Manevî inkıta bağlamında Hanefilerin amel etmediği hadisler (Sünen-i Ebî Dâvûd özelinde)
Hadiths that Hanafis do not apply in the context of al-Inqita' al-ma'nawi̇y (İn the context of Sunan al-Abī Dawūd)
- Tez No: 825594
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN AKGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu çalışmamızda Hanefî usûlcülerin haber-i vahidleri amel edilip edilmeme noktasında değerlendirmeye tabi tuttukları Manevî İnkıtâ kavramı, bu kapsamda değerlendirilen örneklerin Sünen-i Ebî Dâvûd özelinde tespiti ve Ebû Davûd'un, Mânevî İnkıtâ gerekçesiyle amel edilmeyen meselelere yaklaşımı tespit edilmeye çalışılmıştır. İslam hukukçularının asli malzemelerinden biri olması bakımından hadisler, Hz. Peygamber'in vefatından sonra büyük önem arz etmiştir. İslam hukukçularının karşılaştıkları meselelere karşı tavırlarını belirlemede temel faktörlerden biri olması sebebiyle, bu haberlerin kabul ve reddedilmesi hususunda birtakım prensipler meydana getirilmiştir. Sened ve metin tenkidi özelinde ortaya çıkan bu prensiplerin oluşmasında, İslam hukukçularının hukuki anlayışları ve hukuk mantığının, bulundukları çevrenin ve toplumun ciddi anlamda etkisi olmuştur. Hadislerin tenkidi ve başka birçok hususta ortaya konan bu prensipler doğrultusunda hukuk ekolleri oluşmaya başlamış, ilk dönemde hoca ve bölgeden kaynaklanan gruplaşmalar, daha sonraki dönemde metodolojik ayrışmaya evrilmiştir. Bahse gelen metodolojik ayrışmaların neticesinin belirgin bir şekilde görüldüğü meselelerden bir tanesi olan haber-i vâhidlerin kabulü noktasında Hanefî âlimler, bu haberlerin asıllara arz edilmesi şeklinde özetlenebilecek Manevî İnkıtâ kavramını ortaya koymuşlardır. İki bölüm şeklinde oluşturduğumuz tezimizin birinci bölümünde, Hanefi usûl kitapları çerçevesinde incelemeye çalıştığımız haber teorisi, manevî inkıtâ kavramıyla Hanefilerin konuya bakış açısı ve haber-i vâhidlerin Kur'ân'a, mârûf sünnete, umûmu'l-belvaya, Sahâbenin ihtilaf ettiği bir konuda o konuya dair var olan rivayetle ihticâcdan yüz çevirmesi şeklinde kategorize ettikleri 'asıllara' arz edilmesi üzerine ve bu asıllara muârız gözüken haberlere karşı hangi tutumda oldukları ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise süreç içerisinde Hanefî mezhebinin re'y eksenli fıkhî anlayışına reaksiyon olma özeliği taşıyan ehl-i hadisin, ehl-i hadis özelinde de Ebû Dâvûd'un hangi gerekçelerle Sünen'ini telif ettiği üzerine durulmuştur. Son olarak Hanefî usul ve furû kitaplarından tespit ettiğimiz manevi inkıta gerekçesiyle amel edilmeyen rivayetler ve konular, Ebû Dâvûd'un Sünen'i özelinde tespit edilmiş ve Ehl-i Re'y'e tepkisel bir yaklaşım ortaya koyan Ebû Dâvûd'un, bu meseleler özelinde hangi görüşte olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, we examine the concept of spiritual incompleteness as evaluated by Hanafi jurists regarding the application of hadiths. We focus specifically on Sunan al-Abī Dāwūd and analyze Abū Dāwūd's approach to issues that were not acted upon due to spiritual incompleteness. Hadiths hold significant importance as primary sources for İslâmîc jurists following the Prophet's death. Principles have been established to determine the acceptance or rejection of these reports, which greatly influence the attitudes of İslâmîc jurists towards various issues. Factors such as legal understanding, legal logic, and the societal context of the jurists have shaped these principles, particularly in the specialization of Sened and Textual criticism. As a result, different schools of law emerged from methodological divergences, influenced by teachers and regional variations. One clear example of these methodological divergences is observed in the Hanafī scholars' introduction of the concept of spiritual incidences, which involves subjecting reports to scrutiny against original sources. In the first part of our thesis, we explore the theory of news and the concept of spiritual incidences within the Hanafi books of usul. We aim to reveal the Hanafis' perspective on this subject and their approach to presenting the news-i wahid (singular narrations) to the 'principles' categorized as the Qur'an, the Mārūf Sunnah, the Umûmu'l-balwa, and the Sahabah's turning away from ijijāj, when there are conflicting narrations. Additionally, we investigate their stance on news that appears incompatible with these principles. The second part of our thesis highlights the reasons behind the composition of Sunan by Ahl al-Hadith, particularly Abū Dāwūd's reaction to the Hanafī madhhab's fiqh based on r'y (personal opinion). Finally, we identify narrations and issues from Hanafi usul and furū books that are not acted upon due to spiritual incompleteness and examine Abū Dāwūd's views on these matters. Abū Dāwūd, known for his reactionary approach to Ahl al-Ra'y, offers insights into these issues.
Benzer Tezler
- Hanefi ekolünde ma'ruf sünnete aykırılık gerekçesiyle haber-i vahid ile amel edilmemesi
Başlık çevirisi yok
ABDURRAHMAN GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI YUNUS APAYDIN
- İbnü's-sââtî öncesi hanefî usûl eserlerinde manevî inkıtâ kavramı
The concept of internal interruption in hanafid jurisprudence literature before ibnus-saati
AHMET AYDIN
- Haber-i Vâhidi kabul kriterleri açısından Hanefilerin amel etmedikleri Müslim rivayetleri
Roumors not taken from Muslim by Hanafis and their evaluations about these rumours
MURAT POYRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DAVUT İLTAŞ
- Serahsî'de hadis, sünnet ve metin tenkidi
Sarakhsi's understanding of hadith, sunnah and textual criticism
AİZADA TASHTANOVA
Doktora
Türkçe
2023
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENBİYA YILDIRIM
- Hanefî ekolünde Kitâb'a aykırılık gerekçesiyle Haber-i Vâhid ile amel edilmemesi
Di̇sregardi̇ng Khabar-i̇ wahi̇d, accordi̇ng to Hanafi̇ school due to contradi̇cti̇on wi̇th Qur'an
ADEM KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI YUNUS APAYDIN