İstanbul yeşil dokusunun mekânsal analizi ve ekolojik tasarım bağlamında irdelenmesi
Spatial analysis of green cover of İstanbul and its evaluation in terms of ecological design
- Tez No: 879443
- Danışmanlar: PROF. DR. TEVFİK HAKAN ALTINÇEKİÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Yeşil alanlar sağlamış olduğu ekonomik, çevresel, kültürel ve sosyal faydalar ile hemen hemen tüm canlıların hayat döngüsünde önemli bir rol oynamakta ve kent peyzajını oluşturan önemli unsurların başında gelmektedir. İstanbul'da 2018-2023 yılları arasında gerçekleştirilen bu çalışma, dini alanlar, özel alanlar, hastane bahçeleri, korular, meydanlar, mezarlıklar, kampüsler, parklar ve tarihi alanlar olmak üzere dokuz farklı kategoriye ayrılan 36 yeşil alanda yapılan arazi çalışmalarıyla belirlenen odunsu bitki taksonlarının envanterini çıkarmayı, seçilen örnek alanlarda odunsu bitki tür çeşitliliğini ve benzerliğini ortaya koymayı, ayrıca türlerin mekânsal dağılımını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, ilk aşamada güncel odunsu bitki taksonlarını belirleme ve ilgili alanlarda yapılan arazi çalışmalarıyla ilgili analizleri içermektedir. Toplamda 512 odunsu bitki taksonu tespit edilmiş olup, bunların dağılımı dini alanlarda 105, özel alanlarda 242, hastane bahçelerinde 139, korularda 267, meydanlarda 119, mezarlıklarda 171, kampüslerde 263, parklarda 171 ve tarihi alanlarda ise 220 olarak belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşaması, odunsu bitki tür çeşitliliğini ve benzerliğini değerlendirmeye yöneliktir. Bu kapsamda, literatürde yaygın olarak kullanılan Shannon-Wiener (H') indeksi ile tür çeşitliliği değerlendirilmiş ve Bray-Curtis benzerlik indeksi kullanılarak hiyerarşik kümeleme analizi yapılmıştır. Metrik olmayan çok boyutlu ölçekleme yöntemiyle, örnek alanlardaki odunsu taksonlar incelenmiş ve benzerliklerinin yüksek olduğu yakın alanlar ile daha az ve farklı benzerlikler gösteren uzak alanlar belirlenmiştir. Sonuç olarak, İstanbul'un odunsu bitki çeşitliliği bakımından zengin olduğu ve en yüksek odunsu bitki tür çeşitliliğinin diğer alanlara kıyasla korularda olduğu belirlenmiştir. Özel alanlarda ise egzotik odunsu bitki türlerinin sayısı diğer alanlara göre daha yüksektir.
Özet (Çeviri)
Green areas play a pivotal role in the life cycles of nearly all organisms, offering significant economic, environmental, cultural, and social benefits and constituting fundamental components of urban landscapes. This study aimed to compile an inventory of woody plant taxa identified through field surveys conducted in 36 green areas categorized into nine distinct types in Istanbul between 2018 and 2023, encompassing religious sites, private areas, hospital gardens, forests, squares, cemeteries, campuses, parks, and historical sites. Additionally, it seeks to assess woody plant species diversity and similarity in selected sample areas while analyzing their spatial distribution. The initial phase of the study focuses on identifying current woody plant taxa and includes analyses of field surveys conducted in the respective areas. A total of 512 woody plant taxa were documented and distributed as follows: 105 in religious sites, 242 in private areas, 139 in hospital gardens, 267 in forests, 119 in squares, 171 in cemeteries, 263 in campuses, 171 in parks, and 220 in historical sites. The subsequent phase of the study evaluated the diversity and similarity of the woody plant species. To this end, species diversity was assessed using the Shannon-Wiener index, a widely recognized metric in the literature, and hierarchical clustering analysis was performed using the Bray-Curtis similarity index. Non-metric multidimensional scaling was employed to examine woody taxa in sample areas, identifying proximal areas with high similarity and distant areas with lower and distinct similarities. In conclusion, Istanbul exhibits robust diversity of woody plants, with the highest species richness observed in forests compared to other locales. Moreover, private areas had a comparatively higher prevalence of exotic woody plant species.
Benzer Tezler
- Kentsel çevre ve yeşil altyapı bağlamında açık alanların performanslarının değerlendirilmesi ve optimizasyonuna yönelik parametrik bir model önerisi
A parametric model roposal for optimization analysis of urban open space performance in the context of green infrastructure and urban environment
SAFİYE ELİF SERDAR YAKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA
- Kent hakkı ve kentsel katılım bağlamında kendin yap pratikler
Do-it-yourself practices in the context of right to the city and uurban participation
GÖKÇE ÖCAL
Doktora
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- Tarihi dokuda yeşil akupunktur ile yeşil ağ oluşturma: Tarihi yarımada örneği
Creating green network through green acupuncture: The case of historic peninsula
BAHRİ KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Coğrafyaİstanbul ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİDE CANDAN ZÜLFİKAR
- Mekânsal okunabilirlik bileşenlerinin kentsel sokak dokuları üzerindeki etkisinin deneysel analizi: Kentsel tasarım sürecinde analitik bir bakış
Empirical analysis of spatial legibility components' effect on urban street pattern: An analytical perspective in the urban design process
MİNE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Emirgan parkında kullanıcı memnuniyet derecelerinin değerlendirilmesi
The evaluation of user satisfaction degrees in Emirgan park
NİLÜFER KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HAKAN ALTINÇEKİÇ