Geri Dön

Türkiye'deki ney icrasının dünya müziğine yansımaları ve 20. yüzyıldan günümüze icra örnekleri, analizleri

Reflections of ney performance in Turkey on world music and performance examples and analyses from the 20th century to the present day

PDF İndir

  1. Tez No: 878485
  2. Yazar: BURAK MALÇOK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN ÖZDEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 187

Özet

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Türk Din Mûsikîsi Anabilim Dalı Programı'nda doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, 'Ney ve İcra Alanları' başlığı altında, ney çalgısının tanımı, tarihsel süreci ve felsefesi ile giriş yapılmıştır. Türkiye'deki ney icra geleneği ve 20. yy. neyzenleri ve icra teknikleri özetlenmiştir. Ayrıca farklı coğrafyalardaki ney icra tekniklerine de yer verilmiştir. Bu coğrafyalar İran, Arap Coğrafyası ve Kuzey Afrika Coğrafyasıdır. Bu bağlamda hem ülkemizdeki ney icra tekniği hem de diğer coğrafyalardaki icra teknikleri özet olarak sunulmuştur. İkinci bölümde, kültürün tanımı ve farklı coğrafyalardaki müzik kültürlerini kıtalar bağlamında yazarak 'Dünya Müziği' teriminin açıklanmasına zemin sağlamayı amaçladık. Terim olarak açıklama kısmında birçok yabancı kaynaktan yararlandıktan sonra dünya müziğinde Türk mûsikîsi icra kültürü ve Türk müzisyenlerin temsili ile birlikte Dünya müziği ve Türk mûsikîsi arasındaki bağ vurgulanmak istenmiştir. Bu bölüm, çalışmamızın köprüsü niteliğini taşımaktadır. Çalışmamızın başlığında bulunan ney çalgısının dünya müziğindeki icra alanını açıklamak için bu bölüm önemli bir yer tutmaktadır. Üçüncü bölümde, fiziki albüm olarak yayınlanmış altı eseri incelemeye çalıştık. Aka Gündüz Kutbay'ın Okay Temiz ile 1979 yılında çıkardığı Zikir albümünde bulunan 'Zikir' adlı eseri incelemeye aldığımız ilk eser olmaktadır. Niyazi Sayın'ın Aka Gündüz Kutbay ile 2001 yılında yayınlanan 'Sadâ' albümünde bulunan 'İki Neyden Denemeler' adlı eser ele aldığımız ikinci eser olmuştur. Kudsi Erguner'in 2001 yılında yayınladığı 'Islam Blues' albümünde bulunan 'Sarki' adlı eserini üçüncü eser olarak incelemeye çalıştık. Süleyman Erguner'in 2000 yılında yayınladığı 'Lament of the Reed' albümünde bulunan 'For the Love of the Dead' adlı eserini dördüncü eser olarak ele aldık. Son iki eser ise Yansımalar grubu ile birlikte Aziz Şenol Filiz'in 2000 yılında çıkan 'Serzeniş' albümünde bulunan, 'Serzeniş' ve 'Mavinin Yankısı' adlı iki eserini ele almaya çalıştık. Bu bölümde icra edilen ney partisyonları ney icra tekniğine göre analiz edilmeye çalışılmıştır. Uygulanan icra analiz ve tablo sistemini daha net göstermek için, çalışmada önemli bir yer tutan Aka Gündüz Kutbay'ın udi ve müzik adamı Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte icra ettiği Sadi Işılay'a ait 'Muhayyer Kürdi Sazsemaisi' örneği verilmiştir. Çalışmanın temel kısmını oluşturan bu bölümde, ney çalgısı dışında kullanılan diğer çalgılara da yer verilmiştir. Ayrıca bahsi geçen albümler hakkında geniş künye bilgileri bulunmaktadır. Dördüncü bölümde, sonuç bölümü yer almaktadır. Üçüncü bölümde elde edilen tüm veriler, tablo bilgisi, icra teknikleri bu bölümde toplanarak sonuç kısmı oluşturulmuştur. Verilerin ışığında kişilerin dünya müziği içinde icra ettikleri ney tavrının yansımaları oluşmuştur. Eserlerin kompozisyonları ayrı ayrı düşünüldüğünde, bir neyzen kendi eserinde uzun ve bağlı cümleler kurar iken, diğer neyzen kendi eserinde çarpma tekniğini, staccato ve glissando tekniğini daha yoğun bir şekilde eserlerinde işlemiştir. Bir durum tespit çalışması olarak da ele almaya çalıştığımız bu çalışmada yer alan, ney çalgısına emeklerini ve gönüllerini vermiş bu neyzenlerin, icra teknikleri ile neyzen adaylarına ışık tutacağı kanaatini taşımaktayız.

