Ekmeklik buğday (Triticumaestivum L.) mutant ileri hatların çimlenme ve erken fide gelişme dönemlerinde tuzluluk stresine tepkilerinin incelenmesi
Investigation of the responses of bread wheat (Triticum aestivum L.) mutant advanced lines to salinity stress during the germination and early seedling development stage
- Tez No: 888673
- Danışmanlar: PROF. DR. OĞUZ BİLGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tahıllar ve Tane Baklagiller Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Bu çalışma, 5 farklı NaCltuz konsantrasyonun (0, 4, 8, 12 ve 16 dS m-1) ekmeklik buğday mutant ileri hatları ve anaçlarının çimlenme ve erken fide gelişim özellikleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla tesadüf parsellerinde bölünmüş parseller deneme desenine göre çeşitler ana parselleri tuz konsantrasyonları alt parselleri oluşturacak şekilde 3 tekrarlamalı olarak laboratuvar ortamında yürütülmüştür. Elde edilen veriler üzerinde yapılan varyans analizi sonuçlarına göre genotip ve tuz konsantrasyonu ile genotip x tuz konsantrasyonu interaksiyonu ortalamaları arasındaki farklılıklar incelenen tüm özellikler için istatistiki anlamda önemli bulunmuştur. Tuz stresinin artması ortalama çimlenme süresinin önemli bir şekilde uzamasına neden olmasına karşılık, incelenen diğer tüm özelliklerde önemli şekilde azalmalara yol açmıştır. Araştırmada, 16 dS m-1 tuz çözeltisinde buğday genotiplerinde çimlenme olmuş fakat fide gelişimi görülmemiştir. Araştırmada incelenen çimlenme oranı, çimlenme süresi, tohum gücü indeksi, tuz tolerans indeksi, kök sayısı, kök uzunluğu, sürgün uzunluğu, kök yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı, sürgün yaş ağırlığı, sürgün kuru ağırlığı ve yaprak su içeriğine ait ortalamalar sırasıyla %10,0-100,0, 2,07-6,66 gün, %3,09-365,65, %16,6-299,3, 1,00-6,33 adet, 0,89-22,46 cm, 0,91-19,14 cm, 10,00-96,66 mg, 1,0-10,73 mg, 10,0-131,6 mg, 1,0-13,4 mg ve %53,52-95,00 arasında değişim göstermiştir. Araştırmada sonucunda Sagittario 200/49, Flamura 85 100/60, Flamura 85 300/15, NKÜ Lider 200/7ve NKÜ Lider 200/11 incelenen çimlenme ve erken fide dönemi tuzluluk tolerans özellikleri için en yüksek performansa sahip mutant ileri hatları oldukları saptanmıştır. Böylece bu hatların tuzluluğun sorun olduğu buğday üretim alanları için çeşit adayı olarak verim denemelerine alınmasının ve tuzluluk ıslahı çalışmalarında gen kaynağı olarak kullanılmalarının uygun olabileceği kanısına varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The study was carried out to invastigate the effect of 5 different NaCl salt concentrations (0, 4, 8, 12 and 16 dS m-1) on the germination and early seedling development characteristics of bread wheat mutant advanced lines and parents according to randomized split plots trial design in 3 replicated under invitro conditions. Varieties and salt concentrations were planned to form main and sub-plots. According to the results of the variance analysis performed on the data obtained, the differences between genotype and salt concentration and genotype x salt concentration interaction averages were found to be statistically significant for all examined traits. Although increased salt stress caused a significant extension of the average germination time, it also led to significant decreases in all other traits examined. In the study, germination occurred in wheat genotypes in 16 dS m-1 salt concentration, but no seedling development was observed. The averages varied between 10,0% and 100,0 for germination rate, between 2,07 and 6,66 days for germination time, between 3,09 and 365,65% for seed vigor index, between 16,6-299,3% for salt tolerance index, between 1,00 and 6,33 units for number of roots, between 0,89 and 22,46 cm for root length, between 0,91 and 19,14 cm for shoot length, between 10,00 and 96,66 mg for root fresh weight, between 1,0 and 10,73 mg for root dry weight, between 10,0 and 131,6 mg for shoot fresh weight, between 1,0-13,4 mg for shoot dry weight and between 53,52-95,00 for leaf water content in the study. As a result of the study, it was determined that Sagittario 200/49, Flamura 85 100/60, Flamura 85 300/15, NKÜ Lider 200/7 and NKÜ Lider 200/11 were the mutant advanced lines with the highest performance for the germination and early seedling period salinity tolerance traits examined. Thus, it was concluded that it would be appropriate to include these lines in yield trials as candidate varieties for wheat production areas where salinity is a problem and to use them as germplasm in future salinity improvement studies.
Benzer Tezler
- Gamma ışını uygulaması ile elde edilen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) ileri mutant hatlarının tane verimi ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of grain yield and quality traits of bread wheat (Triticum aestivum L.) advanced mutant lines derived from gamma irradiation
ASENA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ BİLGİN
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.)'da biyoteknolojik yöntemlerle çinko biyoyararlılığının artırılması
Increasing zinc bioavailability in bread wheat (Triticum aestivum L.) by biotechnological methods
ESMA YİĞİDER
Doktora
Türkçe
2023
BiyoteknolojiAtatürk ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT SİNAN TAŞPINAR
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) M1 hatlarında anter kültürü yöntemi ile doubled-haploid genotiplerin elde edilme olanakları
Obtaining possibilities of doubled-haploid genotypes using anther culture method in M1 lines of bread wheat (Triticum aestivum L.)
SONER YİĞİT SARIER
Doktora
Türkçe
2016
BiyoteknolojiNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ BİLGİN
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin line X tester melezlerinde verim ve verim unsurları için genetik analizler
Genetic analysis in line X tester crosses of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes for yield and yield components
BİROL DEVİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ BİLGİN
- Mutasyon ıslahı tekniği aracılığıyla kuraklığa toleranslı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin geliştirilmesi
Development of drought tolerant bread wheat (Triticum aestivum L.) varieties via mutation breeding technique
EMİNE GÜLDEN ERKILIÇ
Doktora
Türkçe
2022
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILDIZ