Geri Dön

Yeniden işlevlendirme uygulamalarında özgünlük kayıplarının araştırılması: Geleneksel Alanya konutları örneği

Investigating the loss of authenticity in re-functionalization applications: The example of traditional Alanya houses

PDF İndir

  1. Tez No: 877061
  2. Yazar: NAZMİYE GİZEM ARI AKMAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MERYEM ELİF ÇELEBİ KARAKÖK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 279

Özet

Günümüzde kentsel alanlardaki tarihi yapıların rant marjının büyük ölçüde yükselmesiyle tarihi yapılara turizm ve ticaret işlevleri verme eğilimi artmaktadır. Yeniden işlevlendirme uygulamaları aslında terk edilmiş yapıları veya özgün işlevlerini sürdüremeyen yapıları yeni işlevler vererek gelecek nesillere aktarmak için geliştirilmiş bir koruma yöntemidir. Ancak bu yöntem günümüzde bir tasarım modeliymiş gibi kullanılmakta ve tarihi yapının özgünlüğünden çok fazla kayba neden olmaktadır. Koruma yasasının esnekliği, sayısal hacmi, kişisel mülkiyet nedenleriyle yeniden işlevlendirme uygulamaları yapılan tarihi yapılar arasında en çok özgünlük kaybına uğrayan yapılar geleneksel konutlardır. Tarihi yapılar ve bu yapıların yarattığı tarihi çevre, bölgenin doğasında var olan fiziksel ve kültürel özelliklerin bir sonucu olarak oluşan geleneksel mimarinin örnekleridir. Özellikle geleneksel konutlar bölgenin günlük yaşamı ve kültürü hakkında önemli veriler sağlayan tarihi belgelerdir. Bu nedenle geleneksel konut yapılarının yanı sıra diğer tarihi yapıların özgünlüğünü korumak ve gelecek nesillere aktarmak önem teşkil etmektedir. Yeniden işlevlendirilerek restorasyonu yapılan geleneksel konutlarda meydana gelen özgünlük kayıplarını belirlemek, bu yapıları gelecek restorasyonlarda daha özgün olarak koruyabilmek için en önemli adımdır. Ancak özgünlük göreceli ve öznel bir kavram olduğundan onu tanımlamak ve analiz etmek için daha somut yöntemlerle çalışma gerekliliği duyulmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada bulanık mantık ve AHP yönemi kullanılarak MATLAB programı ile bir özgünlük analiz sistemi tasarlanması amaçlanmıştır. Tasarlanan özgünlük analiz sistemiyle değerlendirmeler ölçülebilir ve nesnel hale getirilmiştir. Tasarlanan sistem ile geleneksel konut yapılarının restorasyonu sonrasındaki özgünlük değerleri sayısal olarak belirlenebilirken, bu sistemin farklı bölgelerde bulunan farklı yapılarda da uyarlanarak kullanılabilmesi hedeflenmiştir. Özgünlük analiz sisteminin tasarlanabilmesi için mimari koruma- restorasyon, yeniden işlevlendirme ve özgünlük kavramları araştırılarak, sistemde kullanılacak özgünlük kriterleri tespit edilmiştir. Özgünlük analiz sistemi, Antalya'nın önemli tarihi ve turizm merkezlerinden Alanya'da bulanan yeniden işlevlendirilmiş geleneksel konutlara uygun olacak şekilde bölgeyi tanıyan restoratör mimar, sanat tarihçisi uzmanlar ile istişare edilerek tasarlanmıştır. Özgünlük analizi için UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi Uygulama Rehberinde yer verilen özgünlük kriterleri tez çalışmasında oluşturulan Özgünlük Analiz Sisteminin girdilerine uyarlanmıştır. Bu doğrultuda değerlendirilen ana kriterler çevre, biçim, malzeme, teknik, somut olmayan kültürel miras ve yapının ruhu kriterleridir. Biçim ana kriteri kütlesel özellikler, mekan organizasyonu ve cephe düzeni alt kriterleri olarak değerlendirilmiştir. Sonrasında sistem üzerinden araştırma alanı olarak seçilen yeniden işlevlendirilen geleneksel Alanya konutları değerlendirilmiş ve bölgedeki uygulamaların olumlu ve olumsuz yönleri tartışılmıştır. Sonuç olarak incelenen tüm örneklerde ana kriterler olarak anılan ve daha somut ve genel geçer kriterlere önem verilirken, takviye edici ve tamamlayıcı kriterler olarak anılan daha soyut kriterlerin çok dikkate alınmadığı görülmüştür. Yeniden işlevlendirme uygulamalarında özgün işlevi ile restorasyonu yapılan geleneksel Alanya konutlarının özgünlük değerleri yüksek çıkarken, geleneksel Alanya konutlarının özgünlük değerini en fazla düşüren işlev otel işlevi olarak tespit edilmiştir. Bununla birlikte sisteme göre bazı örnekler aynı işlevlerle restore edilmiş olmasına rağmen özgünlük değerleri farklı derecelerdedir. Bu da özgünlüğü korumada işlev dışındaki kriterlerin de önemini ortaya koymaktadır. Geleneksel konutları yeniden işlevlendirerek ya da özgün işleviyle koruma çalışmalarında somut ve somut olmayan bağlantılar özümsenerek ve yerele özgü çözümler geliştirilerek ilerlenmelidir. Böylece tüm kriterler göz önüne alınarak karar verilen restorasyon projeleri ile geleneksel konut mimarisinin özgün nitelikleriyle bütüncül olarak korunmasına ve gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlanacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Nowadays, the tendency to give tourism and commercial functions to historical buildings is increasing due to the significant increase in the rent margin of historical buildings in urban areas. Re-functionalization practices are actually a conservation method developed to transfer abandoned buildings or buildings that cannot maintain their original functions to future generations by giving them new functions. However, this method is currently used as a design model and causes too much loss of the authenticity of the historic building. Due to the flexibility of the conservation law, numerical volume, and personal ownership, traditional houses are the buildings that have suffered the most loss of authenticity among the historic buildings that have been re-functionalized. Historic buildings and the historic environment created by these buildings are examples of traditional architecture that are the result of the physical and cultural characteristics inherent in the region. Especially traditional houses are historical documents that provide important data about the daily life and culture of the region. For this reason, it is important to preserve the authenticity of traditional residential buildings as well as other historical buildings and to transfer them to future generations. Identifying the loss of authenticity in traditional houses that have been restored through re-functionalization is the most important step to preserve these buildings as more authentic in future restorations. However, since authenticity is a relative and subjective concept, it is necessary to work with more concrete methods to define and analyze it. For this reason, this study aims to design an authenticity analysis system with MATLAB program using fuzzy logic and AHP method. With the designed authenticity analysis system, evaluations are made measurable and objective. With the designed system, the authenticity values of traditional residential buildings after restoration can be determined numerically, and it is aimed that this system can be adapted and used in different buildings in different regions. In order to design the authenticity analysis system, the concepts of architectural conservation-restoration, re-functioning and authenticity were researched and the authenticity criteria to be used in the system were determined. The authenticity analysis system was designed in consultation with restorer architects and art historian experts who know the region in accordance with the re-functionalized traditional houses in Alanya, one of the important historical and tourism centers of Antalya. For authenticity analysis, the authenticity criteria included in the UNESCO World Heritage Convention Implementation Guide were adapted to the inputs of the Authenticity Analysis System created in the thesis study. The main criteria evaluated in this direction are environment, form, material, technique, intangible cultural heritage and the spirit of the building. The main criterion of form was evaluated as the sub-criteria of massing, space organization and façade layout. Afterwards, the re-functionalized traditional Alanya residences selected as the research area were evaluated through the system and the positive and negative aspects of the applications in the region were discussed. As a result, in all the examples examined, it was seen that the more concrete and generally valid criteria, referred to as the main criteria, were given importance, while the more abstract criteria, referred to as reinforcing and complementary criteria, were not taken into consideration. While the authenticity values of the traditional Alanya houses restored with their original function in the re-functionalization applications were high, the function that decreased the authenticity value of the traditional Alanya houses the most was determined as the hotel function. However, according to the system, although some examples were restored with the same functions, their authenticity values are at different degrees. This reveals the importance of criteria other than function in preserving authenticity. In efforts to preserve traditional houses by re-functionalizing them or preserving them with their original function, tangible and intangible links should be assimilated and locally specific solutions should be developed. In this way, it is thought that restoration projects, which are decided by considering all criteria, will contribute to the preservation of traditional housing architecture with its original qualities in a holistic manner and its transfer to future generations.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    450926

