Uluslararası travma ölçeği 7-17 yaş çocuk/ergen ve bakım veren formları Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
Validation and reliability study for the Turkish versions of international trauma questionnaire - child/adolescent and caregiver forms
- Tez No: 874165
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA YÜRÜMEZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Amaç:“Kompleks (veya Karmaşık) Travma Sonrası Stres Bozukluğu”(K-TSSB) tanısı ICD-11'den (Uluslararası Hastalık Sınıflaması) önce resmi olarak tanımlanmamış olması sebebiyle tüm dünyada benzer psikiyatrik tanılara kıyasla, görece az araştırılmıştır. Türkiye'de ise K-TSSB tanısını çocuk-ergenlerde araştıran ölçek henüz bulunmamaktadır. Bu çalışma, ICD-11'e göre hem Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) hem K-TSSB'yi değerlendiren öz bildirim ve bakım veren bildirimi ölçekleri olan Uluslararası Travma Ölçeği – Çocuk/Ergen Formu (UTÖ-ÇE) ve Bakım Veren Formu'nun (UTÖ-BV) Türkçe versiyonlarının duyarlılığı, özgüllüğü, iç tutarlılığı ve faktör yapısı gibi psikometrik özelliklerini araştırmayı amaçlamaktadır. ICD-11'e göre TSSB ya da K-TSSB olan çocuk ve ergenlerin öz bildirim ölçeği ile efektif ve kolay şekilde belirlenmesi, bakım verenlerin farkındalıklarının ve gözlemlerinin araştırılması için kullanılabilecek ölçeklerin Türkçe diline kazandırılması amaçlanmaktadır. Bu ölçeklerin çok sayıda eş tanı ve yeterince etkin olmayan yaklaşımlarla takip edilmesi muhtemel olan, K-TSSB'yi tek tanı olarak sistematik, akılcı ve güncel literatüre uygun şekilde takip ve tedavisinin yapılmasına yardımcı olması hedeflenmektedir. Yöntem: Kesitsel nitelikteki çalışmamız, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran, çalışmaya katılmaya onam veren, 7-17 yaş arası hayatında etkisi altında kaldığı travmatik olay yaşadığını belirten hastalar ve bu hastaların çevrelerinden gönüllü olan, aynı yaş grubunda mevcut psikiyatrik başvurusu olmayan toplam 128 çocuk/ergen bakım verenleri ile yürütülmüştür. Çocuklara Türkçe'ye çevrilmiş UTÖ-ÇE doldurtulmuştur. Uyum geçerlilik analizleri için çocuklara“Piers-Harris'in Çocuklarda Öz-Kavramı Ölçeği, Çocuklarda Duygu düzenleme Ölçeği (ÇDDÖ) ve Çocuklar İçin Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği (ÇTSS-TÖ)”uygulanmış, yapı geçerliği alınmıştır. Bakım verenlere ise Türkçeye çevrilmiş UTÖ-BV doldurtulmuş, uyum geçerlilik analizleri için“Çocuk ve Ergenler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği (CBCL) Bakım Veren Formu”nun TSSB alt ölçekleri doldurulmuş ve yapı geçerliği alınmıştır. Ölçeğin güvenirliğini değerlendirmek için iç tutarlılık hesaplarında Cronbach alfa güvenirlik katsayısı kullanılmış ve madde toplam korelasyonu analizleri yapılmıştır. Ayrıca, ölçeğin zaman içindeki tutarlılığını değerlendirmek için ölçek Test-Tekrar Test puan ortalamaları karşılaştırılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek için yapısal eşitlik modellerinden doğrulayıcı faktör analizi, geliştirilen 2 model üzerinde kullanılmıştır ve bu modellerin uyum indeksleri incelenmiştir. Ayrıca eş zamanlı geçerlilik için de UTÖ-ÇE ve BV ölçeğinin skorları daha önceden güvenirlik-geçerliliği alınmış formlar ile de karşılaştırılıp ölçeğin literatüre uygunluğu desteklenmiştir. Bulgular: Araştırma örneği, bakım verenleri ile 128 Türk çocuğu ve ergenini içermektedir. Kadın (%52,3) ve erkek (%47,6) oranları benzer olup, ortalama yaş 12,57'dir. Doğrulayıcı faktör analizi, hem UTÖ-ÇE hem de UTÖ-BV için yüksek uyumlu modeller olarak iki faktörlü ikinci dereceden modeli ve altı faktörlü birinci dereceden modeli desteklemiştir. Güvenirlik analizi, iç tutarlılık için yüksek Cronbach alfa değerlerini (ITQ-CA için 0,90 ve ITQ-CG için 0,89) ortaya koymuştur. Aynı zamanda, Test-Tekrar Test analizleri orta derecede korele sonuçlar göstermiştir. Eş zamanlı geçerlilik için, ek kanıtlar sağlamak amacıyla diğer ölçekler kullanılmıştır. Sonuç: Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgular Türkçe UTÖ-ÇE ve BV'nin geçerli ve güvenilir olduğu konusunda açık kanıtlar sağlamıştır. UTÖ-ÇE standardize ölçüm aracı özelliklerini taşımaktadır. UTÖ-ÇE ve BV'nin TSSB ve K-TSSB bozuklukları alanında yapılan çalışmalara ve klinik uygulamaya katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: Due to the absence of formal recognition of“Complex Post-Traumatic Stress Disorder”(C-PTSD) prior to its inclusion in the last iteration of International Classification of Diseases, ICD-11, research on C-PTSD has been relatively scarce worldwide compared to similar psychiatric diagnoses. There is currently no scale in Türkiye specifically designed to assess C-PTSD in children. This study aims to investigate the sensitivity, specificity, internal