Özet (Çeviri)

This study, which was prepared as a doctoral thesis in Istanbul University Institute of Social Sciences, Islamic History and Arts, Turkish Religious Music Department Program, consists of four chapters. In the first chapter, under the title 'Ney and Fields of Performance', the definition, historical process and philosophy of the ney instrument are introduced. The ney performance tradition in Turkey and 20th century ney players and their performance techniques are summarized. In addition, ney performance techniques in different geographies are also included. These geographies are Iran, Arab Geography and North Africa Geography. In this context, both the ney performance technique in our country and the performance techniques in other geographies are summarized. In the second chapter, we aimed to provide a basis for the explanation of the term 'World Music' by writing the definition of culture and music cultures in different geographies in the context of continents. After benefiting from many foreign sources in the explanation part as a term, it was aimed to emphasize the connection between world music and Turkish music with the performance culture of Turkish music and the representation of Turkish musicians in world music. This section is the bridge of our study. This chapter has an important place in explaining the performance area of the ney instrument, which is the title of our study, in world music. In the third chapter, we tried to analyze six works published as physical albums. Aka Gündüz Kutbay's 'Zikir' from his 1979 album Zikir with Okay Temiz is the first work we analyzed. Niyazı Sayın's 'İki Neyden Denemeler' from his album 'Sadâ' with Aka Gündüz Kutbay, published in 2001, was the second work we analyzed. Kudsi Erguner's 'Sarki' from his album 'Islam Blues' published in 2001 was the third piece we analyzed. Süleyman Erguner's 'For the Love of the Dead' from his album 'Lament of the Reed' published in 2000 was the fourth piece we analyzed. The last two works are 'Serzeniş' and 'Mavinin Yankısı' from Aziz Şenol Filiz's album 'Serzeniş' released in 2000 with the Yansımalar group. In this section, the ney scores performed were analyzed according to the ney performance technique. In order to show the applied performance analysis and tabulation system more clearly, the example of Sadi Işılay's 'Muhayyer Kürdi Sazsemaisi' performed by Aka Gündüz Kutbay together with oud player and musician Cinuçen Tanrıkorur is given. In this section, which constitutes the main part of the study, other instruments other than ney instruments are also included. There is also extensive imprint information about the albums mentioned. The fourth chapter contains the conclusion. All the data, tabular information and performance techniques obtained in the third section are collected in this section and the conclusion is formed. In the light of the data, reflections of the ney style performed by the individuals in world music have been formed. When the compositions of the pieces are considered separately, while a ney player used long and connected sentences in his piece, the other ney players used the multiplication technique, staccato and glissando technique more intensively in his piece. We believe that this study, which we have tried to consider as a situation determination study, will shed light on the performance techniques of these ney players who have given their labor and hearts to the ney instrument and the ney players candidates.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    306682

    Coğrafi yayılım, kültür-medeniyet etkileşimleri çerçevesinde: 'Ney'; tarih, teknik ve icrasına ilişkin karşılaştırmalı bir analiz

    Ney, its geographic spread and a comparative analysis regarding its history, technique and execution within the scope of interaction between culture and civilisation

    ALİ TÜFEKÇİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı

    PROF. Ş. ŞEHVAR BEŞİROĞLU

  2. Tez No

    818381

    Değer kuramları bağlamında neyin maddi kültürü: İzmir ney yapımcıları örnek olayı

    Ney's material culture in the context of the theories of value: Case of İzmir ney producers

    EREN GÖÇÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MüzikDokuz Eylül Üniversitesi

    Müzik Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ CENK GEDİK

  3. Tez No

    532611

    Türkiye'de lisans düzeyinde çalgı eğitiminin verildiği müzik okullarındaki ney eğitiminin, öğretim elemanlarının görüşlerine göre değerlendirilmesi

    An evaluation of ney education in music schools of Turkey according to professional opinions of ney instructors

    İDRİS MELİH BERSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞE BAŞAK İLHAN HARMANCI

  4. Tez No

    261837

    Mevlana felsefesi ve Türkiye'de yapımı tamamlanan Mevlana belgesellerinin karşılaştırmalı incelemesi

    The philosophy of Rumi and the comparative analysis of the documentaries of Rumi in Turkey

    KÜRŞAT KIZBAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Felsefeİstanbul Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SUAT GEZGİN

  5. Tez No

    62288

    Bektaşi nefesleri üzerinde incelemeler

    Başlık çevirisi yok

    MESUT ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. AFŞİN EMİRALİOĞLU

Geri Dön