İbnü'l Arabî'de feyz nazariyesi
The theory of feyz in İbn al Arabi
- Tez No: 892026
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YÜKSEL GÖZTEPE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, İbnü'l Arabî, Feyz-i Akdes, Feyz-i Mukaddes, Varlık, Bilgi, Sufism, Ibn al-Arabi, Fayz al-Aqdas, Fayz al-Muqaddas, Existence, Knowledge
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Bu tezin konusu İbnü'l Arabî'nin feyz nazariyesidir. Tezin gayesi Tanrı-âlem ilişkisine dair geliştirilmiş en önemli teorilerden birisi olan bu teoriyi yüksek lisans seviyesinde araştırarak anlaşılmasına katkı sağlamaktır. Bu tez yöntem olarak araştırma, inceleme, karşılaştırma, analiz ve sentez gibi aklî yöntemleri benimsemiştir. Bu tezin yüksek lisans seviyesinde önemli bir boşluğu doldurduğu söylenebilir. Konunun anlaşılabilmesi için İbnü'l-Arabî'nin varlık felsefesinin iyice bilinmesi gerekir. Bunun için gizli hazine, Rahman'ın nefesi ve yeniden yaratma gibi bazı alt başlıklar altında incelemeler yapılmıştır. İbnü'l Arabî'nin sudûr, yaratma veya inâyet gibi kavramların yerine feyz kavramını kullanması tesadüf değildir. Çünkü o yaratma ve sudûr teorilerini bir noktaya kadar kabul eder. Ancak bu görüşleri olduğu gibi almayıp doğru olan kısımlarını kendi fikriyatında yeniden yorumlar. Buna göre feyz nazariyesini kelâmcıların yoktan yaratma anlayışlarına, filozofların ezeli yaratma teorilerine bir alternatif olarak görülebilir. Zira yoktan yaratma anlayışının Tanrı'dan kopuk bir evren düşüncesi ile ezeli yaratma teorisindeki âlemin kıdemi problemi İbnü'l Arabî'yi bu konuda yeniden yorumlamaya iten en mühim etkendir. Şunu söyleyebiliriz ki İbnü'l Arabî'nin feyz teorisi sudûr teorisinin orijinal bir yorumudur. Şu anlamdaki hakikatin evrensel ve zaman ötesi doğası İbnü'l-Arabî tarafından yeniden dile getirilmiştir. Şöyle ki İbnü'l-Arabî, feyz terimini feyz-i akdes (en kutsal taşma) ve feyz-i mukaddes (kutsal taşma) şeklinde ayırır. Bu ayrımdaki temel nokta varlığın Hakk'tan aşamalı olarak meydana gelmesidir. Bu ayrım sudûr teorisindeki sâdır olanın sâdır olduğu ilkeyi ve kendini düşünmesine benzetilebilir. Buna göre feyz-i akdes Hakk'ın kendisini bilmesi dolayısıyla kendinden kendine doğru hareketidir. Yani feyz-i akdes varlığın zuhurunun ilk mertebesidir. Bu mertebe diğer mertebelerin sonucu ve varlığın çıktığı yerdir. Feyz-i mukaddes varlığın artık hissedilir âlemde görünmeye başladığı mertebedir. Ancak bu mertebede henüz cismani bir görünüm yoktur. Şehâdet âlemi varlığını buradan almaktadır. Hakk'tan taşan feyzin kesintisi söz konusu olamaz. Feyzin kesilmesi demek varlığın yok olması demektir. Varlık var olmaya devam ettiği sürece -ki bu sonsuza kadar devam edecektir- Hakk'ın feyzi de sonsuzdur.
Özet (Çeviri)
The topic of this thesis is Ibn al-Arabi's theory of“fayz”(emanation). The aim of the thesis is to contribute to the understanding of this theory, which is one of the most important theories developed regarding the relationship between God and the universe, by researching it at the master's level. The thesis adopts rational methods such as research, examination, comparison, analysis, and synthesis. It can be said that this thesis fills an important gap at the master's level. To comprehend the subject, it is necessary to thoroughly understand Ibn al-Arabi's philosophy of existence. For this purpose, certain subtopics such as the hidden treasure, the Breath of the Merciful, and re-creation have been examined. Ibn al-Arabi's use of the term“fayz”instead of concepts like emanation, creation, or providence is not coincidental. This is because he accepts creation and emanation theories up to a point. However, he does not take these views as they are but reinterprets the correct aspects within his own framework of thought. Accordingly, the theory of fayz can be seen as an alternative to the theologians' concept of creation ex nihilo and the philosophers' theories of eternal creation. The primary factor that led Ibn al-Arabi to reinterpret these theories is the concept of a universe detached from God in creation ex nihilo and the problem of the eternity of the universe in eternal creation theories. We can say that Ibn al-Arabi's theory of fayz is an original interpretation of the theory of emanation. The universal and timeless nature of the truth in this sense has been rearticulated by Ibn al-Arabi. He divides the term fayz into“fayz al-aqdas”(the most sacred emanation) and“fayz al-muqaddas”(the sacred emanation). The key point in this distinction is the gradual emergence of existence from the Truth (al-Haqq). This distinction can be likened to the emanation in the theory of emanation, where the emanating principle contemplates itself. Accordingly, fayz al-aqdas is the movement from the Truth to Himself due to His self-knowledge. In other words, fayz al-aqdas is the first stage of the manifestation of existence. This stage is the result of the other stages and the origin from which existence emerges. Fayz al-muqaddas is the stage where existence begins to appear in the perceivable world. However, at this stage, there is still no corporeal form. The world of testimony derives its existence from here. The emanation that overflows from the Truth cannot be interrupted. The interruption of fayz means the annihilation of existence. As long as existence continues to exist—which will last forever—the fayz of the Truth is infinite.
Benzer Tezler
- İbnü'l-Arabî'de öznel Tanrı tasavvuru: İnanılan ilah öğretisi ve vahdet-i vücûd teorisindeki konumu
Conception of subjective God In Ibn-al-Arabî: The doctrine of God which is believed in and its position in the theory of the unity of the being
NUMAN RAKİPOĞLU
- İbnü'l-Arabî'de ilâh-ı mu'tekad kavramı
The term of ilāh-i mu'taqad/the god as the subject of belief in Ibn al-'Arabī
MERVE DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN GÖKBULUT
- İbnu'l-Arabi'de lafız-mana ilişkisi
The relationship of statement and meaning in Ibnu'l-Arabi
ALİ PARLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET PAÇACI
- Muhyyiddin İbnü'l-Arâbî'de hayal kavramının ontolojik mertebesi
The ontological level of the imagination concept of Muhyiddin ibn al-Arabi
SELİM ÖNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NESİM DORU
- Muhyiddin İbnü'l Arabî'de akıl iman ilişkisi
The relationship between faith and reason accorring to Inbn Al-Arabi's thoughts
FATMA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinHitit ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİT USLU