Evlilik rol beklentileri ve affedicilik ile evlilik uyumu arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolünün incelenmesi
Examination of the mediator role of mindfulness in the relationship between forgiveness, marriage role expectations and marital harmony
- Tez No: 807771
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Mevcut çalışmada, 18-50 yaş arası en az 1 yıldır evli bireylerin evlilik rol beklentileri ve affedicilik düzeyleri ile evlilik uyumları arasındaki ilişkide bilinçli farkındalık düzeylerinin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, Türkiye'de 18-50 yaş arası en az 1 yıldır evli olan 311'i kadın (%67.5), 150'si erkek (%32.5) 461 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma, değişkenler arasındaki ilişkilerin aracılık analizi ile incelenmesini amaçlayan ilişkisel modelde tasarlanan nicel bir çalışmadır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Evlilik Rol Beklentileri Ölçeği (ERBÖ), Affedicilik Ölçeği, Yenilenmiş Çift Uyum Ölçeği (YÇUÖ-14) ve Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği (BBBFÖ) kullanılmıştır. Çalışma verilerinin test edilmesi amacıyla, betimsel istatistik yöntemleri, Pearson korelasyon analizi, bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (One-Way ANOVA) ve Hayes Process aracılık analizi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, eşitlikçi evlilik rol beklentilerinin evlilik uyumu ve bilinçli farkındalık ile pozitif; geleneksel evlilik rol beklentilerinin bilinçli farkındalık ile negatif yönlü anlamlı ilişki içinde olduğu bulunmuştur. Geleneksel rol beklentilerinin yalnızca içsel deneyimlere tepkisizlik alt boyutu ile pozitif yönlü bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Affedicilik ve evlilik uyumu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Evlilik rol beklentilerinin ve bilinçli farkındalığın cinsiyete, aile tipine ve evlenme biçimine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Yaş, eşle yaş farkı, çocuk sayısı ve evlilikte geçirilen süre ile evlilik uyumu arasında negatif yönlü anlamlı ilişki bulunurken; gelir düzeyi, bireyin kendisinin ve eşinin eğitim düzeyi ile pozitif yönlü ilişki belirlenmiştir. Aracı değişken analizi sonucunda, geleneksel evlilik rol beklentisi ile evlilik uyumu ilişkisinde bilinçli farkındalığın aracılık rolünün negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, eşitlikçi rol beklentileri ve evlilik uyumu arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracılık rolünün pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Ayrıca, affedicilik ve evlilik uyumu ilişkisinde bilinçli farkındalığın aracılık rolü bulunamamıştır. Son olarak, çalışma bulguları alanyazın ışığında tartışılmış ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler/ Sözcükler Eşitlikçi Evlilik Rol Beklentileri, Geleneksel Evlilik Rol Beklentileri, Affedicilik, Evlilik Uyumu, Bilinçli Farkındalık
Özet (Çeviri)
The aim of the current study is to examine the mediating role of mindfulness in the relation between marriage role expectations, forgiveness and marital adjustment of individuals aged 18-50 years who have been married for at least 1 year. The sample of the study consist of 480 participants, 311 women (67.5%) and 150 men (32.5%) between the ages of 18-50, who have been married for at least 1 year in Turkey. The research is a quantitative study designed in relational screening model which aims to examine the relations between variables with mediation analysis. Personal Information Form prepared by the researcher, Marriage Role Expectations Scale, Forgiveness Scale, Couple Adjustment Scale-Revised and Five Facets Mindfulness Questionnaire (FFMQ) were used as data collection tools. In order to test the study data, descriptive statistics methods, Pearson Correlation Analysis, Independent Samples T-Test, One-Way ANOVA and Hayes Process Mediation Analysis were carried out. According to the findings obtained from the study, while egalitarian marriage role expectations were found to be positively correlated with marital adjustment and mindfulness; traditional marriage role expectations were found to be negatively correlated with mindfulness. It was determined that traditional marriage role expectations only had a positive relationship with nonreactivity to inner experiences subdimension. It has been determined that there is a positive and significant relationship between forgiveness and marital adjustment. It has been determined that the sub-dimensions of marital role expectations and mindfulness differ according to gender. It has been concluded that marriage role expectations differ according to family type and marriage style. While there was a negative significant relationship between age, age difference with spouse, number of children and time spent in marriage, and marital adjustment; A positive relationship was determined with the income level, the education level of the individual and his/her spouse. As a result of the mediating variable analysis, it is seen that the mediating role of mindfulness in the relationship between traditional marriage role expectation and marital adjustment is statistically significant in the negative direction. However, the mediating role of mindfulness in the relationship between egalitarian marriage role expectations and marital adjustment was found to be statistically significant in the positive direction. In addition, no mediating role of mindfulness was found in the relationship between forgiveness and marital adjustment. Finally, the findings of the study were discussed in the light of the literature and suggestions were made for future studies at the end of the study. Keywords Marital Adjustment, Marriage Role Expectations, Mindfulness, Forgiveness
Benzer Tezler
- Evlilik doyumunun yordayıcısı olarak evli bireylerin ilişkilerinde güç paylaşımı ve evlilik rol beklentileri
Power sharing in the relations of married individuals and role expectations for marriage as a predictive of marriage satisfaction
NURSEMA ULUTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiErciyes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HABİB HAMURCU
- Ebeveynliğe geçiş sürecinde olan ve olmayan evli bireylerin güç paylaşımı ve rol beklentileri bakımından incelenmesi
Role expectations and power-sharing between married individuals who are, or not, in the transition to parenthood
AYŞE CANSU SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN KAPIKIRAN
- Evli olmayan bireylerin algılanan ebeveyn ilişki tutumları, evlilik rol beklentileri ve evlilik kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationships between perceived parental relationship attitudes, marriage role expectations, and marriage anxiety of unmarried individuals
MERVE TATARHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAmasya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SARE TERZİ İLHAN
- Evli bireylerin evlilik rol beklentileri ile evlilik doyumları arasındaki yordayıcı ilişkiler
Predictive relationships between marital role expectations and marital satisfactions of married individuals
PINAR TETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EKREM SEDAT ŞAHİN
- Yetişkinlerin ilişki rol beklentilerinin yordanmasında aile iklimi ve romantik ilişkideki bağlanma stilinin rolü
The role of family climates and attachment style in romantic relationship in predicting relation role expectations among adults
MUSTAFA ÇAĞATAY YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKAVET KABASAKAL