Türkiye'de modernleşme sorunu ve aydın krizi: Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Modernization issue and intelectual's crisis in Turkey: Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Tez No: 881312
- Danışmanlar: PROF. DR. CEZMİ ERASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyografi, Tarih, Türk İnkılap Tarihi, Biography, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Bu çalışma Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nu, mensubu olduğu kuşağın, sosyal çevrenin, toplumun ve düşünce geleneğinin içinde ele alan bir entelektüel biyografidir. Dolayısıyla Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Batılılaşma/Modernleşmenin girdiği geleneksel toplumda meydana gelen siyasal, toplumsal, kültürel ve entelektüel dönüşümler genel çerçeveyi oluşturmaktadır. Yeni Osmanlılar ve Jön Türklerin oluşturduğu Osmanlı – Türk düşünce geleneğinin mirası olan modernleşme sorunu Yakup Kadri'nin mensubu olduğu Cumhuriyetin kurucuları ve aydınlarının oluşturduğu 1880'ler kuşağının ana meselesiydi. İmparatorluğun son dönemi ve on yıllık savaş dönemine tanıklık eden Yakup Kadri, Cumhuriyet inkılabını, Türkiye'nin yapısal sorunları ve zihniyet dönüşümü anlamındaki temel sorunlarının biricik çözümü olarak desteklemişti. Aydına düşen, devleti içine girdiği durumdan kurtarmak için siyasal iktidarla yakın bir ilişki içinde olmak, Batı'ya rağmen Batılılaşmayı anlamlandırmak, halkın yararına olan inkılapları halka rağmen hayata geçirmekti. Dolayısıyla politika yazılarında eleştiri ve edebi eserlerde estetik ikinci planda kalmaktaydı. Hepsinin temelinde modernleşme sorunu vardı ve aydının devlet, halk, Batı ve eleştiri nesnesiyle kurduğu ilişki bir krize yol açmaktaydı. Özellikle politikacıların idealden uzaklaştığını ve halkın inkılabı benimsemediğini gören Yakup Kadri, bu krizi derinden yaşayanlardan biriydi. Çok partili döneme geçişteki uygulamaları inkılaptan ödünler olarak görmüştü. Ona göre, muhalifi olduğu DP iktidarını deviren 27 Mayıs İhtilali yeni bir inkılap devresiydi. Ancak“inkılap havası”koalisyon tartışmaları içinde dağıldı. Ulus'taki başyazıları kesildikten sonra CHP'den istifa etti. Yakup Kadri, o zamana kadar büyük destek verdiği İnönü'yü hedefe koyarak ağır eleştiriler getirmişti. Ancak bu eleştirileri daha önceki yazıları ve tarihsel gerçeklerle çelişmekteydi. Tüm bunlar her bir dönemin siyasal, toplumsal, kültürel ve entelektüel özellikleri çerçevesinde ele alınacaktır. Böylece Yakup Kadri'nin çelişkilerini, tutarlılıklarını, özlemlerini, pişmanlıklarını anlamak kolaylaşacaktır.
Özet (Çeviri)
This study is an intellectual biography that examines Yakup Kadri Karaosmanoğlu within the context of his generation, social environment, society and tradition of thought. Therefore, the political, social, cultural and intellectual transformations that occurred in the traditional society with Westernization/Modernization from the Ottoman Empire to the Republic constitute the general framework. The problem of modernization, which is the legacy of the Ottoman-Turkish tradition of thought formed by the New Ottomans and the Young Turks, was the main issue of the 1880s generation of the founders and intellectuals of the Republic to which Yakup Kadri belonged. Yakup Kadri, who witnessed the last period of the empire and the ten-year war period, supported the Republican revolution as the only solution to Turkey's fundamental problems in terms of structural problems and mentality transformation. The duty of the intellectuals was to have a close relationship with the political power in order to save the state from the situation it was in, to make sense of Westernization despite the West, and to implement the reforms that were for the benefit of the people despite the people. Therefore, criticism in political writings and aesthetics in literary works remained in the background. At the core of all of them was the problem of modernization, and the relationship of the intellectual with the state, the people, the West and the object of criticism was leading to a crisis. In particular, Yakup Kadri, who saw that politicians were moving away from the ideal and that the people were not embracing the revolution, was one of those who experienced this crisis deeply. He saw the practices in the transition to the multi-party era as concessions from the revolution. According to him, the May 27 military coup, which overthrew the DP government, which he was an opponent of, was a new period of revolution. However, the“air of revolution”dissipated within the coalition discussions. He resigned from CHP after his editorials in Ulus were cut. Yakup Kadri targeted İnönü, whom he had supported greatly until then, and brought heavy criticism. However, these criticisms contradicted his previous writings and historical facts. All of these will be discussed within the framework of the political, social, cultural and intellectual characteristics of each period. Thus, it will be easier to understand Yakup Kadri's contradictions, consistency, longings and regrets.
Benzer Tezler
- Modernizmin absürt yansımaları: Avrupa ve Türk tiyatrosunda modernite eleştirisi
Absurd reflections of modernism: A critique of modernity in European and Turkish theater
FUNDA KAYA
- Türk modernleşme sürecinde aydınların kadın sorunu algılamalarının sosyolojik analizi
Sociological analyse of Turkish intellectuals how to percieve the woman issue in the Turkish modernization process
TÜLAY UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ABDULKERİM SÖNMEZ
- Türkiye'de konut sorununa bir çözüm olarak konut kooperatifciliğinin gelişimi ve Türk konut politikası içerisindeki yeri
Başlık çevirisi yok
A. AYDIN ESMERAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÖRMEZ
- Osmanlı Devleti'nde siyasal sistemin meşruluğu sorunu çerçevesinde Birinci Meşrutiyet'in tartışılması
Başlık çevirisi yok
YUSUF TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MÜMTAZER TÜRKÖNE
- 1920-1960 arası dönemde planlanan çok katmanlı Batı Anadolu yerleşimlerinin modern mimarlık mirası değerlerinin korunması
Conservation of modern architectural heritage values of multi-layered Western Anatolian settlements planned between 1920-1960
ZEREN ÖNSEL ATALA
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAKİNE YILDIZ SALMAN