consistency, and factor structure, including other psychometric properties, of the Turkish versions of the International Trauma Questionnaire- Child/Adolescent Form (ITQ-CA) and the Caregiver Form (ITQ-CG); self-report and caregiver-report scales assessing both Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) and C-PTSD, according to ICD-11. This study also aims to adapt these scales to the Turkish language for the effective identification of both PTSD and C-PTSD among children and adolescents, as well as to explore caregivers' awareness and observations. The ultimate goal is to facilitate the systematic, rational, and up-to-date diagnosis and treatment of C-PTSD as a sole diagnosis, which also has a high likelyhood of being treated as numerous different comorbid diagnoses and as a result can be approached ineffectively. Method: Our cross-sectional study was conducted at the Ankara University Hospital, Child and Adolescent Psychiatry Clinic, involving patients aged 7-17 who described traumatic experiences and consented to participate in our study, with a control group selected from their relatives and acquaintences in the same age group who did not have current psychiatric referrals. 128 children and caregivers were included. Children completed the Turkish version of ITQ-CA. For concurrent validity analyses, children also completed the“Piers-Harris Self-Concept Scale,”the“Emotion Regulation Scale for Children (ERQ-CA)”and the“The Child Posttraumatic Stress Disorder Reaction Index (CPTS-RI)”. Caregivers completed the Turkish version of ITQ-CG, and for concurrent validity analyses, they completed the PTSD-related subscale of the“Child Behavior Checklist (CBCL) Caregiver Form”. Test-retest reliability for UTÖ-ÇE and BV was assessed. For concurrent validity, the scores of the UTÖ-ÇE and BV scales have been compared with previously established scales that already have reliability and validity. Findings: The study sample included 128 Turkish children and adolescents along with their caregivers. Female (52.3%) and male (47.6%) rates were similar with an average age of 12.57. The confirmatory factor analysis supported the two-factor second-order model and six-factor first-order model as high-fit models for both ITQ-CA and ITQ-CG. The reliability analysis revealed high Cronbach's alpha values (0.90 and 0.89 for ITQ-CA and ITQ-CG, respectively) for internal consistency. Meanwhile, test-retest analyses were found to have moderately correlated results. For concurrent validity, other questionnaires were used to provide additional evidence. Conclusion: The findings of our study provide clear evidence of the validity and reliability of the Turkish versions of ITQ-CA and ITQ-CG. The ITQ-CA demonstrates characteristics of a standardized measurement tool. It is believed that the aforementioned Turkish versions of ITQ CA and CG, UTÖ ÇE and UTÖ BV, will contribute to research and clinical practice in the field of PTSD and C-PTSD.
Benzer Tezler
- Antipsikotik kullanımına bağlı kilo alımının yeme tarzı, fiziksel etkinlik ve el kavrama gücü ile ilişkisi
The relationship between antipsychotic induced weight gain and eating behaviour, physical activity and hand grip strength
JAMAL HASANLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAM CAN SAKA
- Psikiyatri polikliniğe başvuran hastalarda DSM-IV tanılarının belirlenmesi ve anksiyete bozukluklarının sosyodemografik ve klinik değişkenlerle ilişkisinin saptanması
Determination of the DSM-IV diagnosis of patients who referred the first time to a general psychiatric outpatient clinic and relationships of sociodemografic and clinical variables among anxiety disorders
DOĞAN IŞIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. BEYAZIT YEMEZ
- İç hastalıkları kronik hastalarında fiziksel aktivite düzeyini belirleyen faktörlerin araştırılması
Factors associated with the physical activity level in chronic internal medicine patients
NURLAN MAMMADZADA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiDahiliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKER TAŞÇI
- Psikojenik erektil disfonksiyonu olan erkeklerin çocukluk çağı travmaları ve bağlanma biçimleri açısından incelenmesi
Investigation of men with psychogenic erectile dysfunction in terms of childhood traumas and attachment styles
MEHMET ZAFER SINIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN KALKAN OĞUZHANOĞLU
- Mülteci ruh sağlığı ve göç aşamaları arasındaki ilişkide yaşam alanı bağlamının etkisi
The effect of living context on relationship between refugee mental health and migration trajectory
ESRA IŞIK
Doktora
Türkçe
2019
PsikolojiKocaeli ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİKA GÜLEN ŞİŞMANLAR
DR. SIDIKA TEKELİ YESİL