    Türkiye'de nüfusunu yitiren kırsal yerleşimlerin korunması için bir yöntem önerisi: Ödemiş-Lübbey Köyü örneği

    A model proposal for conservation of abandoned rural settlements in Turkey: Case study of Odemis-Lubbey Village

    KORAY GÜLER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR

  2. Tez No

    840910

    Zonguldak-ırmak demiryolu hattı ve yapılarının koruma sorunları

    Preservation problems of zonguldak-irmak railway line and buildings

    ELİF AKBULUT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜM TANYELİ

  3. Tez No

    489265

    Mimari koruma ve yeniden işlevlendirme kavramı, Konak Pier örneği

    Architectural protection and refunctioning concept,Konak Pier example

    GİZEM BÜKE DOĞRU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İç Mimari ve DekorasyonBaşkent Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAN MEHMET HERSEK

  4. Tez No

    673718

    Sivil mimari örneklerinin özgünlüğünün değerlendirilmesi için yöntem araştırması: Malatya örneği

    Methods research for evaluation of the uniqueity of civil architectural examples: the sample of Malatya

    MURAT ŞAHİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    MimarlıkKonya Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHTİYAR EROĞLU

  5. Tez No

    830347

    Koruma ve yenı̇den ı̇şlevlendı̇rme kavramlarının yapı ölçeğı̇nde değerlendı̇rı̇lmesı̇&trı̇lye taş mektep koruma yaklaşım analı̇zı̇

    Evaluation of conservation and re-functional concepts at the structure scale&trilye tas mektep conservation approach analysis

    ŞENAY ÇABUK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SAADET AYTIS

Geri Dön