Mekânsal deneyim üzerine bir yöntem çalışması: Zaman-yer-eylem-ilişki
A methodological study on spatial experience: Time-place-action-relation
- Tez No: 875265
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DURNEV ATILGAN YAĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, İç Mimari ve Dekorasyon, Architecture, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Mekan Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Deneyim, pek çok kavram ile ilişkilendirilmektedir. Ancak literatürde mekansal deneyim değerlendirilirken benzer yaklaşımlar sergilenmektedir. Bu çalışma, deneyim için tasarlanmış bir yöntemin mekansal deneyimi değerlendirme potansiyelini araştırmaktadır. Caroline Nevejan tarafından oluşturulan ve YUTPA olarak adlandırılan bu yöntem, deneyimi 'Zaman, Yer, Eylem ve İlişki' tarafından dört boyutta açıklar. Bu boyutlar ise 16 farklı faktör tarafından tanımlanır. Bu yöntemin potansiyelini keşfetmek için mimarının az rastlanan bir zaman - mekân deneyimi oluşturduğunu ifade ettiği Odunpazarı Modern Müze yapısı seçilmiştir. Zaman, Yer, Eylem ve İlişki boyutları ile müzenin çevresel ve mekansal özellikleri analiz edilerek 25 sorudan oluşan bir anket tasarlanmıştır. Bu anket tasarımı Zaman, Yer, Eylem ve İlişki (YUTPA) yönteminde hazırlanan sorulara ek olarak bu çalışmaya özgü olarak geliştirilen içerik analizi ile değerlendirilen açık uçlu sorularla genişletilmiştir. Anket 16-21 Nisan 2024 tarihleri arasında müze çıkışında 92 katılımcı ile yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Anket verileri analiz edilirken tüm katılımcılar için genel bir değerlendirme dışında katılımcıların demografik özellikleri ile farklı gruplamalar ve kombinasyonlar denenmiştir. Bu gruplamalar içinde elde edilen veriler 'yerliler ve turistler', 'öğrenci ve meslek grupları' ile 'mekanda geçirilen süre aralıkları' açısından karşılaştırılmış ve katılımcı gruplarına göre mekan deneyimine ilişkin dikkat çekici sonuçlar ortaya çıkmıştır. Zaman, Yer, Eylem ve İlişki (YUTPA) verileri analiz edilirken her bir boyut ve faktör için ayrı eksenlere yerleştirilen değerler, ilgili boyut ve faktör hakkında değerlendirme yapmayı kolaylaştırmıştır. İlk defa bir iç mekanda gerçekleştirilen bu yöntem, mekansal deneyimi bütünsel bir şekilde değerlendirme olanağı sunmuştur. Yöntemin farklı alanlara uyarlanabilir ve esnetilebilir olması, deneyim literatüründe yeni bir değerlendirme yöntemi olarak potansiyel gösterebileceği sonucunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Experience can be associated with many concepts. However, similar approaches are used in the literature when evaluating the spatial experience. This study the potential of a method designed for experience to evaluate spatial experience. This method, created by Caroline Nevejan and called YUTPA, describes experience in four dimensions by 'Time, Place, Action and Relation'. These dimensions are defined by 16 different factors. In order to explore the potential of this method, the Odunpazarı Modern Museum building which the architect said created a rare time-place experience, was chosen. A survey created of 25 questions was designed by analyzing the dimensions of Time, Place, Action, Relation and the environmental and spatial characteristics of the museum. This survey design was extended with open-ended questions that were evaluated by content analysis developed specifically for this study, except for the Time, Place, Action and Relationship (YUTPA) method. The survey was conducted face-to-face with 92 participants after leaving the museum between April 16-21, 2024. While analyzing the survey data, different groupings and combinations were tried with the demographic characteristics of the participants, except for a general evaluation for all participants. The data obtained within these groupings were compared as“local and tourists”,“students and occupational groups”and“time period spent in the place”. With these participant groups, remarkable results regarding spatial experience have emerged. When analyzing YUTPA data, the values on separate axes for each dimension and factor made it easier to make an evaluation about the dimension and factor. This method, which was realized on an interior space for the first time, offered the opportunity to evaluate the spatial experience in a holistic way. The method can be adapted and flexible to different fields reveals that it may have potential as a new evaluation method in the experience literature.
Benzer Tezler
- Bir uzlaşma ortamı olarak tuval-mekan
Canvas-space as a medium of reconciliation
ATIL AGGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Istanbul walkabouts: A critical walking research of Northern Istanbul
İstanbul seferleri: Kuzey İstanbul'un eleştirel yürüme araştırması
NAZLI TÜMERDEM MEDARİC
Doktora
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ERDEM
PROF. DR. SİBEL BOZDOĞAN
- Mimari tasarımda bedenlenmiş empatik ve estetik 'öteki oluş' deneyimi
Embodied empathic and aesthetic 'becoming other' in architectural design
IŞIL İZLEM YAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMİRA AYŞE GÜR
- A spatial conception based on walking: Critical walk
Yürümeye dayalı mekânsal bir kavrayış: Eleştirel yürüyüş
NİLSU ALTUNOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Toplu konut alanlarında biçimsel yapının mekan dizimi yöntemiyle değerlendirilmesi: Eskişehir örneği
Evaluation of morphological structure in mass housing area by space syntax method: Eskişehir case
OSMAN TUTAL