Evli bireylerin ilişki nitelikleri ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve duygu düzenlemenin aracılık rolü
The mediating role of cognitive flexibility and emotion regulation in the relationship between relationship qualities and subjective well-being of married individuals
- Tez No: 886774
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE ODACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Bireyin yaşam alanlarında olumsuz duyguya kıyasla daha fazla olumlu duygu deneyimlemesi ve yaşamından doyum alması şeklinde tanımlanan öznel iyi oluş, insan hayatını ve ruh sağlığını etkileyen önemli unsurlardan biridir. Bu bağlamda bireyin hayatındaki önemli yaşam alanlarından biri olan evlilik ilişkisine yönelik değerlendirmelerinin öznel iyi oluş üzerindeki belirleyici rolünün ve dolaylı etkilerinin araştırılması önem arz etmektedir. Bu kapsamda bu çalışmanın amacı; evli bireylerin ilişki niteliği ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve bilişsel duygu düzenlemenin rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu Trabzon ilinde yaşayan 1013 (481 kadın; 532 erkek) gönüllü evli katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin toplanmasında; Kişisel Bilgi Formu, Yaşam Doyumu Ölçeği, Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği, İlişki Niteliği Ölçeği, Bilişsel Esneklik Envanteri ve Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma hipotezlerinin sınanmasında Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) analizinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre modelde yer alan değişkenlerin birbirleriyle ilişkileri istatistiksel olarak anlamlıdır. İlişki niteliği alt boyutları, uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve bilişsel esneklik alt boyutları ile öznel iyi oluşun alt boyutlarından yaşam doyumu ve pozitif duygu durum arasında pozitif yönlü ilişki, negatif duygu durum arasında ise negatif yönlü ilişki vardır. Bununla birlikte uyumsuz duygu düzenleme stratejileri ile öznel iyi oluşun pozitif bileşenleri olan yaşam doyumu ve pozitif duygu durum arasında negatif yönlü, öznel iyi oluşun negatif bileşeni olan negatif duygu durum ile pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Ayrıca yapısal modeldeki doğrudan etkiler değerlendirildiğinde, değişkenler arasındaki tüm yolların anlamlı olduğu görülmektedir. İlişki niteliğinin öznel iyi oluş, bilişsel esneklik ve uyumlu duygu düzenleme stratejileri üzerindeki doğrudan etkisi pozitif yönde anlamlıyken, uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri üzerindeki doğudan etkisi negatif yönde anlamlıdır. Yine araştırma sonuçları araştırmanın aracı değişkenlerinden bilişsel esneklik ve uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin öznel iyi oluş üzerindeki etkisinin pozitif yönde, uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin ise negatif yönde anlamlı olduğunu göstermektedir. Dolaylı etkilere yönelik sonuçlara göre; ilişki niteliği ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide bilişsel esneklik, uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin kısmi aracılık rolü bulunmaktadır. Ayrıca ilişki niteliği ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin sıralı aracılık rolü vardır. Bu sonuçlara bağlı olarak, evli bireylerin ilişki niteliklerini destekleyen müdahale programlarının öznel iyi oluşlarını artırmada etkili olacağı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Subjective well-being, defined as an individual experiencing more positive emotions than negative emotions in their living spaces and being satisfied with their life, is one of the important factors affecting human life and mental health. In this context, it is important to investigate the determining role and indirect effects of the evaluations of the marital relationship, which is one of the important areas in the life of the individual, on subjective well-being. In this circumstance, the aim of this study is to examine the role of cognitive flexibility and cognitive emotion regulation in the relationship between relationship quality and subjective well-being of married individuals. The study group of the research consists of 1013 (481 women; 532 men) volunteer married participants living in Trabzon province. In the collection of the data obtained within the scope of the research; Personal Information Form, Life Satisfaction Scale, Positive-Negative Emotion Scale, Relationship Quality Scale, Cognitive Flexibility Inventory and Cognitive Emotion Regulation Scale were used. Structural Equation Modeling (SEM) analysis was used to test the research hypotheses. According to the analysis results, the relationship between the variable in the model are statistically significant. There is a positive relationship between the relationship quality sub-dimensions, adaptive cognitive emotion regulation strategies and cognitive flexibility sub-dimensions, and life satisfaction and positive mood, which are sub-dimensions of subjective well-being, and a negative relationship between negative mood. With this, there is a negative relationship between maladaptive emotion regulation strategies and life satisfaction and positive mood, which are the positive components of subjective well-being, and a positive relationship with negative mood, which is the negative component of subjective well-being. Additionally, when the direct effects in the structural model are evaluated, it is seen that all paths between the variables are significant. While the direct effect of relationship quality on subjective well-being, cognitive flexibility and adaptive emotion regulation strategies is positively significant, its direct effect on maladaptive cognitive emotion regulation strategies is negatively significant. Once more, the research results show that the effect of cognitive flexibility and adaptive cognitive emotion regulation strategies, which are among the mediator variables of the study, on subjective well-being is positively significant, while maladaptive cognitive emotion regulation strategies are negatively significant. According to the results of indirect effects; Cognitive flexibility, cognitive emotion regulation strategies, and maladaptive cognitive emotion regulation strategies have a partial mediator role in the relationship between relationship quality and subjective well-being. In addition, cognitive flexibility and adaptive cognitive emotion regulation strategies have a sequential mediating role in the relationship between relationship quality and subjective well-being. Based on these results, it can be said that intervention programs that support the relationship qualities of married individuals will be effective in increasing their subjective well-being.
Benzer Tezler
- Impact of workplace gender values on organizational attractiveness: An applied analysis using job advertisements
İş yeri cinsiyet eşitliği değerlerinin organizasyonel çekicilik üzerindeki etkisi: İş ilanları kullanılarak yapılan uygulamalı bir analiz
İREM YÖRÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS
- Sosyo ekonomik düzeyi farklı ailelerin evlilik konusundaki bilgi tutum ve tavırlarının saptanması
Başlık çevirisi yok
HATİCE KOÇİNOĞLU
- Evlilik öncesindeki ve evli bireylerin ilişki nitelikleri, benlik kurguları ve özgeci davranış düzeyleri
Romantic relationship qualities, self-construals and altruisms of engaged and married individuals
CANSU TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET YAZICI
- 'Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tanısı almış hastalarda yaşam kalitesi, romantik ilişki doyumu ve ilişki niteliğinin arasındaki ilişkinin incelenmesi'
'Examining the relationships among quality of life, romantic relationship satisfaction and relationship quality in obsessive-compulsive patients'
AYŞE DÖNERCE AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL ONUR NOYAN
- Kişilik ve evlilik doyumu ilişkisi: Duygu düzenleme güçlüğü ile kişiler arası ilişki tarzlarının aracılık rolü
The relationship between personality and marital satisfaction: The mediating role of difficulty in emotion regulation and interpersonal relationship styles
EMİNE ÜLKEN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA NESRİN BİROL