Hanefi haber teorisi: Meşhur haber
Hanafi khabar theory: Mashhūr khabar
- Tez No: 874927
- Danışmanlar: PROF. DR. ASIM CÜNEYD KÖKSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: 11111, 12345
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Meşhur haber, aslı itibariyle haber-i vâhid olmakla birlikte ulema tarafından normatif kaynaklık değeri taşıdığı yaygın şekilde benimsenerek (telakki bi'l-kabul) ikinci ve sonraki nesillerde mütevâtir derecesine ulaşan haberdir. Meşhur haberle umum ifadelerin tahsisi, nassa ziyade ve nesih yapılabildiği için Hanefi haber teorisinde önemli bir konumda bulunmaktadır. Tespit edebildiğimiz kadarıyla meşhur haberin tekabül ettiği mefhumdan bahseden ilk usul alimi Îsâ b. Ebân'dır. Îsâ b. Ebân“Yedıllu Târikuhû”ve“Yuhşâ aleyhi'l-ism”adını verdiği iki farklı kategoriyi“Yecûzu fîhi's-sıdku ve'l-kizbü”kategorisinin altında değerlendirirken Cessâs, bu iki kategoriyi mütevâtirin ikinci kısmı olarak değerlendirmektedir. Debûsî, kendisinden önce tüm haberlerin tek bir çatı altında yekpare şekilde bulunan haber teorisini“Bilgi İfade Etmesi Bakımından Haberler”ve“Hüküm İfade Etmesi Bakımından Haberler”olmak üzere iki kısma ayırmıştır. Ayrıca Debûsî, incelediğimiz alimler arasında her ne kadar günümüzdeki anlamıyla olmasa da“meşhur haber”ifadesini bir haber kategorisine tekabül edecek şekilde kullanan ve iki farklı kısım halinde bulunan haber kategorilerini“müşteher haber”adıyla tek bir kategori olarak vazeden ilk usul alimidir. Pezdevî ve Serahsî, Debûsî'nin meşhur ifadesini anlam daralmasına uğratarak“Müşteher”yerine kullanmakta ve meşhur haberi günümüzdeki anlamıyla tanımlamaktadır. Debûsî, Pezdevî ve Serahsî meşhur haberin ifade ettiği bilgi değerinin tuma'nîne olduğunu söylerken Îsâ b. Ebân ve Cessâs“Yedıllu Târikuhû”kategorisinin istidlâlî kat'ilik ifade ettiğini söylemektedir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla yaygın şekilde kullanılan üçlü taksim (mütevâtir, meşhur, âhâd) ilk defa Semerkandî tarafından kullanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Mashhūr khabar is the khabars that, although it is originally a khabar al-wahid, is widely accepted by the scholars as a normative source (talaqki bi al-qabul) and reaches the level of mutawātir in the second and subsequent generations. It has an important position in the Hanafi theory of khabars, as it is possible to make the elimination of general expressions, supersession and naskh (naskh) with the mashhūr khabar. The first usul scholar to mention the concept that corresponds to the mashhūr khabar is, as far as we have been able to ascertain, Īsā b. Abān. While Īsā b. Abān evaluates two different categories, which he calls“Yedillu Tārikuhū”and“Yuhshā al-'alaihi al-Ism”, under the category of“Yajūzu fīhi's-sidqu wa'l-kizbü”, al-Jessās considers these two categories as the second part of mutawātir. Debūsī divided the theory of khabars, which was monolithic before him with all types of khabars under a single roof, into two parts:“Khabars in terms of its expression of knowledge”and“Khabars in terms of its expression of judgment”. In addition, Debūsī is the first scholar among the scholars we have analyzed who mentions the category of“Mashhūr”, although not in its current meaning, and classified the categories of khabars, which were in two different parts, as a single category under the name of“mushteher khabars”. Al-Pazdawī and al-Sarahsī use Debūsī's term“ Mashhūr”instead of“Mushteher”by narrowing its meaning and define mashhūr khabar in its current meaning. While Debūsī, al-Pazdawi, and al-Sarahsī say that the value of knowledge expressed by the mashhūr khabar is tuma'nīna, al-Īsā b. Abān and al-Jessās say that the category of“”Yedillu Tārikuhū" expresses the demonstrative certainty. As far as we have been able to determine, the commonly used triple division (mutawātir, mashhūr, āhād) was first used by al-Samarqandī.
Benzer Tezler
- Hanefî mezhebinde fıkhî istidlâller bağlamında Ziyâdetü's-sika (Tahâvî örneği)
The role of additions to hadiths by reci̇llable transmitters in legal reasoning (Tahavi example) in Hanafi sect
NURULLAH KAĞIT
Doktora
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZŞENEL
- Manevî inkıta bağlamında Hanefilerin amel etmediği hadisler (Sünen-i Ebî Dâvûd özelinde)
Hadiths that Hanafis do not apply in the context of al-Inqita' al-ma'nawi̇y (İn the context of Sunan al-Abī Dawūd)
YUSUF BEŞİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AKGÜN
- İsa b. Ebân'ın hadis-sünnet anlayışı
Isa b. Ebân's hadith-sunnah understandi̇ng
YUNUS YAZICI
Doktora
Türkçe
2017
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENBİYA YILDIRIM
- Hanefi ekolünde ma'ruf sünnete aykırılık gerekçesiyle haber-i vahid ile amel edilmemesi
Başlık çevirisi yok
ABDURRAHMAN GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI YUNUS APAYDIN
- Pezdevî ve Semerkandî örneğinde Hanefi fıkıh usûlünde icmâ
Hanafi ijma theory in the example of Bazdawi and Samarkhandi,
TUĞBA GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAŞİF HAMDİ OKUR