Sıcaklık ve yağış verilerinin akarsu akımları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining the effect of temperature and precipitation data on stream flows
- Tez No: 891888
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SAYITER YILDIZ, DOÇ. DR. CAN BÜLENT KARAKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 65
Özet
İklimde değişime sebeb olan konular ve iklimde meydana gelen değişimin olası etkilerini değerlendirmek maksadı ile hazırlanan IPCC raporlarında yer küre üzerindeki birçok bölgenin yağış ve sıcaklık parametrelerinde matematiksel ve istatistiki açıdan anlamlı farklılıklar olacağı ortaya konulmuştur. Sıcaklık ve yağışta meydana gelen bu değişimlerden birçok çevresel faktörün etkilemesi beklenirken hiç şüphesiz akarsu akımlarının en çok etkilenecek hidrolojik süreç olması kaçınılmazdır. Bu çalışmanın amacı sıcaklık ve yağış verilerinin akarsu akımları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Çalışma kapsamında Kızılırmak Havzası üzerinde bulunan 5 adet meteoroloji istasyonu ile 15 adet AGİ (akım gözlem istasyonu) verisi kullanılarak sıcaklık ve yağış trendindeki değişimler ile akım verilerindeki eğilimler incelenmiştir. Eğilimleri tespit etmek için parametrik olmayan Mann- Kendall trend analiz testi kullanılmıştır. Bu analizle sıcaklık ve yağış trendlerinde genel olarak bir düşüş trendi tespit edilirken akarsu akımının da istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş gösterdiği tespit edilmiştir. Yağış değerinin yüksek olduğu bölgelerde akım değerlerinin de yüksek olduğu görülürken, sıcaklığın yüksek ve yağışın az olduğu lokasyonlarda akarsu akımının da düşük olduğu tespit edilmiştir. Çalışma alanı içerisindeki birçok lokasyonda yapılan trendlerde istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar çıkmaması göstermiştir ki; çok kaotik ve non-lineer süreçleri barındıran akarsu akımı için daha doğru analiz ve tahmin yapmak için daha fazla veri ve parametre kullanılarak çalışmalar yapılması su kaynaklarının planlanmasında etkin rolü olan yöneticelere ve ilgili akarsu ile ilişkili çevrelere, yapılacak planlar projeler ve uygulamalarda ışık tutması açısından önemlidir. Sıcaklık ve yağış verilerinin incelenerek analiz edilmesi, bu parametrelerde meydana gelen değişimlerle birlikte iklimde meydana gelecek değişikliği ve bunun sonucunda oluşacak durumlara karşı yapılacak planlamalarda pek çok hususun göz önünde bulundurulması olası zararlı etkileri minimize etmek adına önemlidir. Sıcaklık ve yağış verilerindeki değişim ve en nihayetinde iklimde meydana gelen değişikliklerin, havzanın hidrolojisi üzerindeki olası tahribatları önceden bilmek ve olumsuz etkilerini en aza indirecek tedbirleri almak, su güvenliğini artırmak ve sürdürülebilir havza yönetimi oluşturabilmek için zorunludur.
Özet (Çeviri)
In the IPCC reports prepared in order to evaluate the issues that cause changes in the climate and the possible effects of the changes in the climate, it has been revealed that there will be mathematically and statistically significant differences in the precipitation and temperature parameters of many regions on the globe.While many environmental factors are expected to be affected by these changes in temperature and precipitation, it is inevitable that river flows will be the most affected hydrological process. The aim of this study is to investigate the effect of temperature and precipitation data on stream flows. Within the scope of the study, changes in temperature and precipitation trends and trends in flow data were examined using data from 5 meteorology stations and 15 AGİ (stream observation stations) on the Kızılırmak Basin. Non-parametric Mann-Kendall trend analysis test was used to detect trends. With this analysis, a general downward trend was detected in temperature and precipitation trends, while a statistically significant decrease in streamflow was found. It was observed that in regions with high precipitation values, flow values were also high, while in locations with high temperature and low precipitation, stream flow was low. The lack of statistically significant results in the trends made in many locations within the study area shows that; it is important to carry out studies using more data and parameters to make more accurate analysis and prediction for river flow, which contains very chaotic and nonlinear processes, in order to shed light on the managers who have an active role in the planning of water resources and the environment related to the relevant river, in the plans, projects and applications to be made. It is important to examine and analyze temperature and precipitation data, to consider many issues in planning for the changes in the climate with the changes in these parameters and the situations that will occur as a result, in order to minimize possible harmful effects.
Benzer Tezler
- Gediz Havzasında yağış ve sıcaklık trendleri ile akarsu akımları arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examinatin of relations between fall and temperature trends and rivers flows in Gediz Basin
ALİ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KARABULUT
- Yeşilırmak Havzasında sıcaklık, yağış, buharlaşma ve akım verilerinin karşılaştırmalı trend analizi
Comparative trend analysis of temperature, precipitation, evaporation and flow data in Yeşilirmak Basin
SEMANUR ÜSTÜNDAĞ
- Yukarı Yeşilırmak Havzası'nın hidroklimatolojisi
Hydroclimatology of the upper Yeşilırmak Basin
EMRE DUMAN
- Akım gözlem istasyonu bulunmayan akarsu havzalarında düşük akım tahmini için model geliştirilmesi: Türkiye'de bir uygulama
A method for low flow estimation at ungauged sites: A case study in Turkey
GÖKSEL EZGİ DİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİHRAT ÖNÖZ
- Mudurnu çayı havzasında SWAT modeli uygulaması ve iklim değişikliği etkilerinin değerlendirilmesi
SWAT model implementation and evaluation of climate change effects in the Mudurnu river basin
ABDULKADİR BAYCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN SÖNMEZ