıza araştırmaları kavramsal doğrultuda genellikle felsefe, sosyoloji, tarih, psikoloji vb. alanlarda ele alınmış, özellikle Batı literatüründe çeşitli tartışma ve kavramsallaştırmalara konu olmuştur. Hafıza kavramının temel referanslar bakımından Aristoteles'in (MÖ 384-322) Parva Naturalia'sıyla Platon'un (MÖ 423- 347) Menon, Theaitetos ve Phaidros adlı diyaloglarına dayandığı söylenebilir. Hafıza (Memory) ve hatırlama (Rememberance) konularına odaklanan Antik Çağ filozoflarından itibaren söz konusu kavram, retorik ve belagatin bir parçası olarak görülmüştür. Özellikle Cicero'ya (MÖ 106-43) ait olduğu söylenen Ad C. Herennıum De Katione Dicendi, dil, belagat ve hafıza ilişkisine dair ilk önermeleri içermektedir. Francis A. Yates'in Hafıza Sanatı'nda gösterdiği gibi Ortaçağ Avrupa'sında hafıza üzerine, hatırlama, unutma, çağrışım, imge, dil gibi kavramlardan yararlanılarak belirli teknikler gelişmiştir. Öte yandan İbni Sina, İbni Rüşd, İbni Arabi, El Kindi gibi İslam filozoflarının hem Aristo ve Platon şerhlerinde, hem de tasavvufi muhakemelerinde hafıza vurgusu vardır. Bu çalışmanın temel problemi ise Türk roman ve öykülerinde hafızanın kurgusal, tipolojik ve tematik işlevlerini araştırmaktır. Çalışma, Türk roman ve öyküsünde 1872-2000 yılları arasında eser vermiş, hafıza ile ilişkisi bakımından kurucu ve yenilikçi işlevleri olan otuz altı yazarın belirlenen roman ve öyküleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bir edebi eserin kurulmasında, eser, yazar ve okur temasında ortaya çıkan anlamlarda hafızanın belirleyici bir etkisi vardır. Bu çalışmanın temel amacı da bu etkinin işlevini, niteliğini, görünme biçimlerini ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın bir diğer amacı modernleşme sürecinde gelişen felsefe, sosyoloji, psikoloji ve antropoloji gibi bilim alanlarında ortaya çıkan verilerin edebi eser ile hafıza arasındaki çözümlemelere katkılarını ortay koymaktır. Böylece edebiyat çözümlemesi disiplinler arası bir nitelik kazanmış olacaktır.
Özet (Çeviri)
Memory studies are mostly discussed in the fields of philosophy, sociology, history, and psychology in a conceptual way, and have been the subject of various discussions and conceptualizations, especially in the Western literature. It can be said that memory notion based on Aristotle's (384-322 B.C.) Parva Naturalia and Plato's (423-347 B.C.) dialogues such as Menon, Theaitetos and Phaidros in terms of basic referances. Since the ancient philosophers who focused on memory and rememberance, the concept in question has been seen as a part of rhetoric and decalmation. Particularly Ad C. Herennıum De Katione Dicendi which is said to belong to Cicero (106-43 B.C.) contains the first propositions about the relationship between language, rhetoric and memory. Like Francis A. Yates shows in the Art of Memory, certain techniques were developed on memory in Medieval Europe by using concepts such as remembering, forgetting, reminiscence, image, language. On the other hand, there is an emphasis on memory in both Aristotle and Plato commentaries as well as in Sufi reasoning of Islamic philosophers such as Ibni Sina, Ibn Rushd, Ibn Arabi, and El Kindi. The main problem of this project is to investigate the fictional, typological and thematic functions of memory in Turkish novels and stories. The study will be carried out on the specific novels and stories of thirty-six authors who have written works in Turkish novels and short stories between 1872-2000 and who have founding and innovative functions in terms of their relation with memory. In the constructionof a literary work, memory has a determining effect on the meanings that appear in the theme of the work, author and reader. The main purpose of this study is to reveal thefunction, quality and appearance of this effect. Another aim of the study is to reveal the contributions of the data emerging in the fields of science such as philosophy, sociology, psychology and anthropology developed during the modernization process to the analysis between literary work and memory. Thus, the analysis of literature will gain an interdisciplinary quality.
Benzer Tezler
- Safiye Erol anlatılarının örnek okur düzeyinden anlamlandırılması
The signification of Safiye Erol's narratives through the approach of model reader
ZEYNEP TEK
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TÜZER
- Hukukun sınırlarını edebiyat ve tarih ile aşmak : 12 eylül anlatıları
Expanding the limits of law with literature and history: Narratives of 12 september
SELİN AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT TARHANLI
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın roman ve hikayelerinde hayal hafıza rüya ilişkişi
Dream memory dream relationship in Ahmet Hamdi Tanpınar's novels and stories
ŞEYDA HAYAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY
- Türk romanında hatırlama ve unutma mekânı olarak kahvehaneler, meyhaneler, barlar ve kafeler (1950-2000)
Coffeehouses, taverns, bars and cafés as a space of remembering and forgeting in Turkish novel (1950-2000)
KEVSER SÖNMEZ SEVİNÇ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS BALCI
- Türk romanında mekânın dönüştürücü etkisi (1940-1960)
Transformative effect of space in Turkish novel (1940-1960)
CANSU ORAL
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACİ ABDULLAH ŞENGÜL