Oyun teorisini kullanarak afet durumlarının modellenmesi üzerine
On modeling disaster situations by using game theory
- Tez No: 882473
- Danışmanlar: PROF. DR. SIRMA ZEYNEP ALPARSLAN GÖK, DOÇ. DR. PINAR USTA EVCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 60
Özet
Bu tez çalışması, oyun teorisini kullanarak afet durumlarının modellenmesi üzerinedir. İlk olarak, ülkemizde yaşanan afetlerle ilgili araştırmalar yapılmıştır. Bu afetler içerisinde ülkemizde en çok karşılaştığımız yangınlar, depremler ve sellerdir. Bu tezde ülkemizde herhangi bir afet yaşanması durumunda en etkili ve en ekonomik müdahale kararlarının oluşturulması için afet sonrasında afetzedelerin bölgedeki güvenli bölgelere tahliyesinin ve acil durum ekiplerinin yönetiminin oyun teorisi ile en hızlı ve en ekonomik şekilde sağlanması için hesaplamalar yapılmıştır. Çünkü genel itibari ile oyun teorisi bu tür problemleri incelemek ve çözmek için gerekli araçlara sahiptir. Bu tez çalışmasında, oyun teorisinin bazı ekonomi ve yöneylem araştırması durumlarına uygulaması da mevcuttur. Bu tezde, oyun teorisi kullanılarak oluşturulan senaryolara uygulanan modeller çerçevesinde afet kriz yönetiminin matematiksel hesaplanması ve çözüm yöntemlerinin sunulması üzerine çalışmalar yapılmıştır. Senaryolardaki oyuncular şehirler olmuştur. Aktif deprem kuşakları ile çevrili ülkemiz belirli aralıklarla şiddetli ve yıkıcı depremlerle karşılaşmaktadır. Bu yüzden uygulamamızda, Van'da meydana gelen bir deprem örnek olarak alınmış ve deprem sonrası depremzedelere geçici konut sağlamak için yöneylem araştırması oyunlarından olan tesis kurma oyunlarından yararlanılmıştır. Burada bir tesisin inşası için verilen bir maliyet vardır. Bu maliyet hem kuruluşun tesise uzaklığından hem de tesisin inşasından kaynaklanmaktadır. Burada toplam maliyet, oyun teorisi ile minimize edilmiştir. Diğer yandan, değişen iklim koşulları nedeniyle sel felaketinin ülkemizde sadece kış aylarında değil yaz aylarında da sürekli yaşandığı görülmektedir. Bu yüzden, Kastamonu'da yaz aylarında meydana gelen bir sel felaketi uygulamamıza örnek olarak alınmıştır. Oyunda, Kastamonu'da yeniden bir sel felaketi meydana gelmesi durumunda, selin yaşandığı bölgeler olan Bozkurt, Küre ve Pınarbaşı bölgeleri oyuncular olarak seçilmiştir. Sel sonrası toplanma bölgeleri olarak seçilen Daday ve Devrekani bölgeleri selin meydana geldiği bölgeye olan yakınlıkları nedeniyle afetzedelerin tahliye edilmesi için en uygun yer olarak seçilmiştir. Sel durumunda afetzedelerin tahliyesi için yöneylem araştırması oyunlarından olan orman durumları kullanılmıştır. Oyun teorisi kullanılarak afetzedelerin bu iki toplanma bölgesine en kısa mesafeden ulaşması sağlanacak şekilde hesaplamalar yapılmıştır. Bir diğer yandan, ülkemiz yaz aylarında sürekli yangın haberleri ile gündeme gelmektedir. Yaz aylarında çok sıcak olan ve yangın haberleri ile karşımıza çıkan Antalya ili uygulamamıza örnek olarak seçilmiştir. Oyunda Antalya'da yeniden meydana gelebilecek bir yangın durumunda, oyuncu olarak seçilen İstanbul, İzmir ve Ankara'dan farklı tonlarda su taşıma kapasitesine sahip yangın söndürme uçak ve helikopterleri kullanılmıştır. Burada akış durumları kullanılarak Antalya'da bir yangın çıkması durumunda yangını söndürmek için üç büyük şehirden en fazla su taşımak hedeflenmiştir. Oyun teorisi çözüm yöntemleriyle bu hesaplamalar yapılmıştır. Son olarak da akran grup durumlarının oyun teorisi ile modellenmesinden bahsedilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis is about modeling disaster situations by using game theory. Firstly, research was conducted on disasters experienced in our country. Among these disasters, the ones we encounter most in our country are fires, earthquakes and floods. In this thesis, in order to create the most effective and economical response decisions in case of any disaster in our country, calculations have been made to ensure the evacuation of disaster victims to safe areas in the region and the management