TOPSIS karar destek sistemi ile Konya I. Ulusal Mimarlık Dönemi 4 yapının yeniden işlevlendirme uygulamasının değerlendirilmesi
Evaluation of adaptive reuse of 4 buildings from the First National Architectural Period in Konya using TOPSIS decision support system
- Tez No: 947209
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA KORUMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Adapte Edilebilir Yeniden Kullanım, Mimari Koruma, TOPSIS, Adaptive Reuse, Architectural Preservation, TOPSIS
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Yeniden işlevlendirme kavramı ulusların mimari kültür mirasını gelecek kuşaklara aktarmak için kullanarak koruma yaklaşımı içerisinde tercih edilen uygulamalardır. Bu uygulama hem tarihi binaların hem de kentlerin aktif olarak kullanılarak gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamaktadır. Bu ana fikir çerçevesinde adapte edilebilir yeniden kullanım uygulamaları kentlerimizin sürekli olarak değişip dönüşmesi, gereksinimlerin değişmesine uyum sağlamak için tercih edilen bir koruma yöntemi olduğu söylenebilir. Böylelikle gelecek kuşaklara içinde bulunduğumuz kentlerin kültür mirası sağlıklı bir şekilde ulaştırılmış ve kültürel süreklilik sağlanmış olacaktır. Bu kapsamda özellikle işlevini yitiren tarihi binalar ile tarihi kent merkezlerinde yer alan, tarihi niteliği olan yapılara yeni bir işlev verilmesi veya işlevin kapsamının genişletilmesi yaygın olarak gözlemlenmektedir. Konu bu kadar kabul görmüş bir uygulama olmasına rağmen uygulama sonuçları gözlemlendiğinde içerik itibariyle üzerinde uzlaşılamayan müdahale kararlarının olduğu gözlemlenmektedir. Bu kararlardan en önemlisi özellikle işlevini devam ettiremeyen mimari kültür mirasına en uygun işlev seçiminin nasıl olması gerektiği konusudur. Geleneksel karar verme sürecinde sezgisel ve kişiden kişiye değişen tecrübeye bağlı kararlar üretilirken günümüzde özellikle istatistik bilimindeki gelişmelere paralel olarak mimarlık uygulamalarında modern karar verme süreçlerine gereksinim duyulmaktadır. Bu yöntem ile öznel karar verme sürecinden kaynaklanan hataları en aza indirmek için nesnel sonuçlar elde etmeyi amaçlayan modern karar verme süreçleri, sonuçlardaki hata oranını azaltmayı hedeflemektedir. Tez çalışmasında yöntem olarak kullanılan TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity) Yöntemi özellikle mimari kültür mirasına fonksiyon seçimi yapılırken en iyi ve en kötü alternatifleri sıralayarak en ideal çözümü aramaya yönelik bir metot önermektedir. Farklı uzman görüşleri ile yapılan değerlendirmelerde analitik ve objektif bir değerlendirme yapılması sağlanmış olmuştur. Bu kapsamda sübjektif değerlendirmelerden farklılaşarak, TOPSIS çok kriterli karar destek sistemi ile nitelikli bir değerlendirme yapımının yolları araştırılmıştır. Çalışma kapsamında Konya Kent Merkezinde yeniden işlevlendirilen dört (4) adet Milli Mimarlık Dönemi yapılarının yeni fonksiyon önerilerine yönelik nitelikli karar verme süreci değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of re-functioning is the preferred application within the protection approach by using the architectural cultural heritage of nations to transfer them to future generations. This application ensures that both historical buildings and cities are actively used and transferred to future generations. Within the framework of this main idea, it can be said that adaptable reuse applications are a preferred protection method for our cities to constantly change and transform and to adapt to changing needs. In this way, the cultural heritage of the cities we are in will be delivered to future generations in a healthy way and cultural continuity will be ensured. In this context, it is widely observed that especially historical buildings that have lost their function and historical structures located in historical city centers are given a new function or the scope of the function is expanded. Although the subject is such an accepted practice, when the application results are observed, it is observed that there are intervention decisions that cannot be agreed upon in terms of content. The most important of these decisions is how to choose the most appropriate function for architectural cultural heritage that cannot continue its function. While decisions are made based on intuitive and experience that varies from person to person in traditional decision-making processes, today, especially in parallel with the developments in statistical science, modern decision-making processes are needed in architectural practices. With this method, modern decision-making processes aim to obtain objective results in order to minimize errors arising from subjective decision-making processes and aim to reduce the error rate in the results. The TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity) Method used as a method in the thesis study suggests a method to search for the most ideal solution by ranking the best and worst alternatives, especially when choosing a function for architectural cultural heritage. An analytical and objective evaluation has been provided in the evaluations made with different expert opinions. In this context, differentiating from subjective evaluations, ways of making a qualified evaluation with the TOPSIS multi-criteria decision support system have been investigated. Within the scope of the study, the qualified decision-making process for the new function proposals of four (4) National Architecture Period buildings re-functioned in Konya City Center has been evaluated.
Benzer Tezler
- Renewable energy investment decisions under fuzzy uncertainty
Bulanık belirsizlik altında yenilenebilir enerji yatırım kararları
ESRA İLBAHAR
Doktora
İngilizce
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
PROF. DR. SELÇUK ÇEBİ
- Transit merkezlerin çok kriterli karar destek sistemi ile performans değerlemesi: İstanbul 3. Havalimanı örneği
Performance evaluation of transit centers with multi criteria decision support system: Third İstanbul Airport example
HAZAR DÖRDÜNCÜ
- Endüstriyel robotların seçiminde kullanılacak bir karar destek sisteminin geliştirilmesi
Development of a decision support system for selecting industrial robots
SONER MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Makine MühendisliğiGaziosmanpaşa ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA YURDAKUL
- Personel atama ve çizelgeleme problemi için hedef programlama bazlı karar destek sistemi geliştirilmesi: Bir fabrika için uygulama
Development of goal programming based decision support system for personnel assignment and scheduling problem: A case in a factory
AHMET CÜREBAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKırıkkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAMER EREN
- Design and development of an ontology based multi-agent virtual enterprise system
Ontoloji tabanlı çok-etmenli sanal fabrika sisteminin tasarımı ve geliştirilmesi
BAHRAM LOTFI SADIGH
Doktora
İngilizce
2015
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AKKÖK
PROF. DR. SADIK ENGİN KILIÇ