The relations of marital forgiveness with emotional intelligence, conflict resolution styles, and alexithymia: Actor and partner interdependence mediation model
Evlilikte affetmenin duygusal zeka, çatışma çözüm stilleri ve aleksitimi ile ilişkisi: Aktör ve partner karşılıklı bağımlılık aracı modeli
- Tez No: 881864
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜDAYAR CIHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu araştırmanın amacı duygusal zekâ, aleksitimi ve çatışma çözüm stillerinin evlilikte affetme ile ilişkisini incelemektir. Bunun için iki çalışma yürütülmüştür. İlk çalışmanın amacı Türk kültürüne özgü bir evlilikte affetme ölçeği geliştirmektir. İkinci çalışma da duygusal zekâ, aleksitimi ve çatışma çözüm stillerinin evlilikte affetme üzerindeki etkisi APIM çerçevesinde yapısal eşitlik modeli kullanılarak incelenmiştir. Ayrıca çatışma çözüm stillerinin duygusal zekâ ve evlilikte affetme ile aleksitimi ve evlilikte affetme arasındaki ilişkide aracı rolü APIMeM ile incelenmiştir. Birinci çalışmada evli bireylerle yapılan nitel çalışmanın verileri kullanılarak ölçek geliştirilmiştir. Ölçeğin faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirlilik çalışması yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda ölçeğin kaçınma, intikam alma isteği, koşulsuz affetme ve koşullu affetme olarak dört boyuttan oluştuğu bulunmuştur. Geliştirilen ölçeğin geçerlilik ve güvenirlilik analiz sonuçları ölçeğin yakınsak ve kriter geçerliliği ve yüksek güvenirliliğe sahip olduğu göstermiştir. İkinci çalışmada ise APIM sonuçlarına göre çatışma çözüm stilleri ile evlilikte affetme arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Kişilerin çatışma çözüm stillerinin eşlerinin affetmesini etkilediği bulunmuştur. Ayrıca duygusal zekâ, evlilikte affetme olumlu yönde etkilediği ve aleksitimi, evlilikte affetme olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Partner etkisi olarak da erkeklerin aleksitimi seviyesi eşlerinin affetme seviyesini olumsuz etkilemektedir. APIMeM analiz sonuçlarına göre kişilerin duygusal zekâsı düzeyinin eşlerinin çatışma çözüm stillerini yoluyla da eşlerinin affetmesini etkilediği bulunmuştur. Ayrıca çözüm stillerinin aracı rolü eklendiğinde aleksitiminin evlilikte affetme üzerine direk etkisinin kalktığı görülmüştür. Aleksitiminin, çatışma çözüm stilleri üzerinden evlilikte affetmeyi etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmaların bulgularından yola çıkarak aile ve çift terapisi alanında çalışanlara evlilikte affetmeyi arttırmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research aimed to examine the relations of marital forgiveness with emotional intelligence, alexithymia, and conflict resolution styles. Thus, two studies were conducted. The first study aimed to develop a martial forgiveness scale for Turkish culture. The second study examined the relationships between emotional intelligence, alexithymia, conflict resolution styles, and marital forgiveness using APIM. In addition, the mediating roles of conflict resolution styles in the relationship between emotional intelligence and marital forgiveness, and between alexithymia and marital forgiveness were examined with APIMeM. The first study developed a scale by using the findings from the qualitative study about marital forgiveness. Then, the factor structure of the scale and its validity, and reliability were examined. The results revealed that the scale consisted of four dimensions: avoidance, desire for revenge, unconditional forgiveness, and conditional forgiveness. The results of validity and reliability analysis showed that the scale had convergent and criterion-based validities and high reliability. In the second study, APIM results showed the significant direct effect of conflict resolution styles on marital forgiveness. For partner effects, conflict resolution styles of both women and men had direct effects on partners' forgiveness. Furthermore, it was found that higher emotional intelligence was associated with higher marital forgiveness, while higher alexithymia was associated with lower marital forgiveness. In addition, men's alexithymia negatively had negative effects on wives' marital forgiveness. APIMeM analysis revealed that the emotional intelligence of individuals also influenced their partners' marital forgiveness through partners' conflict resolution styles. In addition, when the mediating role of resolution styles was added, the direct effect of alexithymia on forgiveness in marriage became insignificant. It was concluded that alexithymia affected marital forgiveness through conflict resolution styles. Recommendations were made for family and couple therapists to promote forgiveness in marriage based on research findings.
Benzer Tezler
- Evli çiftlerde; benlik farklılaşmasının ilişki doyumu, ilişki uyumu, çatışma çözme tepkileri, ilişkide kıskançlık, ilişkide affedicilik ve eşe duygusal bağlılık açısından incelenmesi
An investigation of differentiation of self in married couples according to relationship satisfaction, relationship adjustment, conflict resolution reactions, jealousy in relationship, forgiveness in relationship and emotional dependency
ARZUN BOLDAZ TELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM YAVUZ GÜLER
- Çalışanlarda affedicilik ile ruh sağlığı ilişkisinin incelenmesi
Research of employees forgi̇veness with mental health relation
RUHİ ARAY ARSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERTAN TEZCAN
- Evlilik rol beklentileri ve affedicilik ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolünün incelenmesi
Examination of the mediator role of mindfulness in the relationship between forgiveness, marriage role expectations and marital harmony
GİZEM BOLLUK UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiDicle ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOLAN
- Evlilik uyumunun karanlık üçlü kişilik özellikleri ve bağışlayıcılık tarafından yordanması
Examination of marital adjustment predicted by dark triad personality traits and forgiveness
ZEYNEP ALBAYRAK YETKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ ILDIRIM ÖZCAN
- Evli bireylerde bağışlama, tekrarlayıcı düşünme düzeyi ile ruh sağlığı ve evlilik uyumu arasındaki ilişkiler
The relations among forgiveness, repetitive thinking, marital adjustment, and mental health
IŞIL GÖZTEPE GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiAnkara ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENNUR TUTAREL KIŞLAK