of emergency teams in the fastest and most economical way with game theory. Because, in general, game theory has the necessary tools to examine and solve such problems. This thesis also includes the application of game theory to some economics and operations research situations. In this thesis, studies were carried out on the mathematical calculation of disaster crisis management and presentation of solution methods within the framework of models applied to the scenarios created by using game theory. The actors in the scenarios are cities. Our country, surrounded by active earthquake zones, encounters severe and destructive earthquakes at regular intervals. Thus, an earthquake disaster that occurred in Van was taken as an example for our application and facility construction games, which are among the operations research games, were used to provide temporary housing to the earthquake victims after the earthquake. Here there is a cost given for the construction of a facility. This cost consists of both the distance of the organization to the facility and the construction of the facility. Here the total cost is minimized by game theory. In addition, due to changing climatic conditions, it is seen that flood disasters occur constantly in our country, not only in winter months but also in summer months. Therefore, a flood disaster that occurred in Kastamonu during the summer months was taken as an example for our application. In case a flood occurs again in Kastamonu, the regions where the flood occurred, Bozkurt, Küre and Pınarbaşı, were chosen as actors. Daday and Devrekani regions, which were chosen as post-flood gathering areas, were chosen as the most suitable place for the evacuation of disaster victims due to their proximity to the area where the flood occurred. Forest situations, one of the operations research games, were used to evacuate disaster victims in case of flood. By using game theory, calculations were made to ensure that disaster victims could reach these two gathering places from the shortest distance. On the other hand, our country is constantly on the agenda with fire news during the summer months. Antalya, which is very hot in the summer months and comes with fire news, was chosen as an example for our application. In the game, in case of a fire that could occur again in Antalya, fire extinguishing planes and helicopters with the capacity to carry different tons of water from İstanbul, İzmir and Ankara, which are chosen as the player, were used. Here, by using flow situations, it is aimed to carry the most water from three major cities to extinguish the fire in case of a fire in Antalya. These calculations were made using game theory solution methods. Finally, modeling of peer group situations with game theory is mentioned.
Benzer Tezler
- İşbirlikçi tesis lokasyon oyunları
Cooperative facility location games
MARWAH IMAD NAJM NAJM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MatematikSüleyman Demirel ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIRMA ZEYNEP ALPARSLAN GÖK
- Caydırıcılık teorisini yeniden düşünmek: Asimetrik caydırıcılık ve oyun teorisi
Rethinking deterrence theory: Asymmetrical deterrence and game theory
EMRE GÜNDOĞDU
Doktora
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIL KAZAN
- Oligopol piyasalarında oyun teorisinin rekabet geliştirme amacıyla kullanılması üzerine bir araştırma
An investigation on the use of game theory in the oligotol markets for competitive development
GÖRKEM DÖNMEZ
- Sosyal paylaşım siteleri ve oyun teorisi
Social networking sites and game theory
MUSTAFA İRFAN ÖNEL
Doktora
Türkçe
2024
İletişim Bilimleriİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE KARS
- Japonya ile Güney Kore'nin oyun teorisi çerçevesinde analizi
Analysis of Japan and South Korea within the framework of game theory
ELİF ÖTGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İstatistikİstanbul Ticaret Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜNAL HALİT ÖZDEN