Geri Dön

Esmâ-i Hüsna içerikli psikoeğitim modelinin bireylerin Tanrı tasavvuru, dini başa çıkma düzeyi ve psikolojik sağlıklarına etkisi

The effect of 'psycho-education model with the content of Esma-i Husna' on individuals' conception of God, religious coping level, and psychological health

  1. Tez No: 874924
  2. Yazar: AYŞE NUR ÖZKAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ULVİ MEHMEDOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Esmâ-i Hüsnâ, Tanrı Tasavvuru, Dini Başa Çıkma, Psikolojik Sağlık, Depresyon, Anksiyete, Stres, Al-Asma' al-Husna, God Conception, Religious Coping, Psychological Health, Depression, Anxiety, Stress
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 283

Özet

Bu araştırmanın amacı, Esmâ-i Hüsnâ ile yapılandırılmış manevi destek modeli geliştirmek ve modelin Tanrı tasavvuru, dini başa çıkma ve psikolojik sağlık düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada karma araştırma yöntemlerinden çok aşamalı desen kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında modelde yer alacak isimler nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılarak tespit edilmiş ve Esma-i Hüsna ile Manevi Destek Modeli: ESMADEM geliştirilmiştir. İkinci aşamada, modelin etkisi deney ve kontrol gruplu ön test-son test ve izleme testi ile nicel olarak test edilmiştir. Üçüncü aşamada, oturum değerlendirme formları ve odak görüşmeleriyle modelin etkisi nitel olarak incelenmiştir. Araştırmada nicel aşamanın verileri Tanrı Tasavvuru Ölçeği, Dini Başa Çıkma Ölçeği, Depresyon-Anksiyete-Stres (DASÖ-21) Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği, PERMA Ölçeği, kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış, veriler Friedman Testi, Mann-Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile analiz edilmiştir. Nitel veriler, Maxqda 2020 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmanın birinci aşamasının bulguları, Esmâ-i Hüsnâ'nın dua ve pozitif-negatif deneyimlerde kullanıldığını ve katılımcıların belirli isimleri daha sık tekrarladığını göstermiştir. Bu veriler ESMADEM'in geliştirilmesine kaynaklık etmiştir. İkinci aşama bulgularına göre, ESMADEM, deney grubu içinde Tanrı tasavvuru, olumlu dini başa çıkma, iyi oluş ve umutsuzluk düzeylerinde pozitif gelişime katkı sağlamış, olumsuz dini başa çıkma düzeylerinde ise anlamlı bir azalmaya sebep olmamıştır. Benzer nitelikteki kontrol grubuyla karşılaştırıldığında ise psikolojik sağlığı olumsuz etkileyen depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinde daha olumlu sonuçlar göstermiştir. Üçüncü aşama bulgularına göre katılımcılar en çok Şekûr ve Zü'l-Celâli ve'l-İkrâm, isimlerinden faydalandıklarını ifade etmişlerdir. Farkındalık gelişimi, manevi gelişim ve yaşam becerilerine olumlu katkı sağlaması modelin etkisini açıklamak için en sık tekrar edilen temalar içinde yer almıştır.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to develop a spiritual support model structured with 'al-Asma' al-Husna' and to examine the effect of the model on the concept of God, religious coping and psychological health. In the study, a multi-stage design from mixed research methods was employed. In the first stage of the research, the names (of Allah) to be included in the model were determined by using document analysis from qualitative research methods and Spiritual Support Model with al-Asma' al-Husna: ASSUM (Esmâ-i Hüsnâ Manevi Destek Modeli: ESMADEM) was developed. In the second stage, the effect of the model was tested quantitatively by pretest-posttest and follow-up test with experimental and control groups. In the third stage, the effect of the model was analysed qualitatively with session evaluation forms and focus interviews. The data of the quantitative phase of the study were collected through the Concept of God Scale, Religious Coping Scale, Depression-Anxiety-Stress Scale (DASS-21) Scale, Beck Hopelessness Scale, PERMA-Profiler, personal information form and semi-structured interview form, and the collected data were analysed with Friedman Test, Mann-Whitney U Test and Wilcoxon Signed Rank Test. Qualitative data were analysed with Maxqda 2020 software. The findings of the first phase of the study showed that al-Asma' al-Husna was used in prayer and positive-negative experiences and that participants repeated certain names more frequently. These data served as a foundation for the development of ASSUM. According to the findings of the second phase, ASSUM contributed to positive development in the levels of the concept of God, positive religious coping, well-being and hopelessness in the experimental group, but did not cause a significant decrease in the levels of negative religious coping. Compared to the control group of similar quality, it showed more positive results in depression, anxiety and stress levels that negatively affect psychological health. According to the findings of the third stage, the participants stated that they benefited most from the names Shakur and Dhul Jalali wal Ikram. Awareness (regarding one's self and environment) development, spiritual development and positive contribution to life skills were among the most frequently repeated themes to explain the impact of the model.

Benzer Tezler

  1. Arap ve Türk edebiyatında Manzûm Esmâ-i Hüsnâlar ve İbrâhîm Nûreddîn Efendi'nin 'Ferâ'idü'l-Le'âlî' adlı eseri (İnceleme-Metin)

    Esma-i Husna's Assonant in Arabic and Turkish literature and Ibrahim Nureddin Efendi's book entitled 'Fera'idu'l-Le'ali' ( Study-Text)

    TOKA IBRAHIM MOHAMED MOHAMED ABOELEZZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET SEVGİ

  2. Ayet sonlarındaki Esmâü'l-Hüsnâ'nın ayetle olan münâsebeti (Fâtiha, Bakara, Âl-i İmrân ve Nisâ sureleri bağlamında)

    Esma-i Husna's at the end of verses relation with verses (In the context of al-Fâ‏‏̔̔tiḥa, al-Baqara, âl ̔ İmrān, al-Nisâ' suras)

    KEZİBAN DUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE BETÜL ORUÇ

  3. Abdülmecid b. Nasuh Tosyevî ve Matlab-ı A'lâ adlı esma-i hüsna şerhi

    Abdulmecid b. Nasuh Tosyevi and his commentary of the most comely names of Allah called Matlab-i A'la

    EKREM SAKAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA İSMET UZUN

  4. Esma-i Hüsna ve eserleri

    Başlık çevirisi yok

    HÜSEYİN ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    DinMarmara Üniversitesi

    Kelam Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. M. SAİM YEPREM

  5. Vardarî Hâfız Mahmûd Efendi'nin Muhtasar-ı Havâss-ı Esmâ-i Hüsnâ'sı (İnceleme-çeviri yazı metin-tıpkıbasım)

    Muhtasar-i Havâss-i Esmâ-i Hüsnâ by Vardarî Hâfiz Mahmûd Efendi (Examination- transation text – facsimile)

    SEDA ŞEREF

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NESLİHAN İLKNUR KOÇ KESKİN